New Holland TT- en Türk Fiat-trekkers in druiven, olijven en katoen

Welke poort je ook opentrekt in het dorpje Sazoba, er staan trekkers en machines achter voor de teelt van katoen, druiven en olijven. Zo ook bij Levent en Kerim Elmas. Zij doen de poort voor ons open, en tonen hun gespecialiseerde machinepark met meerdere New Holland TT-trekkers, een Türk Fiat en speciale apparatuur voor de rozijnenverwerking

Levent en Kerim Elmas hebben duidelijk liefhebberij in trekkers en techniek. Als zij in hun dorp een verdwaald Nederlands redactieduo treffen dat langs de weg geparkeerde trekkers staat te fotograferen, hebben zij aan alleen het woord ‘Traktör’ en bijhorende gebarentaal voldoende om te snappen wat we zoeken: mooie trekkers.

In no-time springt Kerim Elmas achter in de huurauto om ons te begeleiden naar het ouderlijk bedrijf. Dat ligt midden in het landbouwgebied aan de westkant van Turkije. Daar waar ze praktisch alleen druiven (rozijnen), olijven en katoen telen.

Lees verder onder de foto’s

Gekrioel van smalspoortrekkers met spuitmachines

Kerim gebaart ‘stop’ bij een roze gekleurde metalen poort, even verderop. Zoals overal in Turkije zitten de landbouwbedrijven ook hier geclusterd in de dorpskern, in plaats van langs buitenweggetjes. In de dorpen krioelt het dan ook van de trekkers. En in het geval van dit dorp, Sazoba, van smalspoortrekkers.

Meestal staat al het materieel geparkeerd op kleine binnenpleintjes, achter metalen poorten. Maar vandaag niet. Kennelijk is het goed weer voor een bespuiting. Dus krioelt het in Sazoba van smalspoortrekkers met spuitmachines die van en naar een centrale watervulplek rijden.

Kerim Elmas maakt toch even tijd voor visite. Hij trekt de roze poort open en toont met trots hun machinepark, dat uit overwegend New Holland-trekkers bestaat. Vader Levent en zoon Kerim, die net een agrarische opleiding heeft afgerond, telen op zo’n 10 hectare druiven en olijven. Op nog eens 10 hectare groeit katoen. Daarvoor hebben zij een vijftal trekkers staan onder een ruime, nette overkapping.

Trekkers van Turkse makelij

Het binnenplein van het bedrijf van familie Elmas is een stukje grond waar de meeste grondbewerkingsmachines omheen staan. Een pneumatische zaaimachine zit onder een zeil. Daarnaast is er één grote overkapping, waar voornamelijk de trekkers en meer gespecialiseerde machines staan.

De pneumatische zaaimachine wordt vooral gebruikt voor de katoenteelt. De familie voert de teelt zelf uit, maar besteedt het oogstwerk uit aan een loonwerker en katoenverwerker die in hetzelfde dorp zit. Daarom heeft Elmas wel een tweescharige ploeg, een gedragen spuit van 800 liter inhoud en dus de zaaimachine, maar geen katoenplukker.

Voor het zaaien zet Elmas de grootste trekker in van het bedrijf, en de enige met cabine: een 75 pk sterke New Holland TT4.75 uit 2023. Deze is uitgerust met een gps-stuursysteem van CHCnav. Trots start Kerim het beeldscherm even op om te laten zien hoe het werkt. Er staat 114 uur op de klok.

Zo te zien houdt Kerim van netjes: het plastic zit nog om de bedieningsconsole; er zijn alleen gaten gemaakt voor de bedieningselementen. De typeaanduiding ‘TT’ staat overigens voor TürkTraktör. Daaruit kun je afleiden dat de trekker is gebouwd in een CNH Industrial-fabriek in Turkije. Officieel is TürkTraktör een joint venture van CNH Industrial en een Turkse fabrikant (Koç Holding).

Camouflagetrekker

Familie Elmas heeft nog meer New Holland TT’s. Twee trekkers hebben een zonnedak: een TT4.65 (uit 2017) en een TT4.55 (uit 2019). De oudste trekker is een Türk Fiat 60-56, uit 1997. Voor velen oogt dit wellicht als een bekend model, maar de trekker is gebouwd in Turkije.

Tot slot een opvallend exemplaar: een smalspoortrekker uit 2021. Deze trekker is voorzien van een op maat gemaakt ‘camouflagekleed’ over de motorkap en de spatborden, gemaakt van een soort stof. Kerim legt uit dat het in hun regio normaal is om zo’n kleed over je trekker te spannen. Het is bedoeld om de lak te beschermen tegen krassen, die kunnen ontstaan bij het rijden in de boomgaarden met hun laaghangende takken. Ook het dashboard is afgeschermd met transparant plastic. Het camouflagekleed houdt de trekker gewoon netjes.

Druiven deels machinaal verwerkt

Opvallend is de grote hoeveelheid witte mandjes die onder de overkapping ligt. Die zijn voor de druiventeelt. Dit zijn druiven om te drogen tot rozijnen, ze zijn niet voor de productie van wijn. De daadwerkelijke druivenoogst gebeurt gewoon handmatig. Ze knippen een tros af, en verzamelen alle trossen in de witte manden op de vierwielige wagen.

Elders, op een leeg perceel,  worden die manden geleegd in een werktuig dat de druiven over lange doeken verspreidt. Dit zijn een soort plastic doeken van 1,5 meter breed die over de lengte van het perceel worden uitgerold.

Nadat de druiven hierop zijn ingedroogd tot rozijnen, worden die machinaal verder verwerkt. Daarvoor heeft de familie Elmas een speciale machine staan. Die hangt achter de trekker, is aftakas-aangedreven, en bestaat uit een oprolmechanisme, een soort dorssysteem en vervolgens een afvoerband. Daarmee worden de rozijnen verzameld, schoongemaakt en opgeladen in een vierwielige wagen. De oogst van olijven is overigens voornamelijk handwerk.

Auteur: Bob Karsten

Lees meer artikelen over de TREKKER-roadtrip in Turkije

Gerelateerde tags: Machinepark, Trekkers, Turkije roadtrip