15 augustus 2023

Onbemande autonome trekkers testen op boerenbedrijven

De Steyr Expert is een standaard trekker die door het Nederlandse bedrijf GPX Solutions /iQuus is uitgerust met iQuus Autonomy-technologie. Met die set kan het bedrijf inmiddels verschillende trekkermerken en modellen ombouwen tot een trekker die zowel met bestuurder als zonder bestuurder werkzaamheden kan uitvoeren. - Foto's: GPX Solutions/iQuus

De komende weken testen acht boeren en tuinders de mogelijkheden en beperkingen van onbemande autonome trekkers op hun bedrijf. Samen met leverancier iQuus en Wageningen UR stelt Nationale Proeftuin Precisielandbouw (NPPL) daarvoor twee omgebouwde standaardtrekkers beschikbaar, een Steyr Expert 4130 cvt en een Massey Ferguson 7719 S Dyna VT.

Het idee leeft en speelt al een aantal jaren, maar de komende weken is het zover: acht NPPL-deelnemers verspreid over Nederland zetten onbemande autonome trekkers in bij reguliere werkzaamheden op hun bedrijf. Onder de naam NPPL On Tour testen akkerbouwers, bollentelers en melkveehouders van Noord-Holland tot Zeeuws-Vlaanderen en van Limburg via Flevoland tot Groningen waartoe de autonome Steyr Expert 4130 cvt en Massey Ferguson 7719 S Dyna VT in staat zijn.

Hoe eenvoudig is de bediening, het instellen en het opstarten van een onbemande autonome trekker? Kan iedereen ermee overweg? Kun je de trekker met elke machine en elk werktuig op pad sturen? Voor welke werkzaamheden is een onbemande trekker kansrijk en voor welke niet? Hoe beïnvloedt zo’n trekker arbeid, werkplezier en bedrijfsmanagement? Zitten de boeren straks meer op kantoor om werkzaamheden te plannen of komt er meer tijd vrij voor andere werkzaamheden? Ze gaan het de komende weken allemaal meemaken!

Nederlandse techniek van iQuus

Zowel de Steyr Expert als de MF 7719 S zijn standaard trekkers die door het Nederlandse bedrijf iQuus (tot dusver GPX Solutions genaamd) zijn uitgerust met iQuus Autonomy technologie. Met die set kan het bedrijf inmiddels verschillende merken en modellen trekkers ombouwen tot een trekker die zowel met bestuurder als zonder bestuurder werkzaamheden kan uitvoeren. De ombouwset bestaat uit een reguliere stuurautomaat inclusief RTK-gps-systeem, voertuig- en werktuigcontrole en een zogeheten veiligheidspakket.

Lees verder onder de foto

Per perceel en per bewerking maak je een profiel aan. Dat kan op de terminal in de trekker of elders met de terminal in een docking station. Zo’n profiel bevat dan onder andere rijsnelheden, aftakastoerentallen, hefhoogtes, inzet- en uithefposities.

iQuus maakt bestaande trekkers autonoom

iQuus Autonomy is een product van het gelijknamige bedrijf GPX solutions in Erichem (Gld.). De set bestaat uit een reguliere stuurautomaat inclusief RTK-gps systeem, voertuig- en werktuigcontrole en een veiligheidspakket. Het bedrijf monteert een RTK-gps systeem van Raven op de trekker. In de toekomst wil de fabrikant ook samenwerken met andere merken. Voor de voertuig- en werktuigcontrole is het systeem aangesloten op de Canbus van de trekker en kan het zodoende alle signalen daaruit oppikken en activeren. Denk daarbij aan de rijsnelheid, het aftakastoerental, de hefhoogte en de hydrauliek.

Veiligheidspakket

Het veiligheidspakket omvat een voorbumper als aanrijdbeveiliging, een LiDAR-sensor voor obstakeldetectie en bewaking van de omgeving en een noodstop. De gebruikte Steyr Expert 4130 cvt heeft dit veiligheidspakket niet zodat er bij deze trekker altijd toezicht nodig is. De MF 7719 S Dyna VT is wel uitgevoerd met het veiligheidspakket.

Omdat de trekkers alleen aan de voorzijde een veiligheidsbumper en LiDAR-sensor hebben, is het niet toegestaan en ook niet mogelijk om de trekker autonoom achteruit te laten rijden. Zodra autonoom rijden actief is, kan er minimaal 100 meter per uur en maximaal 8 km/u snel gereden worden. Met bestuurder zijn de standaard rijsnelheden mogelijk.

