Slimme camera- en sensortechniek maken wereldwijd snel opgang. Ook Nederlandse bedrijven spelen daarin een rol. Het oudste bedrijf en een van de grootste is Rometron, dat dit jaar 25 jaar bestaat. Rometron heeft inmiddels meer dan 50 kilometer spuitboom met zijn Weed-IT-sensoren uitgerust.
In de Nederlandse landbouw relatief onbekend, maar in de wereld van precisiespuittechniek een van de oudste spelers – én een grote: het in Steenderen (Gld.) gevestigde Rometron. Roel de Jonge, oprichter en eigenaar van Rometron (Roel Megatronica) heeft zijn bedrijf in 25 jaar tijd zien uitgroeien tot een onderneming met 48 medewerkers, die wereldwijd is vertegenwoordigd met zijn Weed-IT-precisiespuittechniek.
De term start-up moest nog worden uitgevonden toen De Jonge zijn eerste sensorgestuurde onkruidspuit aan de praat had. Dat begon na zijn afstuderen aan Wageningen UR in 1997. Na een aanloop van twee jaar richtte hij in 1999 Rometron op en leverde de eerste Weed-IT-spuitmachine af. De spuitmachine herkent onkruid op verharding op basis van chlorofylfluorescentie en spuit selectief met de zelfontwikkelde PWM-techniek. Kamps de Wild deed de handel en Weed-IT werd een succes.
Voor de Nederlandse landbouw was de techniek die Rometron ontwikkelde nog niet interessant. In het buitenland, onder meer in Australië, was er wel een markt voor het plaatsspecifiek spuiten van onkruid in stoppelland. Bijvoorbeeld Trimble speelde daarop in met de WeedSeeker, en was in die jaren de directe concurrent van Rometron.
De basis van de Rometron-aanpak is sensortechniek. Geen cameratechniek in de zin dat er op een scherm een beeld van een gewas verschijnt, waar slimme AI-software individuele planten in herkent. Rometron werkt op basis van fluorescentiemeting: vanaf de spuitboom wordt licht uitgezonden en de sensoren meten de golflengte van het licht dat terugkaatst. Weet je de golflengte, dan weet je de kleur. In gewone mensentaal gaat het om bladgroenmeting (chlorofyl). Fluorescentiemeting is heel gevoelig. Dat wil zeggen, het kan heel goed heel kleine onkruidjes herkennen. Bovendien werkt de techniek dag en nacht en is het zelf-kalibrerend voor wisselende ondergronden en (zon)lichtomstandigheden.
Lees verder onder de foto’s en video
De oorspronkelijke Weed-IT-systemen waren, zoals dat in het jargon heet, green on brown-systemen. Dat wil zeggen: alleen spuiten waar planten staan. Ideaal voor het spuiten van verhardingen, en ook heel geschikt om in stoppels onkruid te spuiten. Mede doordat de overheid steeds meer beperkingen oplegt aan het gebruik van glyfosaat op verhardingen, oriënteerde Rometron zich op toepassingsmogelijkheden voor zijn techniek in de landbouw.
Met name Australië bleek een belangrijke markt voor green on brown-spuittechniek. Enorme oppervlakten stoppelland waar de spuitmachine her en der een onkruidje of een onkruidplek spuit. Met de sensortechniek betekent dat een enorme besparing op de hoeveelheid middel. Het systeem verdient zich zo snel terug, en je ontziet het milieu. In 2009 is de eerste versie van de Weed-IT-Ag voor de landbouw naar Australië geëxporteerd.
Green on brown-spuiten is vooral in de enorme graangebieden buiten Nederland een grote markt. Daar haalt Rometron zijn omzet vandaan. Door de jaren heen verbeterde de techniek, waardoor Weed-IT inmiddels ook biomassa kan meten en afhankelijk van de stand van het gewas een bespuiting kan aanpassen. Dat kan supernauwkeurig en op stoeptegelniveau, omdat Rometron behalve detectie ook een eigen PWM-systeem op de markt brengt.
Concurrenten, en dat zijn er steeds meer, werken met AI-ondersteunde cameratechniek. Het meest bekend in Nederland is op dit moment de ARA-spotsprayer van EcoRobotix, die heel precies plantjes individueel kan bespuiten. Of denk aan de uit de Verenigde Staten afkomstige Laserweeder van Carbon Robotics, die individuele plantjes herkent en met een laser bestraalt tot het kookpunt.
