Onbemande trekker maakt hooggespannen verwachtingen teler deels waar

Toen de e-mail binnenkwam met daarin de vraag of Jan Pieter Evenhuis onder de vlag van Nationale Proeftuin Precisielandbouw (NPPL) een autonome trekker wilde uitproberen, waren hij en zijn vader Pieter Evenhuis gelijk enthousiast. “We wilden graag een keer proeven wat die techniek nu eigenlijk kan om er toch alvast een keer kennis mee te maken. Want ik denk wel dat dat toekomst gaat hebben”, zegt Jan Pieter.

Lees verder onder de video

​Eigen routeplanning verwacht

Voordat akkerbouw- en loonbedrijf Evenhuis de Steyr Expert 4130 cvt met daarop de iQuus autonome techniek van GPX Solutions een week lang ter beschikking kreeg, had de jonge akkerbouwer vanzelfsprekend bepaalde verwachtingen. “Van elk van onze percelen zijn de perceelsgrenzen en AB-lijnen digitaal beschikbaar. Ik verwacht dat de trekker daarbinnen z’n eigen route kan verzinnen om vervolgens de meest efficiënte indeling en route op een perceel af te werken. En dat je obstakels zoals een elektriciteitsmast en te vermijden plekken zoals een natte plek goed kunt aangeven. Dat moet zo’n systeem wat mij betreft toch wel zelfstandig kunnen, want anders blijf je er zelf toch nog te veel mee bezig. Het moet niet méér tijd en werk kosten. Als je eerst uren op kantoor moet zitten om zo’n trekker aan de praat te krijgen en te houden, dan zie ik de meerwaarde van de techniek niet.”

Op de eerste dag dat de trekker arriveerde, toog Jan Pieter naar een perceel met graanstoppel niet ver van zijn bedrijf om daar direct een en ander uit te proberen met een cultivator. “We kregen een goede uitleg van de mensen van GPX Solutions. Zij hebben ook gelijk de route ingesteld. Qua uitleg en toelichting was het super geregeld.”

Graanstoppel cultiveren

Het cultiveren van de graanstoppel van het 2,5 hectare grote perceel op maandagmiddag 28 augustus bleek achteraf de enige gelegenheid voor Jan Pieter om ervaring op te doen met de iQuus-techniek. “Vanwege de neerslag die week, was het bewerken van dat ene perceel voor ons de enige mogelijkheid om ermee te experimenteren. Misschien hadden we de onbemande trekker wat groenbemester kunnen laten zaaien, maar gezien de huidige mogelijkheden van de trekker denk ik dat grondbewerking meer dan genoeg was. Zaaiwerkzaamheden vertrouw ik dergelijke techniek nog niet toe. Dat vind ik nog te veel gevraagd.”

Lees verder onder de foto

De autonome trekker reed volgens Jan Pieter te veel onnodig en te ver op de kopakkers zonder wat te doen. “Ik merkte ook dat de verbinding tussen de trekker en afstandsbediening wegvalt na het keren van de trekker op de kopakker aan de andere kant van het 500 meter lange perceel.”

Routing kan efficiënter

Om het perceel te kunnen bewerken, stuurde Jan Pieter de gps-coördinaten van de perceelsgrens en van de AB-lijnen naar GPX Solutions. Vergezeld van de werkbreedte van de cultivator (3 meter) en enkele aanwijzingen voor de bewerking. Zo bevatte het perceel op voorhand geen te vermijden plekken, maar wel een geer en moest de trekker aan weerszijden een kopakker aanhouden.

Daartoe ontving hij een routeplanning op basis van één AB-lijn om het 2,5 hectare grote perceel te kunnen cultiveren retour. “Die route heeft de trekker gereden van begin- tot eindpunt en dan heeft-ie alles gehad. Wat mij daarbij opviel, is dat de uitgedachte of berekende route zeker niet de meest efficiënte was. De trekker reed te veel onnodig en te ver op de kopakkers zonder wat te doen. Doordat er maar één AB-lijn voor de routeplanning is gebruikt, kon de trekker niet overweg met de geer. Daardoor is het perceel gewoon vierkant gecultiveerd totdat-ie ongeveer bij de naastliggende sloot uitkwam.”

Het viel Jan Pieter ook op dat de verbinding tussen de trekker en afstandsbediening wegviel na het keren van de trekker op de kopakker aan de andere kant van het 500 meter lange perceel. “Waarschijnlijk is de zichtlijn tussen beide antennes dan onderbroken door de cabine van de trekker. Naarmate ik verder naar de trekker toeliep, reed ie weer onbemand door”, vertelt hij.

Meer onbemand dan autonoom

Terugkijkend ziet Jan Pieter het autonome systeem meer als een luxe kopakker-managementsysteem. “De trekker had in deze testversie geen veiligheidspakket. Dat betekent dat je er telkens bij moet blijven en de groene knop op de afstandsbediening ingedrukt moet houden. Het is natuurlijk maar net wat je verwacht, maar het systeem kan alle functies van de trekker bedienen en daar houdt het mee op.”

Het systeem is volgens hem niet zelfdenkend en zelflerend. “Je moet er de hele dag bijblijven. Ik zie het daarom meer als een onbemande trekker dan als een volledig autonoom systeem. GPX Solutions vertelde ons dat hun iQuus-systeem op dit moment tot 70% van het werk kan overnemen en dat ik de rest zelf nog moet oplossen. Naar de toekomst toe verwacht ik meer van een dergelijk systeem”, luidt Jan Pieters oordeel.

Lees verder onder de foto

Evenhuis ziet het autonome systeem meer als een luxe kopakker-managementsysteem. “De trekker had geen veiligheidspakket en dat betekent dat je er telkens bij moet blijven en de groene knop op de afstandsbediening ingedrukt moet houden.” Voor deze praktijktest is het autonome iQuus-systeem van GPX Solutions bewust gelimiteerd.

Positief verrast door mogelijkheden

Jan Pieter Evenhuis is niettemin positief verrast door de techniek. “Het viel mij echt 100% procent mee wat de onbemande trekker al kon. Het is natuurlijk heel eenvoudig om zoiets te bedenken, maar ga het maar eens uitvoeren met zo’n machine. Wat mij betreft zijn ze al een heel eind op de goede weg. Ik kan me voorstellen dat de techniek heel goed routes af kan rijden zoals ze dat in boomgaarden al langere tijd doen.

Evenhuis vindt de functionaliteiten in het open veld nu nog te beperkt. “Maar we zitten nog in een opstartfase wat betreft de techniek en het gebruik ervan. Het viel mij sowieso heel erg mee dat we ’m zo snel aan de praat kregen. Ik denk ook wel dat je iedereen hiermee op pad kunt sturen. Bij ons zou een onbemande trekker grasland kunnen frezen in het voorjaar en eenvoudige grondbewerkingen kunnen uitvoeren. Zoals voor een spitmachine of voor een ploeg uit. Werkzaamheden die niet veel snelheid vragen en niet te complex zijn.”

Auteur: René Koerhuis

Lees ook: Rijden met autonome Steyr uitdaging voor akkerbouwer