Om te kunnen werken met het systeem is het nodig om de route die de trekker autonoom moet afleggen, op te nemen door die route met bestuurder te rijden. Rijd je daarbij sneller dan 8 km/u, dan zal de trekker in autonome modus alsnog niet sneller dan 8 km/u rijden. Je moet er zelf voor zorgen dat je bij het opnemen van de route niet steekt of anderszins achteruitrijdt. Je maakt per werkzaamheid een profiel aan. Dat kan op de terminal in de trekker of elders met de terminal in een docking station. Zo’n profiel bevat dan onder meer rijsnelheden, aftakastoerentallen, hefhoogtes en inzet- en uithefposities. Het systeem bevat (nog) geen sensoren of camera’s om de correcte werking van machines en uitgevoerde werkzaamheden te monitoren en te controleren.

Aanschafprijs vanaf € 15.000

iQuus Autonomy is op momenteel leverbaar op de Holland T4, T5 en T7, Case IH Magnum, Fendt Gen1, Gen2 en One en Kubota M5-modellen. Afhankelijk van de uitgangssituatie en de wensen van de gebruiker loopt de aanschafprijs uiteen van € 15.000 tot € 80.000.

Praktijkrijpe autonomie

NPPL-expert Koen van Boheemen, onderzoeker Precisielandbouw & Agro Robotica bij Wageningen UR en zelf ook akkerbouwer, is alvast enthousiast. Hij is een groot pleitbezorger van praktijkrijpe en -gerichte autonomie. Als NPPL-expert heeft hij zich persoonlijk hard gemaakt voor de mogelijkheid om met een autonome trekker ervaring op te doen. ‘Wat we zien, zowel in de praktijk als binnen het NPPL-project, is dat veel boeren en loonwerkers uitkijken naar veldrobots maar dat je in de praktijk merkt dat ze vaak maar één taak of een paar taken kunnen uitvoeren. Een flinke aanschafprijs maakt het dan lastig uit te rekenen.”

Voor de Nederlandse omstandigheden – gemiddeld een gering areaal en weinig draaiuren – kan het werken met een onbemande autonome trekker volgens Van Boheemen nog niet uit. “Met een ombouwset zoals van iQuus kun je in principe elke standaard trekker autonoom maken. Dan behoud je én je gewone trekker én je kunt ’m zonder bestuurder laten werken. De kosten ervan zijn overzichtelijk, mede omdat veel moderne trekkers standaard af fabriek al veel componenten en software aan boord hebben voor automatisch en dus ook autonoom sturen.”

Lees verder onder de foto

Een iQuus Autonomy-opbouw met een Fendt-trekker. Inmiddels kunnen ook de New Holland T4, T5 en T7, Case Magnum, Fendt Gen1, Gen2 en One en Kubota M5 autonoom worden opgebouwd. Net als de Steyr Expert 4130 cvt en Massey Ferguson 7719 S Dyna VT die in de onbemande autonome trekkertest worden gebruikt.

Top down techniek

Volgens Van Boheemen zitten we nu in een overgangsfase zoals we die ook zagen bij de introductie van RTK-gps en automatische stuursystemen. Derde partijen brengen ombouwsets op de markt waarna trekkerfabrikanten de techniek top down op hun productiemodellen introduceren. Van Boheemen: “Ik denk dat dit ook gaat gebeuren met ombouwsets voor autonomie, maar dan sneller. In de Verenigde Staten en andere landen met grote arealen gebeurt al flink wat op het gebied van onbemande autonome trekkers. De fabrikanten lijken zich nog niet zo op Europa en Nederland te richten. Het is super dat GPX wél een systeem heeft gericht op met name West-Europa.”

Bedieningsgemak testen

In de trekkertest van NPPL wordt met name gekeken naar het bedieningsgemak van de techniek. ‘Hoe eenvoudig creëer je routes en bewerkingen? Kun je bestaande perceelsgrenzen en AB-lijnen importeren en hoeveel werk is dat? Vinden de gebruikers dit alles werkbaar? Wat zijn de mogelijkheden én de beperkingen van het onbemande autonome systeem. Zo is onbemand achteruitrijden uit veiligheidsoverwegingen niet mogelijk. Moet je daardoor wellicht je werkwijze aanpassen?

Gedurende de tournee van de onbemande autonome trekkers Steyr Expert 4130 cvt en Massey Ferguson 7719 S Dyna VT delen de gebruikers hun verwachtingen en bevindingen met TREKKER. Wat levert het hen op? Wat verrast hen maar ook wat valt tegen? Houd Trekkeronline de komende weken in de gaten als je interesse hebt in de techniek en de toepassingen van autonome trekkers.