De lengte en de grote tank van de Dammann DT 3500H S5-zelfrijder maken indruk. En daar blijft het niet bij. Op dit moment is deze is deze DT 3500H S5 als eerste en enige op de wereld voorzien van alles wat op dit moment op spuittechniekgebied technisch mogelijk is. Al is dat in de praktijk nog geen plug-and-play. – Foto’s: Peter Roek
Aardappelteler Jacob van den Borne in Reusel (N.-Br.) nam dit jaar een nieuwe zelfrijder van Dammann in gebruik. De spuitmachine is voorzien van alles wat op dit moment op het gebied van spuittechniek haalbaar is. En dat is heel wat meer dan er als optie in de prijslijst staat.
Een imposant gezicht als de Dammann DT 3500H S5 de schuur uitkomt. De 11,50 meter lange drieasser met een 12.000 litertank op de rug is het vlaggenschip van de Duitse spuitmachinespecialist Dammann.
In zelfrijders is de Dammann DT 3500H S5 op dit moment de grootste die er te koop is. De werkbreedte is 33 meter. Dat is nog bescheiden, want ook 42 meter is leverbaar. Maar dat betekent weer extra gewicht en vooral moeilijker manoeuvreren op relatief kleine en onkantige percelen. Met een volle tank tikt de weegbrug rond de 26 ton aan.
Van den Borne kocht al in 2013 een drieasser bij Dammann. Min of meer hetzelfde voertuig, al is daar inmiddels ook het een en ander aan gewijzigd. Eerder werkte Dammann met luchtvering, bij de huidige versie is dat hydraulisch. Dat zou met een relatief topzware machine stabieler zijn. De voorganger heeft 10.000 uur op de klok en daarmee zijn kwaliteiten bewezen.
Hoewel de oude machine nog steeds wordt ingezet, waren er wensen waaraan de nieuwe machine moest voldoen. Dat werd voor een deel de techniek waarmee al ervaring was, zoals de PWM-techniek van BBLeap. Die is nu aangevuld met cameratechniek van Carbon Bee, waarmee BBLeap samenwerkt. Nog meer wensen zijn nu doorgevoerd. Het totaalpakket is een machine waar er op dit moment maar één van is op de wereld, en die rijdt in het Brabantse Reusel.
Dubbele tank, dubbele spuitleiding
Kern van het wensenpakket: de machine moet voldoende tankinhoud hebben om in één keer 50 hectare te spuiten. En hij moet twee vloeistoftanks hebben die ieder hun eigen spuitleiding kunnen voeden, om al of niet pleksgewijs twee verschillende middelen te kunnen spuiten of apart in hoeveelheid te doseren. Eigenlijk dus twee spuitmachines in een. Bijvoorbeeld bij phytophthorabestrijding in aardappelen tegelijk alleen de buitenrand spuiten tegen coloradokever. Of plaatselijk in dezelfde werkgang een onkruidplek spuiten.
Lees verder onder de foto’s
Twee spuitmachines in één. Iedere dop is individueel schakelbaar en kan individueel doseren. Door twee spuitleidingen te combineren is de effectieve dopafstand 17,75 centimeter. Per twee doppen is er een ledlamp.
Per keer 50 hectare kunnen spuiten, vertaalt zich in een tankinhoud van 12.000 liter. Die is nu verdeeld over een 3.000 en een 9.000 litertank. Beide met hetzelfde middel vullen kan ook. Naar keuze kun je één of beide spuitleidingen gebruiken. Iedere tank heeft een eigen pomp en dat geeft, samen met het grote aantal spuitdoppen, een enorme capaciteit. Indien gewenst spuit je in deze uitvoering met 3 tot 4 kilometer per uur 1.000 liter per hectare. Op de spuitleidingen zitten de doppen op 37,5 centimeter afstand. Gebruik je beide leidingen, dan is de effectieve dopafstand 18,75 centimeter.
Van den Borne koos voor 0.8 spleetdoppen, met de aansturing door PWM-techniek van BBLeap. Die kan de doppen per stuk schakelen en per stuk de afgifte variëren, waardoor de spuit geschikt is voor spotspraying. Door de 18,75 centimeter effectieve dopafstand is de machine ook geschikt voor lintbespuitingen. Bijvoorbeeld als de aardappelen nog maar net boven de grond staan alleen de strookjes op de rug (of juist alleen de geultjes tussen de ruggen) spuiten.
Rechts een van de Carbon Bee (BBLeap)-camera’s voor gewasherkenning als basis voor spotspraying. Verderop een LiDAR-sensor voor boomhoogtemeting.