Rometron kiest met fluorescentiemeting een andere weg dan de AI-ondersteunde camera’s, maar heeft de software verder doorontwikkeld. Daardoor kan het ook biomassa meten en daarop de dosering aanpassen. Inmiddels lukt het Rometron om op basis van de fluorescentiemetingen ook onderscheid te maken tússen planten, wat plantspecifiek spuiten binnen bereik brengt. Dat is bij Rometron, net als bij zijn concurrenten, een ontwikkeling van de laatste tijd waar nog veel werk aan moet gebeuren. “Maar wij zijn overtuigd van fluorescentiemeting”, stelt Roel de Jonge. Hij vervolgt: “We zien voldoende mogelijkheden om die zover door te ontwikkelen dat AI-cameratechniek voor ons niet noodzakelijk is.”
Wereldwijd – en dat is tot nu toe vooral buiten Nederland – groeit de markt van spotsprayers snel. Net als het aantal aanbieders van cameragestuurde spuittechniek. In 2021 stond bij Rometron de teller op 10.000 verkochte sensoren, in 2023 waren dat er in totaal 50.000. Met één sensor per meter betekent dit dat er in de wereld 50 kilometer aan spuitboom rondrijdt met sensortechniek van Rometron.
In Nederland zijn naast Rometron Agrifac en BBLeap aanbieders van zowel PWM-techniek als cameratechniek. Rometron werkt met in eigen huis ontwikkelde sensortechniek. BBLeap werkt met cameratechniek van het Franse Carbon Bee, en Agrifac gebruikt cameratechniek van het eveneens Franse Bilberry. In essentie werken beide met dezelfde benadering: al rijdend met kunstmatige intelligentie (AI) uit camerabeelden individuele planten herkennen, en vervolgens een slim algoritme laten bepalen of en hoeveel middel de spuit afgeeft. Naast gewasbeschermingsmiddelen kan dat ook een meststof zijn.
Behalve planten herkennen kan de techniek ook de hoeveelheid biomassa meten en daar de spuitmachine op aansturen. Om een vergelijking te maken tussen de Ara van EcoRobotix en de sensor- of cameratechniek die op veldspuiten wordt toegepast: zie het als dat wij met het jachtgeweer door het veld lopen en dat Ecorobotics een scherpschutter is, aldus Maarten Visscher, verantwoordelijk voor de verkoop bij Agrifac.
In de techniek van Carbon Bee en Bilberry zit een klein verschil: BBLeap werkt met RGB én een hyperspectrale camera (bekijkt veel golflengten tegelijk). Dit maakt het mogelijk om zowel op kleur als bladvorm en bijvoorbeeld stikstofgehalte te detecteren. Bilberry werkt met RGB-camera’s (rood, groen en blauw licht).
Bilberry is enkele jaren geleden overgenomen door Trimble, en dat is op zijn beurt weer overgenomen door Agco. Dat is mede een reden dat de Exel-groep waarvan Agrifac onderdeel is, drie jaar geleden in Frankrijk Exact Robotics oprichtte. Dat ontwikkelt nu in eigen huis een camerasysteem waar inmiddels ook de eerste exemplaren van draaien. De Exel-groep koos die weg om niet afhankelijk te zijn van een externe partij.
Rometron wil zich niet afhankelijk maken van een grote fabrikant van spuitmachines, en ook zo weinig mogelijk van toeleveranciers. Om die reden heeft de onderneming de laatste jaren flink geïnvesteerd in Steenderen. Zowel in mensen als in gebouwen en machines om componenten zoveel mogelijk in eigen huis te fabriceren. Inmiddels staan er onder meer geavanceerde machines om printplaten en kabelbomen te produceren. Behalve een bepaalde leveringszekerheid zien ze dat bij Rometron ook als dé manier om zelf de kwaliteit onder controle te houden.
Elders in de wereld is er volop concurrentie in cameragestuurde spuitechniek. John Deere heeft inmiddels het See and Spray-camerasysteem, Kverneland gaat met het Noorse DAT in zee. In Australië en ook in Noord-Amerika is er nog een handvol aanbieders van soortgelijke techniek.
In Europa is vooral Frankrijk een hotspot voor cameratechniek. De overheid heeft daar een gunstige regeling voor start-ups en maakte al vroeg duidelijk dat zij het middelengebruik fors aan banden ging leggen. Dat laatste is zeker het geval, al wordt die soep minder heet gegeten als zij een aantal jaren geleden in Frankrijk werd opgediend.
Auteur: Martin Smits
Lees ook: Een greep uit start-ups met precisie-onkruidwieders
Gerelateerde tags: Gewasbescherming, Precisiespuiten, Spuit- en schoffeltechniek
