De Duitse machinefabrikant Amazone levert met de ZA-TS 5000 Ultra ProfisPro Hydro een (zeer) compleet uitgevoerde kunstmeststrooier, die zoals getest met € 47.140 ook serieus geld kost. - Foto’s: Farina Schildmann
De Duitse machinefabrikant Amazone levert zijn ZA-TS-kunstmeststrooier nu ook met een kuipgrootte van 5.000 liter. Er mag maximaal 4.500 kilo in. Dus helemaal volgooien kan alleen met kunstmestsoorten met een gering soortelijk gewicht. De techniek van dit grootste model is identiek aan die van de andere modellen.
Zo’n maximaal laadvermogen is toch een beetje als een maximale rijsnelheid. Daarom heeft Amazone zijn ZA-TS 5000 uit met een akoestische waarschuwing. Die krijg je zodra je het laadvermogen met 5% of meer overschrijdt, vanaf 4.725 kilo dus.
In Nederland zijn nog geen 5.000-literuitvoeringen in gebruik; hier vind je tot op heden modellen met maximaal 4.200 liter kuipgrootte. De grootste uitvoering is vooral bedoeld voor lichte kunstmestsoorten als ureum, met een soortelijk gewicht van rond 0,75 kilo per liter.
Getest: 5.000 literuitvoering, 2,85 meter breed
Behalve met de grootste kuip is ons ZA-TS 5000 Ultra ProfisPro Hydro-testmodel uitgevoerd met weegcellen, hydraulisch aangedreven strooischijven en de AutoTS-kantstrooi-inrichting. Aankoppelen gaat eenvoudig met een categorie III-driepuntsophanging en hydrauliekslangen voor de hydraulische aandrijving (meerprijs € 4.750).
Daarnaast gebruikt de strooier een dubbelwerkend ventiel voor het hydraulisch bediende afdekzeil en de BorderTS-kantstrooiplaat. Beide hebben een uitstekende plus/min-aanduiding. Als laatste heb je de stekkers voor de verlichting en voor de Isobus-aansturing.
We testen dus de 5.000 literuitvoering die 2,85 meter breed is. Bij het inmiddels verbeterde trapje aan de voorzijde is de strooier 2,87 meter breed en ter hoogte van de verlichting is dat 2,97 meter. Inclusief opklapbare transportwielen is de strooier 2,47 meter hoog, zonder 1,98 meter.
De vulopening van de kuip is maar liefst 2,80 meter breed en 1,38 meter diep in de rijrichting gezien. Qua lak vertrouwt Amazone tegenwoordig op KTL-dompelprimer en poedercoating. Dat geeft zeven jaar garantie tegen doorroesten.
De kunststof roosters zijn nieuw en bevallen erg goed. Doordat ze niet langer van metaal zijn, is de kuip ook minder gevoelig voor beschadigen als je ze omhoogklapt bij een verstopping of anderszins.
Uitgekiend strooisysteem
Het roestvaststalen strooisysteem kent een trechter met roersysteem, spindelmotoren voor de verstelling van doseeropening en afgiftepunt, en strooischijven met (kantstrooi)schoepen. De kantstrooi-instelling activeer je elektronisch. De roerders draaien met maximaal 60 toeren en alleen als de doseeropening is geopend. Er zit een omkeerfunctie op om verstoppingen te verhelpen.
De doseeropeningen zijn zo vormgegeven dat het strooibeeld niet wijzigt bij toenemende kunstmestgiften. In de praktijk zie je dan ook geen invloed van de dosering op het strooibeeld.
Naast de uitstroomopening zitten bij Amazone sinds jaar en dag borstelharen die de korrels moeten begeleiden naar de strooischijf. Een spindelmotor stelt afhankelijk van de kunstmestsoort het afgiftepunt van de korrels in door de uitstroomopening boven de strooischijf te verdraaien. Met het samenspel tussen afgiftepunt, type strooischoepen en het schijventoerental bepaal je de werkbreedte. Die ligt tussen 15 en maximaal 54 meter.
Voor wisselende werkbreedtes die je niet met één set strooischoepen afkunt, zijn de strooischoepen vrij eenvoudig te wisselen. Dat is eenvoudiger dan strooischijven vervangen. Tot circa 36 meter werkbreedte overlapt het strooibeeld van beide schijven dubbel. Dat beperkt de eventuele invloed van zijwind en/of wisselende kunstmestkwaliteit op het strooibeeld.
De dwarsverdeling in het strooibeeld controleren we in het veld met de EasyCheck-kunststof matten (€ 320). Dit is als het ware de digitale opvolger van de testset met kunststof opvangbakken van weleer. Je verdeelt de matten over de werkbreedte en fotografeert ze nadat je er al rijdend kunstmest overheen hebt gestrooid. De bijbehorende smartphone-app berekent dan de optimale instellingen van je strooier. In ons geval bleken die instellingen altijd correct en waren geen aanpassingen nodig na het doen van een ‘EasyCheck’.
