Vader Cees en zoons Brend en Twan Breure telen knolselderij voor Albert Heijn en leveren het hele jaar door hun product af. Het jonge machinepark is volledig toegesneden op de teelt en sinds kort is er een splinternieuwe plantmachine. De Breures hebben zelfs standaard een zware rupskraan in hun machinepark.
De beste knollen komen niet van het zand, zegt Brend Breure. Het is niet voor niets dat de teelt van knolselderij van vroeger uit vooral in het Zuidwesten is gelokaliseerd. De grond speelt een belangrijke rol, knolselderij heeft een beetje klei nodig. Daarnaast is ook de verwerking traditioneel geconcentreerd in die regio.
Lees verder onder foto’s en kaders
Ruim zestig jaar terug begon opa Breure met de teelt van knolselderij, iets wat uitmondde in de specialiteit en tevens hoofdteelt op het bedrijf. In het verleden deed Breure meer loonwerk, maar het bedrijf richtte zich na de eeuwwisseling meer op de teelt. Dat heeft onder andere te maken met de toegenomen vraag.
Vroeger was knolselderij een typische wintergroente, als ingrediënt voor snert. Tegenwoordig is knolselderij het hele jaar te krijgen, mede door verandering in de eetcultuur.
Inmiddels is de vraag naar loonwerk wel weer toegenomen. Een logische verklaring is het moderne machinepark, volledig toegesneden op de teelt van de knolselderij. “Mensen zien hoe mooi het planten gaat en vragen ons dan of we ook een hoekje voor hen kunnen doen. Daarnaast is er gewoon een tekort aan handjes.”
De teelt van knolselderij begint zoals bij alle gewassen met de bodem. Belangrijk is een mooie, losse grond tot een diepte van ongeveer 7 centimeter. Voor het juiste resultaat gebruikt de teler een rotorkopeg van 3 meter. Dat is niet voldoende. Voorop in de fronthef hangt een Guttler Duplex-zaaibedbereider waarvan de triltanden vervangen zijn door ganzenvoeten. Deze aanpassing is belangrijk om hoge, taaie onkruiden zoals een bosje kamille onder de grond af te snijden. De rotorkopeg laat dit soort onkruiden er nog wel eens door glippen door de draaiende beweging.
8 hectare ofwel 650.000 planten op een stevige werkdag van 13 uur. Het klinkt duizelingwekkend, maar het kan echt. Terwijl Brend met de harde cijfers strooit zien we in de achtergrond het perceel in hoog tempo een groen waas krijgen. Van kale grond naar een keurig geplant perceel in enkele uren. Genoemde getallen zijn een rappe berekening van een optimale dag, vult de teler aan.
Natuurlijk gebeurt er wel eens iets, en je moet ook even koffie doen en eten. Toch is snelheid een belangrijk argument geweest bij de aanschaf van de zesrijer van Agriplant. Brend: “Ik zag de machine voor het eerst op een filmpje en dacht onmiddellijk: dat is iets voor ons.” De akkerbouwer gebruikte voorheen een vierrijer en wilde de capaciteit verhogen. De zesrijer heeft minder mensen nodig en bovendien heb je minder draaibewegingen op een perceel. De teler koos de variant op rupsen om insporing te minimaliseren.
Weinig mensen en veel doen, dat is een beetje de sleutel van het moderne werken. De aanschaf van de planter was een beetje een gok. Terugkijkend is het plaatje tot dusver alleen maar positief. Snelheid in je plantwerk is natuurlijk niet alleen geregeld met een geavanceerde plantmachine. De werkzaamheden en logistiek rondom het planten zijn cruciaal, zoals het klaarzetten van plantgoed. Voor deze klus heeft de teler twee vrachtautotrailers met een dolly achter de trekker hangen.
De echte tijdwinst zit ‘m vooral in het gebruik van karren voor het plantgoed, in plaats van pallets. Naar voorbeeld van ‘roll on, roll off’, zoals in de levensmiddelenindustrie een begrip en standaard is, heeft ook Breure dit toegepast. Het platform van de Agriplanter is aan beide zijden verlengd om ruimte te bieden aan drie karren. Daarnaast is een laadklep gemonteerd om de karren snel van trailer naar planter te kunnen rijden. Een uitstekend systeem, aldus de teler: “Lege karren terug en volle weer aan boord doen we in 5 minuten.”
Een andere belangrijke factor die bepalend is voor werksnelheid, is de kwaliteit van de potplanten. De lengte moet 12 centimeter bedragen, zodat de machine ze kan oppakken en transporteren. Daarnaast is het van belang dat de kluit voldoende stevigheid heeft. Dit heeft in hoofdzaak te maken met de beworteling van het jonge plantje. Is er voldoende beworteling, dan heb je ook een stevige kluit, legt de teler uit. Een slappe, uit elkaar vallende kluit gaat niet goed door de plantmachine heen en wordt geregistreerd als een misser, wat weer resulteert in ongewenste onderbrekingen.
Veel factoren hebben invloed op de flow in het plantsysteem. Aan boord van de John Deere 6R zit Koen Groeneveld. Zijn functie is vooral het volgen van het proces en ingrijpen als het nodig is. Zowel op de trekker als de plantmachine zit een gps-ontvanger. Op het display is te zien hoe de plantmachine mooi recht blijft door zelfstandig af en toe te corrigeren. Groeneveld houdt de snelheid op 3,4 kilometer per uur en plant 80.000 jonge knolselderijplanten op een hectare.
Het is dit jaar een beetje planten in het stof, zegt Brend Breure terwijl hij de beregeningshaspel klaarzet. Ondanks de zeer losse bovenlaag gaat het planten prima. Beregenen is wel een must om de planten snel te laten aanslaan.
Vanaf eind juli, begin augustus oogsten ze de eerste knollen. Knolselderij heeft een groeitijd van ongeveer zes maanden. Voor de oogst staan twee Grimme-rooiers klaar, een getrokken Rootster 604 en een Rexor 6200-zelfrijder. De machines hebben wel wat aanpassingen ondergaan. Ten eerste zijn de knollen breed, ten tweede gaat er meer tarra mee. Daarom is de invoer verbreed en is in de Rootster een extra band geplaatst voor de afvoer van grond. Je hebt het over gemiddeld 50 ton tarra per hectare.
Breure vertelt dat de getrokken rooier vriendelijker is voor de knollen. “Een grote bunker is mooi, maar je krijgt sneller kans op beschadigingen. Bij ons is veel te doen om het product zonder schade binnen te krijgen.”
Auteur: Mark Pasveer
Gerelateerde tags: pootmachines, Zaaien en Poten
