Werktuigenfabrikant Kverneland ontwikkelde voor de Optima TF Profi SX een innovatieve zaaitechniek. Je bespaart er tot 25% kunstmest mee, met behoud van opbrengst. Minder input, minimaal dezelfde opbrengst, belooft de fabrikant. Kverneland presenteerde de techniek in het Noord-Italiaanse Portomaggiore.
Kverneland noemt deze techniek Pudama, kort voor Punktgenaue Düngerapplikation bei der Maisaussaat. Vrij vertaald uit het Duits: puntbemesting tijdens het mais zaaien. Kverneland heeft deze gepatenteerde techniek samen met de technische hogeschool in Keulen (D.) ontwikkeld.
Normaal legt een zaadkouter om de 19 centimeter een maiszaadje neer, en deponeert het kunstmestkouter vervolgens enkele centimeters dieper en enkele centimeters naast de rij in een egale verdeling kunstmestkorrels. Met Pudama wordt driekwart van de normale hoeveelheid kunstmest meer geclusterd bij het zaadje gedeponeerd, zo’n zestien kunstmestkorrels per maiszaadje. In het stuk tussen opeenvolgende maiskorrels komt dan niks.
Het voordeel van een gerichte clusterbemesting dichtbij de gezaaide maiszaden vergeleken met een conventionele volveldse rijenbemesting, is een veel betere opname van meststoffen door de wortels van de maisplanten. Door de clusterbemesting ligt er minder onbenutte startmeststof tussen de planten. Dat vermindert de uitspoeling van nitraat en fosfaat.
Onderzoek van dr. Max Bouten van de technische hogeschool in Keulen toonde aan dat de boer met Pudama ten minste 25% van de startmeststof kan besparen in vergelijking met conventionele zaaitechniek. Tegelijkertijd blijft het opbrengstpotentieel behouden.
De kunstmestkorrels worden vanuit de toevoerbuis in een soort borsteltje opgevangen, net boven het kunstmestkouter. Het heeft wat weg van een harig, V-vormig klepje. Boven het borsteltje zit een persluchtbuis die 25 maal per seconde een luchtstoot kan geven. Die frequentie staat voor een zaaiafstand van 16,5 centimeter bij 15 kilometer per uur. Bij een luchtstoot wijken de haren uiteen, en vallen de kunstmestkorrels naar beneden.
Tekst gaat verder onder de foto; bekijk meer foto’s onderaan dit artikel
Een transparant model van Pudama. Het zaad wordt opgevangen op een borsteltje in de witte ring. Perslucht opent vervolgens het borsteltje.
De borstel ‘communiceert’ met de zaaipijp. In de zaaipijp zit een sensor die het maiszaad detecteert. Wanneer een maiszaadje de sensor passeert, geeft deze een seintje naar de unit die het borsteltje opent, zodat de kunstmestkorrels exact naast het zaad komen te liggen. Het systeem houdt daarbij rekening met de rijsnelheid en de afstand tussen het zaaikouter en het kunstmestkouter.
De sensoren hebben bij het inzetten van een werkgang wel een beetje tijd nodig om in te regelen. Pas na 2 meter wordt de kunstmest daarom geclusterd weggelegd. In de eerste 2 meter deponeert de machine de kunstmest gewoon conventioneel.
De Kverneland Optima TF Profi SX met Pudama zal in seizoen 2023 beperkt beschikbaar zijn. In 2024 neemt de fabrikant het volledig in productie. Het Pudama-systeem zal in de toekomst ook beschikbaar komen voor andere Optima-modellen.
De meerprijs voor Pudama wordt geraamd op € 15.000. Met een kunstmestprijs van € 400 per ton is de terugverdientijd op een areaal van 500 hectare 2 à 3 jaar, heeft Kverneland afgelopen jaar berekend. Bij 800 hectare is dat al bij 1,8 jaar. Kverneland heeft deze berekening vorig jaar herfst uitgevoerd. Toen gold € 400 per ton voor KAS nog als de bovenkant van de notering. Inmiddels is door de oorlog in Oekraïne een nieuwe werkelijkheid ontstaan en ligt de KAS-prijs op € 600 tot € 700 per ton. Kunstmestbesparing is zodoende nog actueler en de terugverdientijd nog sneller.
Tegelijkertijd met Pudama stelde Kverneland ook zijn nieuwe F-Drill-fronttank voor. De F-Drill is in de eerste plaats een zaaimachine met kouterbalk achter op de trekker, maar meestal gemonteerd op een volgwerktuig zoals een rotorkopeg. De tank zit dan voor op de trekker, voor een betere gewichtsverdeling. De tank is iets aflopend ten behoeve van een goed zicht voor de trekker.
Er zijn twee types. De F-Drill Compact meet 1.600 liter, de F-Drill Maxi heeft een inhoud van 2.200 liter. De grote Maxi-tank kun je splitsen om meerdere zaadsoorten te zaaien, of zaad en kunstmest of wat anders. Naar wens zijn de fronttanks uit te rusten met één of twee Eldos-doseerunits. Hogere doseringen zijn mogelijk door beide doseerunits tegelijk te gebruiken, tot wel 400 kilo per hectare.
Onder de fronttank zit een bandenpakker met heffunctie. De tank blijft op constante hoogte ten opzichte van de trekker, ongeacht of de pakker geheven is of niet. De pakker is in werkstand zelfsturend.
Voorheen zat tussen de fronttank eerst een flexibele slang, gevolgd door een horizontale rechte buis naast de trekkercabine. Nu is ook het eerste deel een starre buis met een knikstuk verbonden aan de buis naast de cabine. De korrels ondervinden nu veel minder weerstand, zodat hogere doseringen mogelijk zijn. In het verleden verloren de korrels te veel snelheid in het flexibele slangdeel.
Auteur: Martijn Knuivers
Gerelateerde tags: Impressie, Kunstmest, Zaaimachine
