Elektrische aandrijving domineert in de markt voor precisiezaaimachines. Groentezaaiers zijn nog een uitzondering.
Steeds meer precisiezaaimachines hebben een elektrische aandrijving. Een aantal fabrikanten levert niet anders, bij anderen is het een optie. Inmiddels kiest meer dan de helft voor elektrisch.
Elektrisch is duurder in aanschaf, maar heeft een aantal voordelen. Het maakt de constructie eenvoudiger. Er gaat alleen een draad naar het zaaielement, in plaats van kettingen en tandwielen. Maar het belangrijkste is het gemak voor de gebruiker. Iedere zaaiafstand is beschikbaar, en die stel je met een druk op de knop in. Eventuele wielslip van een aandrijfwiel veroorzaakt ook geen onnauwkeurigheid meer.
Door de opkomst van rijpadensystemen werd elektrisch interessanter, omdat per element de zaaiafstand instelbaar is. Dat maakt het makkelijk om bijvoorbeeld een kantrij dikker te zaaien.
De doorbraak van RTK-gps gaf een minstens zo grote impuls aan het succes van de elektrische aandrijving: per rij op de centimeter in- en uitschakelen is met een elektrische aandrijving eenvoudig te realiseren. Daardoor is er geen overlapping meer in geren.
Naarmate de werkbreedte groter wordt en de percelen kleiner, is dat voordeel belangrijker. Bij een achtrijïge maiszaaier speelt dat wat minder dan bij een achttienrijïge bietenzaaier, maar in alle gevallen levert de machine een strak afgewerkte geer en spaart het ook nog zaaizaad.
In vierkantsverband zaaien om overdwars te kunnen schoffelen, zoals het Kverneland Geoseed-systeem mogelijk maakt, is eigenlijk alleen met elektrische aandrijving te realiseren. Lemken levert zijn machines standaard met het Delta-zaaisysteem (dubbele rijen op 12,5 centimeter). Elektrisch kun je dan desgewenst één rij uitschakelen en de andere rij dikker zaaien om ruimte te maken (87,5 centimeter) voor brede trekkerbanden.
Wie via taakkaarten wil zaaien, heeft met elektrische aandrijving per element ook de ultieme techniek in huis om dat eenvoudig en nauwkeurig uit te voeren. In de praktijk speelt dat nog niet zo, maar de machines zijn er technisch gezien op voorbereid.
Alle elektronica en pneumatiek ten spijt; controle van het zaaiwerk blijft noodzakelijk. Zaaien moet in één keer goed gebeuren. – Foto: Twan Wiermans
Groenten, inclusief uien, worden nog relatief veel met mechanisch aangedreven machines gezaaid. Dat heeft verschillende redenen. Zeker bij grote werkbreedtes is het aantal elementen bij een groentezaaier aanzienlijk. De benodigde hoeveelheid stroom is navenant groot, al lossen fabrikanten dat op door een generator op de zaaimachine te monteren.
Groenten zaaien gebeurt vaak op bedden. Door de aandrijving per bed hydraulisch te regelen of de aandrijving van een magneetkoppeling te voorzien, wordt dan per bed geschakeld.
Ook voor groentezaaiers geldt dat als je streeft naar maximale precisie en gemak, elektrische aandrijving dé manier is om dat te doen. De Kramer ProSeeder, die is gebaseerd op Gaspardo-zaaielementen, levert die in eigen huis ontwikkelde techniek al jarenlang. Monosem heeft de SeedDrive-hydraulische aandrijving als optie, met volledig Isobus, sectiecontrole en TC-GEO voor taakkaarten. Ook bij Stanhay is het optie. Maar Stanhay-importeur Homburg levert ook het SureDrive-opbouwsysteem voor elektrische aandrijving (van Ag Leader).
Opbouwsystemen zijn er van meerdere leveranciers, onder andere Topcon met zijn Apollo-systeem; of Agri-Motion, dat Kramer op de ProSeeder toepast.
Tekst gaat verder onder de foto
Een opgebouwde elektromotor op een Kramer ProSeeder. – Foto: Martin Smits
Al is de meerprijs ook afhankelijk van hoe je de vergelijking maakt. Wie automatisch rijen wil schakelen, kan dat door magneetkoppelingen in de mechanische aandrijving te monteren. Een rechttoe-rechtaan mechanische zaaimachine werkt zonder Isobus-terminal. Wordt zo’n machine ook Isobus-gestuurd en met magneetkoppelingen uitgevoerd, dan is het prijsverschil met een elektrische aandrijving – waar dit bij de prijs in zit – ook weer kleiner.
Auteur: Martin Smits
Lees meer over zaai- en poottechniek in digitale TREKKER nr. 414 (maart 2023)
Gerelateerde tags: Precisiezaaimachines, Zaai- en pootmachines, Zaaien en Poten