Bij de kantstrooiplaat van het BorderTS-kantstrooisysteem moet je de beoogde afstand tot de perceelsgrens eenmalig instellen op 1, 2 of 3 meter. In de praktijk werkt dit voortreffelijk, en het mooie is dat de software alles voor je regelt, zodra je de kantstrooiplaat laat zakken.
Voortreffelijke kantstrooi-inrichting
Amazone levert met het AutoTS-systeem drie varianten (of eigenlijk instellingen) voor kantstrooien. De fabrikant noemt deze randstrooien (resultaatgerichte instelling), grensstrooien en greppelstrooien (beide omgevingsgerichte instellingen).
Bij randstrooien strooi je zo optimaal mogelijk tegen de perceelsgrens aan en belanden er ook korrels op een naastgelegen perceel. Ligt daar geen perceel, maar bijvoorbeeld een weg, fietspad of anderszins geen landbouwgrond, dan gebruik je de instellingen voor grensstrooien. Dan gaan geen korrels de perceelsgrens over, maar vallen er ook minder richting de perceelsgrens.
Greppelstrooien is als het ware de overtreffende trap van grensstrooien, waarbij werkbreedte en dosering verder worden beperkt. Dit is bedoeld om teelvrije zones en watergangen kunstmestvrij te houden. Let wel, deze drie instellingen zijn voor kantstrooien naar de kant toe vanuit het eerste spuit- of rijspoor.
Bij het grensstrooien verdraait een spindelmotor de invoerschoep op de strooischijf circa 10 graden, zodat de kunstmest via de kantstrooischoep wordt geleid. Deze kantstrooischoepen moet je instellen, en dat gaat dankzij de gelaserde schaalverdeling blijvend goed.
Kanten afstrooien doe je met een ZA-TS met het optionele BorderTS-systeem dat € 1.440 kost. Daarbij zwenk je een kantstrooiplaat hydraulisch van bovenaf achter de linker strooischijf. Die plaat zorgt ervoor dat de korrels van de linker schijf zo worden geleid dat ze tot aan de perceelsgrens vallen. De rechter strooischijf gebruik je hierbij niet.
Vervolgens zorg je met het AutoTS-systeem vanuit het eerste rijspoor voor de juiste overlap naar de kant toe met beperkte werkbreedte en de halve dosering. In de praktijk werkt dit echt voortreffelijk. Het mooie is dat de software alles automatisch voor je regelt, zodra je de kantstrooiplaat laat zakken!
Met de kantstrooiplaat lukt het om de volledige dosering tot aan de perceelsgrens te handhaven. Het € 1.440 extra kostende BorderTS werkt wat ons betreft echt goed en gebruiksvriendelijk.
Vlekkeloos wegen en regelen
Weging is standaard (Profis-modellen), maar FlowControl-draaimomentmeting (ProfisPro-uitvoering) kost € 800 extra. ProfisPro vergelijkt de ingestelde dosering met de werkelijke dosering aan de hand van de waarden van het weegsysteem en corrigeert indien nodig de doseeropeningen. Een extra sensor corrigeert de metingen voor situaties dat de strooier niet vlak staat.
FlowControl stuurt de doseeropeningen onafhankelijk zelfstandig aan op basis van het draaimoment op de strooischijven. Ongelijkmatige kunstmestsamenstellingen, een lege kuip(helft) en een verstopping merkt de techniek op, en stelt beide doseeropeningen dan bij. FlowControl werkt nauwkeurig en vlekkeloos en voegt echt iets toe, is onze ervaring.
Mooi bedacht en praktisch is de koppeling tussen het weegsysteem en de ledwerklampen (€ 655 meerprijs). Daarbij knippert een ledlamp zodra je de gewenste vulhoeveelheid van de kuip nadert. Deze gaat continu branden wanneer je die hoeveelheid hebt bereikt.
Veel optionele strooibeeldautomatiek
Amazone heeft de strooier voor de werktuigtest uitgerust met de gebruiksvriendelijke AmaTron 4 Isobus-terminal, inclusief softwarevrijschakeling voor GPS Switch Pro en GPS Maps. Dit kost € 4.050 extra. Op het beeldscherm met een diameter van 8 inch zie je 128 secties automatisch schakelen. Iets wat voor veel trekkerterminals nog problematisch is.