Met de PWM-techniek van BBLeap heeft Van den Borne al enkele jaren ervaring. Zonder doppen te wisselen is in een groot traject de gewenste afgifte vanaf de terminal in te stellen, inclusief gewenste druppelgrootte. Of luchtondersteuning nog wat zou toevoegen? Als je kiest voor PWM-techniek, dan waarschijnlijk slechts in geringe mate. Maar het is een praktisch punt in het specifieke geval van Van den Borne. Want door het grote aantal kleine percelen gaat de spuitboom zo’n bovengemiddeld aantal in- en uitklapbewegingen maken, dat Dammann luchtondersteuning niet aanraadt vanwege de belasting van de spuitbomen.
Op de zijkant zijn een compressor en een luchtketel opgebouwd voor het luchtdrukwisselsysteem.
Nog meer wensen voor sensor- en spuittechniek
De Dammann is net als alle andere spuitmachines en de kunstmeststrooier bij Van den Borne voorzien van sensoren van Isaria. Die scannen bij iedere rit door het gewas de biomassa en de stikstofindex. Deze kengetallen voor de ontwikkeling van het gewas zijn een belangrijke input om bijvoorbeeld de bemesting aan te passen. Ook is een Bürkert pH-meter gemonteerd, en LiDAR-sensoren zorgen voor de boomhoogtemeting die de balancering ondersteunt.
Een van de twee Isaria-sensoren die bij iedere rit door het gewas de biomassa en ook de stikstofindex meten op basis van lichtreflectie, als onderdeel voor het teeltmanagement.
De gps-navigatie is van Reichhard. Af fabriek werkt Dammann met de besturingssystemen van Müller, maar in dit geval heeft BBLeap de hele spuittechniek geïnstalleerd. Deze wordt op een tablet als scherm naast andere functies getoond, hoewel het voertuig op zich als boordcomputer nog wel met een Müller Isobus-terminal werkt.
Draadloze dataoverdracht
Behalve de wensen voor sensor- en spuittechniek was er nog een belangrijke, aanvullende wens, namelijk dat de machine volledig ‘connected’ zou zijn. Dat wil zeggen: draadloze dataoverdracht, geen gedoe met usb-sticks of kabeltjes om data over te hevelen. Met veel verschillende percelen, bespuitingen en uitgebreide toepassing van taakkaarten is dat een logische wens.
Op papier is draadloze overdracht niet zo moeilijk, maar in de praktijk is het geen plug-and-play. De verschillende systemen moeten met elkaar communiceren, en samen met de wens (of eigenlijk de eis) dat de machine connected moet functioneren, wordt de keuze dan beperkt. CCI valt af en bijvoorbeeld Trimble laat zich voor deze eis niet combineren met BBLeap. Müller werkt niet connected. JDLink zou, naast Reichhardt, voor deze configuratie een alternatief kunnen zijn.
In de cabine geen oerwoud aan schermen, maar twee touchscreens. Eigenlijk gewone tablets die via wifi met de machine communiceren. Je leest er alle waarden op af en maakt daarop je instellingen.
Dammann DT 3500H S5 in de praktijk
De zeswieler heeft één hydromotor per wiel. Met de 6×6-aandrijving, in dit geval op 650/65 R42-banden, ben je in moeilijk terrein dus heel wat mans. Op de weegbrug blijkt de gewichtsverdeling behoorlijk gelijkmatig. Hij verandert ook weinig bij een volle of een lege tank: dat scheelt maar een paar honderd kilo per as.
De fustenreiniger klapt pneumatisch uit. De bandenspanning is variabel, geregeld door een systeem van PTG. Om de banden voldoende snel op te kunnen pompen is er een aparte compressor op de zijkant.
De middenas is star, de voor- en achteras zijn gestuurd en als een Tridec-systeem gemonteerd om bodemvolgend te zijn. Voertuig en cabine zijn hydraulisch geveerd en dat rijdt zeer comfortabel.
Het bodemvolgende heeft in de praktijk zijn beperkingen. Tegen een steile helling of hobbel op kan het gebeuren dat de middelste as behoorlijk ontlast wordt, waardoor de wielen doorslippen. Bij 2,25 meter spoorbreedte heeft de binnencirkel bij het draaien een diameter van 6,25 meter.
De Mercedes (MTU) OM 936 kan 313 paarden leveren, en heeft bewezen dat de DTH 3500 daar niks aan tekortkomt. Op de weg loopt de machine maximaal 50 kilometer per uur, waardoor het optionele PTG-drukwisselsysteem goed van pas komt.
Heffen doet Dammann, anders dan de meeste concurrenten, nog steeds met een hefmast. Het balanceersysteem wordt pneumatisch gecorrigeerd.
