De tractorpuller van team Steel 2 Steal in volle glorie. Het tractorpullingteam vroeg TREKKER-redacteur Ruben Fortuin om hun ideeën voor een nieuwe componententrekker op tekening te zetten. Een mooie gelegenheid om de TREKKER-lezer mee te nemen in het ontstaan van een unieke machine. Dit is het tweede deel over het ontstaan van een tractorpuller. - Foto's: Koos Groenewold
In april nam TREKKER je al mee in het proces rond de nieuwbouw van de unieke tractorpuller van team Steel 2 Steal. Ook belichtten we destijds de ontwerpkeuzes die het team daarbij maakte. Inmiddels heeft de machine de eerste meters gereden. Wat kwam het team nog tegen tijdens de afbouw? En hoe doet de trekker het op de baan?
Het lage frame en de lage ligging van het motorblok trokken de aandacht. Dat wekte bij veel mensen de indruk dat de machine een echte ‘Low Rider’ zou worden, een trekker met een lage motorkap en lage zitpositie. Het team hoorde de opmerkingen glimlachend aan, het echte uiterlijk moest nog een verrassing blijven.
Klassieke uiterlijk trekker behouden
Henk Bouwman, teamchef van Steel 2 Steal, vertelt: “Het klassieke uiterlijk van de Farmall 806, met de hoge ranke neus, mocht niet verloren gaan. De looks van een renpaard dat hoog op de poten, in gestrekte draf over de baan rent, hoort bij Steel 2 Steal.” Dat gaf de nodige uitdagingen. Want bij een ranke neus hoort ook een rank frame, zo is het tractorpullingteam van mening.
Bij menige moderne tractorpuller ligt de interkoeler helemaal voor in de neus. Gevolg is dat de frontgewichten ernaast hangen. Dit geeft een wat breder uiterlijk, en dat is nou net niet de bedoeling. Dus: de gewichten moeten ervoor hangen om het ranke uiterlijk te accentueren. Dat betekent dat de interkoeler verder naar achter schuift, want het geheel mag inclusief frontgewichten niet meer dan 4 meter voor hart achteras uitsteken.
Mooi staaltje optisch bedrog
Hoe combineer je nu het lage frame met de hoge neus? Hier komt een even simpele als creatieve oplossing om de hoek kijken. De voorganger had onder het chassis ‘skirts’ gemonteerd, extra platen als afscherming en met vermelding van sponsors. Bij de nieuwe trekker hangen de skirts tegen het frame om de gaten te bedekken. Maar ze lopen boven het frame door en kregen extra profilering, wat de indruk van een hoog chassis wekt.
Met de ‘skirt’ eraf is duidelijk zichtbaar hoe de hoge neus op het lage frame staat.
Een mooi staaltje gezichtsbedrog dat het klassieke uiterlijk combineert met de laatste technische mogelijkheden. In de achterwielen zitten lange steekassen, zoals dat hoort op een Amerikaanse trekker. Ze zijn namaak en hol van binnen, en tegen het planetair geschroefd. Alles voor de klassieke uitstraling.
Steel 2 Steal kreeg voor de looks een setje lange steekassen tegen de planetairen geschroefd, zoals dat hoort op een Amerikaanse Farmall 806.
Veren en pendelen
Bij een klassiek uiterlijk hoort een ouderwetse pendelende vooras. Het low-frameconcept dwingt ook hier tot een ongebruikelijke oplossing: het frame loopt onder de vooras door! Die is ook nog eens geveerd opgehangen.
Hier is een bijzondere ophanging bedacht, waarbij de krachten van de vering niet op het frame afsteunen maar intern in de ophanging blijven. De ophanging is als één geheel aan het frame geschroefd, en eenvoudig demonteerbaar. Dit alles zit gemonteerd in de beperkte ruimte tussen interkoeler en motorblok. Pendelen en veren zijn bewust uit elkaar getrokken, zodat de vering het optillen van één wiel niet tegenwerkt.
Fictief draaipunt
Het motorblok hangt in een driepuntsophanging in het frame, twee punten achter aan weerszijden van het blok en één draaipunt aan de voorkant, in het hart van de krukas. Dit om te voorkomen dat het motorblok torsiekrachten van het frame opneemt. Het blok heeft het al moeilijk genoeg om de krachten te weerstaan die door de verbranding vrijkomen.
Aan de voorkant zat echter de oliepompaandrijving in de weg. Dit is opgelost door twee reactiestangen, die samen functioneren als een fictief draaipunt in het hart van de krukas. Met kogelstangkoppen en schroefdraad laat het motorblok zich makkelijk uitlijnen.
De verticale tandriem drijft de oliepompen aan die onder de motor hangen. De diagonale stangen ernaast dragen het motorblok en creëren een fictief draaipunt.