Via wifi koppelen we met de AmaTron Twin App (€ 450) een tablet aan de terminal voor extra overzicht. De tablet toont dan alle gps-functies. Deze combinatie bevalt ons goed. Dankzij de verregaande automatisering en de vaardigheden van de gemiddelde Nederlandse chauffeur, zal GPS-ScenarioControl (€ 200) niet zoveel toevoegen. Dit is bedoeld als opneem- en afspeelfunctie voor minder ervaren bestuurders. Het standaard HeadlandControl zorgt er op zijn beurt dan weer voor dat de werkbreedte wordt afgestemd op wegrijden van of naderen van de kopakker. Niet vergeten om dit weer uit te schakelen.
Tijdens de test komen we erachter dat je voor een goede werking het beste eerst de stuurautomaat activeert en vervolgens HeadlandControl. Anders rijdt de Fendt 724 die we gebruiken, vanaf de kopakker het verkeerde spoor in.
De AmaTron 4 Isobus-terminal boven met de daaraan gekoppelde tablet eronder. De terminal is voor de strooier en de tablet voor het gps-gerelateerde. Hiervoor heb je de AmaTron Twin App (€ 450) nodig.
Onze teststrooier is ook uitgerust met het € 7.300 extra kostende ArgusTwin-systeem. Dat scant met veertien radarsensoren het strooibeeld, en past dat automatisch aan bij te grote afwijkingen. Het systeem is vooral bedoeld voor het strooien van minder gelijkmatige en kwalitatief minder goede kunstmestsoorten, en voor situaties met een hoge relatieve luchtvochtigheid. Is dat niet het geval, dan kun je die € 7.300 wat ons betreft in je zak houden.
WindControl kost afhankelijk van het model strooier € 2.850 tot € 3.530. Het is de benodigde investering altijd waard. Een windmeter die boven de strooier en de cabine van de trekker uitsteekt, meet windsnelheid en -richting. Met die informatie past de software vervolgens het strooibeeld aan. Opnieuw mooi gevonden is de indicatie met stoplichtkleuren die aangeeft of verder strooien raadzaam is op grond van de gemeten windsnelheid.
Het € 7.300 kostende ArgusTwin-systeem is vooral van nut als je vaak minder gelijkmatige en kwalitatief minder goede kunstmestsoorten strooit, en voor situaties met hoge relatieve luchtvochtigheid.
Vuldiscipline gevraagd
Kies je (toch) voor de grootste uitvoering met 5.000 liter grote kuip, dan is enige voorzichtigheid geboden bij het vullen. Afvullen met kalkammonsalpeter (KAS) geeft een vulgewicht van 5,8 ton. Dat is meer dan toegestaan voor de strooier, en menigmaal ook te veel voor de trekker.
Bij een kijkje in de kuip vanaf de (nu) goede trapjes valt op dat de roosters van kunststof zijn. De goede interne verlichting is onderdeel van het ledlichtpakket. De kuip kun je afdekken met een hydraulisch bediend oprolbaar afdekzeil. Daarvoor is een dubbelwerkend hydrauliekventiel nodig in plaats van loadsensing. Volgens Amazone zorgt dit voor meer flexibiliteit.
Het instellen van de strooihoeveelheid doe je met de mySpreader-app. Daarin geef je de werkbreedte en rijsnelheid op, waarna de app alle instellingen berekent. Die neem je vervolgens handmatig over in de terminal, of automatisch via bluetooth. De gebruikersinterface van de terminal is al geruime tijd in gebruik, raakt op leeftijd en mag wat ons betreft worden herzien. De bediening en intuïtiviteit ervan is niettemin prima.
Deze zeer goede verlichting van de kuip en kuipinhoud is onderdeel van het ledlichtpakket.
Compleet uitgevoerde kunstmeststrooier heeft een prijs
Al met al zet Amazone met de ZA-TS 5000 Ultra ProfisPro Hydro een (zeer) compleet uitgevoerde kunstmeststrooier neer, die zoals getest met € 47.140 ook echt serieus geld kost. Kies je daarnaast voor de AmaTron 4 Isobus-terminal, dan komt daar nog eens € 4.050 bij.
Auteurs: Luder Görtmüller, Christian Brüse, René Koerhuis
Het is uw recht om te bepalen welke gegevens een website mag opslaan en gebruiken. Met uw toestemming kunnen wij en onze partners gegevens opslaan op uw apparaat, zoals unieke identificatoren en browsegegevens, om persoonlijke gegevens te verzamelen en te verwerken.
Wij en onze partners verwerken de volgende gegevens: Opslaan en openen van informatie op een apparaat, gepersonaliseerde advertenties, reclame- en inhoudsmeting, publieksonderzoek en dienstenontwikkeling.
Door toestemming te geven, gaat u akkoord met het gebruik van cookies voor deze doeleinden. U kunt ook weigeren, maar sommige gepersonaliseerde functies kunnen dan niet beschikbaar zijn. Uw keuzes gelden alleen voor deze website, en u kunt uw toestemming op elk moment wijzigen of intrekken via het Privacybeleid of de knop Meer opties in de linkeronderhoek.
