Onlangs presenteerde machinefabrikant Valtra een nieuw hulpmiddel voor kunstmest strooien: Smart Top Link. Dit systeem corrigeert de hoek van de kunstmeststrooier automatisch. Aanleiding genoeg voor TREKKER om zich te verdiepen in het effect van automatisch corrigeren. En bestaan er alternatieven?
Het is belangrijk om een kunstmeststrooier af te stellen volgens het boekje. Dat geldt ook voor de vlakstelling van de strooier. Met andere woorden: hoe lang moet de topstang zijn? En stel je dit af bij een volle, lege of halfgevulde strooier? Als je een van deze situaties hanteert bij het afstellen, is de kans groot dat dat de strooier maar een gedeelte van de tijd correct strooit.
Zeker bij een lage bandenspanning is de hoek van een volle kunstmeststrooier anders dan bij een lege strooier. Pas sowieso op met een te lange topstang. Dan strooi je omlaag en verklein je onbedoeld de werkbreedte en beïnvloed je de verdeling negatief. De strooier kan beter iets omhoog strooien dan iets naar beneden.
Stel, je stelt de strooier met een halfvolle bak af. Als je deze vervolgens afvult, dan werpen de strooischoepen naar beneden bij een volle bak. Dit resulteert in een smallere werkbreedte. Daardoor krijg je midden achter en in de hoeken onderbemesting en daar tussenin overbemesting.
Raakt de bak leger, dan strooit hij steeds breder omdat-ie voorover kantelt. Hierdoor krijg je achter de strooier overbemesting en aan de zijkanten komt er te weinig mest. Daarnaast werken kunstmestrooiers met trapezium- of driehoekvormig strooibeeld, die dan niet goed overlappen. Hierdoor mis je opbrengsten door onderbemesting, maar ook vanwege overbemesting.
Het is niet altijd zo dat overbemesten zorgt voor meer opbrengst. Immers, als tarwe platgaat kun je het niet meer dorsen. Tevens riskeer je de kans dat de overtollige mest wegspoelt. Dat is zonde van die dure kunstmest.
Voor het bijstellen van de Valtra-kunstmeststrooier heeft de fabrikant een praktisch automatisch systeem bedacht dat werkt met twee radarsensoren en een hydraulische topstang: Smart Top Link. Onder de kunstmeststrooier plaats je de twee radarsensoren: eentje aan de voorkant en eentje aan de achterkant. Deze monitoren constant de afstand tot de grond en communiceren via een meegeleverde kabelboom met een ECU (Electronic Control Unit). De ECU ‘praat’ op zijn beurt met de Isobus-terminal en geeft een extra hydrauliekblok op de achterbrug opdracht om indien nodig de hydraulische topstang in- of uit te trekken.
De fabrikant belooft in een voorbeeldberekening een opbrengst van € 15 per hectare, doordat de afwijking tijdens het strooien onder 0,1% blijft. Hiermee voorkom je onder- en overbemesting waardoor de gewassen egaler groeien. Ook voorkom je uitspoeling van nutriënten die je op plaatsen te veel hebt gestrooid en niet worden opgenomen door de planten.
Het Smart Top Link-systeem past vanwege de universele opbouwwijze op elk merk strooier. Voorlopig is het alleen beschikbaar op nieuwe Valtra-trekkers. De trekker moet dan af fabriek voorbereid zijn met de ECU en het extra ventielenblok voor de aansturing van de topstang.
Waarschijnlijk is het systeem eind 2024 los te bestellen en kan het ook op andere merken worden gebouwd. Oftewel ook op niet Agco-merken. De topstang werkt dan via Isobus. Een nadeel daarvan is echter dat wanneer de strooier ook op Isobus werkt, je een Isobus-splitter moet gebruiken om beide systemen aan te sturen. Valtra kan het systeem af fabriek integreren, waardoor de Isobus-stekker vrij blijft.
Er zijn alternatieven. Enkele strooierfabrikanten, zoals Kverneland en Amazone, bieden opties met een hellingmeter. Je ziet dan in het Isobus-scherm de afwijking in graden, die je vervolgens zelf handmatig kunt bijstellen met een hydraulische topstang.
Lees verder onder de foto
Amazone rust nieuwe strooiers optioneel uit met een kit waarmee je de vlakstelling in de cabine kunt zien. Voor oudere strooiers zijn er opbouwsets verkrijgbaar. Informeer bij je dealer of dit ook bij jouw strooier mogelijk is. – Foto: Mark Pasveer
Bert Bellinga, specialist in het afstellen van kunstmeststrooiers bij Dynatest, weet dat er intussen meerdere bedrijven al op zo’n manier strooien. Bellinga is het ermee eens dat het strooibeeld sterk kan worden beïnvloed door een strooier die tijdelijk te veel voor- of achterover hangt. De kosten en baten kan Bellinga niet noemen, maar hij is er zeker van dat dit kan lonen, zeker bij hoge werkbreedtes.
Amazone adviseert een hellingsensor bij strooiers in de series ZA-TS en ZA-V met een inhoud vanaf 3.000 liter. Vervolgens kun je in de Isobus-terminal de afwijking zien, waarna je deze handmatig kunt aanpassen door het verstellen van een hydraulische topstang. Bij Amazone kost de hellingsensor € 520. Deze is ook later op te bouwen voor dezelfde prijs maar exclusief montage. Automatisch regelen kan nog niet, dit moet handmatig gebeuren.
Ook Kverneland, Vicon en Kubota kunnen met de nieuwste G3-software een digitale waterpas in het hoofdscherm tonen. Alle Geospread-strooiers, met generatie 3- software beschikken standaard over een nieuwe referentiesensor op de strooier. Bij oudere strooiers is het niet mogelijk om dit systeem op te bouwen.
De fabrikanten spreken overigens de wens uit om automatisch de topstang te kunnen bedienen met TIM (Tractor Implement Management). Er is echter nog geen trekker op de markt beschikbaar die specifiek de topstang via TIM kan aansturen door een machine.
Inmiddels is het Smart Top Link van Valtra het enige systeem dat automatische vlakstelling van de kunstmeststrooier kan corrigeren. Het staat intussen in de prijslijst via het Unlimited-programma van Valtra. De optie kost € 5.000 bij een nieuwe trekker. Je krijgt dan een doos meegeleverd met daarin universele montageplaten, de radarsensoren en de kabelboom. De rest is voorbereid in de trekker. Op dit moment is Smart Top Link alleen leverbaar bij een nieuwe trekker.
Wie geen Valtra of ander Agco-merk heeft, kan voorlopig nog geen Smart Top Link van Agco gebruiken. Wel kun je navragen of de fabrikant van jouw kunstmeststrooier een systeem heeft met een digitale waterpas en dit kan naleveren. Of, voor de handige Harrie, knutsel zelf een hellingmeter met een extern display in je trekker.
Auteur: Jacco van Erkelens
Gerelateerde tags: Kunstmeststrooiers, mesttechniek