Sleutelvriendelijke tractorpuller
Een andere wens was om makkelijk aan de trekker te kunnen sleutelen. Zo hoeft die nu niet meer doormidden voor inspectie van de koppeling, maar volstaat het losdraaien en naar achteren schuiven van de koppelingsafscherming.
Ook de interkoeler neem je eenvoudig uit: kwestie van acht bouten losdraaien en de voorplaat wegnemen. Met een palletwagen rijd je de hele interkoeler dan naar voren weg.
Door de lage bouw is de bodemvrijheid minimaal. De oliepompen voor motor en turbo hangen onder het motorblok, laag bij de grond.
Daarnaast helpt het enorm dat de motor zo laag in het frame hangt. Voorheen had je een krukje nodig om op te staan bij het sleutelen, tegenwoordig kun je erop zitten. Door de lage motorpositie en de hoge kap ontstaat ruimte om de turbo hoger op de motor te plaatsen. Nu is het kleppendeksel te verwijderen zonder de turbo te demonteren. Een luxe waarvan team Steel 2 Steal niet gehoopt had dat dit al bij de tweede wedstrijd van pas zou komen.
Met een verlengstuk staat de turbo hoger op de motor, zodat het kleppendeksel eraf kan zonder de turbo te demonteren.
Tegenslag: nokkenas sneuvelt bij opknapbeurt
Al bij de start van de bouw van de nieuwe tractorpuller, eind december 2023, was duidelijk dat de planning een uitdaging was. Er mocht niet teveel mis gaan om op Koningsdag in Wekerom op de baan te staan. Zoals het team zelf al eens schreef: ‘Het winterwerk duurt altijd langer dan de winter zelf’.
De grootste tegenslag echter kwam uit het enige deel van de trekker dat niet is vernieuwd. De nokkenas van de trouwe pullingmotor uit de vorige trekker sneuvelde bij een opknapbeurt. Door een fout in het hardingsproces trok de as krom, en hij knapte tijdens het richten doormidden.
Snel een nokkenas van een ander team monteren ging niet, alle International-teams rijden met een andere maat lagers op de nokkenas. De levertijd van een nieuwe nokkenas naar eigen specificaties was te lang. De snelste oplossing bleek om het hele motorblok weer leeg te maken en het kale gietwerk aan te laten passen naar de ‘standaard’ lagerdiameter van de andere teams.
Een blik op het dashboard met manometers en Racepack-datalogger. Het plaatwerk is doorgeslepen en verbreed. De afwerking volgt komende winter.
Afbouw vergt tijd, seizoen half voorbij
Vanwege de weersomstandigheden werd Wekerom uitgesteld en Erichem afgelast. Maar de afbouw van de trekker vergde veel meer tijd. Het team moest ook de wedstrijden in Loerbeek, Stroe en Made aan zich voorbij laten gaan.
Op vrijdagavond 21 juni, op de thuiswedstrijd in Staphorst, moest het dan toch echt gebeuren. Dag en nacht is er gesleuteld in de werkplaats, om vervolgens om half tien ’s avonds, vlak voor aanvang van de 4,5 ton Supersport-topklasse, tot de conclusie te komen dat het echt niet meer ging lukken die avond. Dan maar op zaterdag aan de start te verschijnen als bijschrijver na de promoklasse. Ze konden het thuispubliek en de sponsors gewoonweg niet teleurstellen.
Als allerlaatste run van de middag was het zover: Henk schakelde de hoogste versnelling, toerde op en de puller schoot uit de startblokken. De pullerbanden pakten zoveel grip dat de motor onderuit dreigde te gaan. Een klein tikje op de koppeling liet de motor er weer bovenop komen, en voorbij de 90 meter spinde de trekker uit. Het gejuich vanaf de tribunes was de beloning voor al het harde werken.
In Wekerom brak een hoedje van een tuimelaar, een euvel dat ze dankzij het makkelijk demonteerbare kleppendeksel in een paar minuten vonden. Harskamp en Lochem leerden dat het nog steeds een uitdaging is om de brede pullerbanden rond te draaien.
Zelf bedenken en bouwen
Teamchef Henk Bouwman: “Een vooraanstaand leverancier van tractorpullingonderdelen zei ooit tegen mij: “Je moet je energie in je bedrijf steken en mij die trekker laten bouwen. Dan ben je aan het eind goedkoper uit dan wanneer je zelf de trekker bouwt.” Dat zal vast zo zijn en dan hadden we eerder op de baan gestaan, maar dat is niet de manier waarop wij onze hobby bedrijven. Het zelf bedenken en zelf bouwen van de trekker geeft ons voldoening en ontspanning. Dat is nou precies waar de hobby om draait”, aldus de bescheiden tractorpuller.
Zelf bouwen geeft volgens Bouwman de mogelijkheid om eigen ideeën toe te passen. “En dat is precies wat we hebben gedaan. Vooralsnog kunnen we concluderen dat onze ideeën boven verwachting functioneren. Dat maakt de voldoening extra groot. We gaan hier nog heel veel plezier van hebben.”
