Cameragestuurde schoffel is een blijvertje

Tot zo’n vier jaar geleden waren het voornamelijk biologische akkerbouwers die investeerden in een schoffelmachine. Maar niet alleen de bioboeren zoeken naar de beste mechanische methodes om onkruid te bestrijden, ook gangbare akkerbouwers, veehouders, boomkwekers, fruittelers en tuinders gaan overstag.

Eerst investeerden gangbare boren en telers in gps-gestuurde schoffels. Die maken ondertussen steeds vaker plaats voor de cameragestuurde schoffel, die zowel tussen de rijen als in de rij het onkruid de baas kan. Zeker is dat áls je voor schoffelnauwkeurigheid gaat, een cameragestuurde machine de juiste optie is.

Met camera beter schoffelen dan met gps

Bij de opkomst van de cameratechniek was het nog de vraag of je hiermee beter kon schoffelen dan met gps. De praktijk bewijst inmiddels dat het kan. De automatische stuursystemen en de camera’s (afkomstig van Claas, Lemken, Carré Kipline en Tillert & Hack) op de schoffels werken goed. Onkruid kan al in een vroeg groeistadium worden herkend. Ook bij veel onkruiddruk kun je in rijgewassen als uien, bieten, wortelen, mais, kool, prei, broccoli en cichorei met een cameragestuurde schoffel prima schoffelen. Zowel tussen als in de zaairijen.

Twee camera’s

Leveranciers als Lemken, Carré en Einböck bieden de mogelijkheid om bij bredere schoffels (vanaf 4 meter werkbreedte) twee camera’s te monteren. Deze werken op een intelligente manier samen.

Een tweede camera kun je combineren met de hoofdcamera voor het detecteren van de gewasrijen in gerende percelen en op kopakkers. Mocht een stuk rij ontbreken door een storing van een zaaielement tijdens het zaaien, dan kan de aansturing van de trekker nog steeds voort op basis van de andere camera.

De Carré Kipline-cameragestuurde schoffelmachine herkent al in een vroeg groeistadium kleine onkruidplantjes – Foto: Carré

Betere gewasgroei

Boeren en tuinders ervaren bijkomende pluspunten van het schoffelen. Het schoffelgereedschap maakt de grond los, waardoor er lucht in de bodem komt. Meer zuurstof en vocht dus bij de wortels van het plantje. Dat bevordert de groei. Een betere groei is ook een concreet voordeel ten opzichte van volveldse bespuitingen; na zo’n behandeling staat de plantgroei vaak een aantal dagen stil.

Flinke investering en juiste timing

Een cameraschoffel kent ook nadelen. Zo is een uitgebreide cameragestuurde schoffel best prijzig (circa € 40.000). Ook ligt de werksnelheid van een dergelijke machine niet zo hoog.

Daarnaast moet je goed weten hoe je de camera en de schoffelmachine afstelt. Bij bedrijven met ervaren werknemers is die kennis aanwezig. Maar bij de wat jongere mensen ontbreekt dat weleens.

Bovendien moet je er op tijd bij zijn; schoffelen moet onafhankelijk van plantgrootte, groeistadia en het weer kunnen gebeuren. Oftewel: op een bepaald moment moet je gewoon rijden. En juist dát is de uitdaging.

Een akkerbouwer die een tijdje terug één zaaimachine en één veldspuit had, gaat onkruid nu te lijf met soms wel drie verschillende schoffelmachines. Door de camerabesturing wordt dat toch een forse investering. Plus de tijd die ermee gemoeid is om nauwkeurig te schoffelen.

En dan is er nog altijd de concurrentie van spuitmachines. Immers: in een jaar dat spuiten goed slaagt, is een veldspuit vaak goedkoper om in te zetten. Je hebt in een korte tijd heel veel capaciteit.

Ondanks de nadelen zien gangbare akkerbouwers dat schoffelen een vaste plek krijgt binnen de werkzaamheden. Goed (droog) schoffelweer is daarbij wel een vereiste. Je moet immers een paar dagen mooi weer hebben om alle percelen te kunnen bewerken. Want bij droog weer verdroogt het geschoffelde onkruid en sterft het af.

Stabiel frame nodig

Het gewicht van een schoffelmachine is nog weleens een thema. Veel gebruikers komen terug van een lichte schoffelmachine. Een te licht werktuig zou sneller speling krijgen op de draaipunten in het frame en bij de schoffelelementen. Je verliest hierdoor nauwkeurigheid.

Wil je nauwkeurig schoffelen, voldoende snelheid behalen en ook nog een beetje werkbreedte hebben, dan heb je dus zeker gewicht en vooral een stabiel frame nodig. De schoffel moet immers ook in harde kleibodems capaciteit en snelheid kunnen behalen. Hangt de schoffel te ver naar achteren, dan moet je frontgewicht bijhangen. Dan is de combinatie al snel te zwaar.

Auteur: Annelies Bakker

Bekijk ook de fotoreportage: Schoffels en wiedeggen op Agritechnica 2023