Nog geen stormloop op alternatieven chemische loofdoding

De loofdoding in aardappelen is door het wegvallen van toegelaten chemische middelen lastiger. Het gaf de mechanische aanpak en elektrocutie als alternatieven een duwtje. Maar van een stormloop op de alternatieven voor chemische loofdoding is nog geen sprake.

Ruim vijf jaar geleden leek een periode aan te breken met innovaties op het vlak van loofdoding toen de toelating van het herbicide diquat (loofdoodmiddel Reglone) afliep. Maar het viel mee met de loofdoodproblemen. Alternatieve chemie doet het gewoon goed, boven verwachting eigenlijk. Daarmee bleef ook de innovatie-impuls in het post-Reglone-tijdperk vrijwel uit. Zeker in de boerenpraktijk.

Elektrocutie is een loonwerkactiviteit en duurder dan twee keer spuiten. De techniek wordt pas interessant als vier keer spuiten een matig resultaat geeft, zeker als voorspelbaar op tijd rooien belangrijk is.

Electro Weeder vraagt trekker van 160 pk

De Electro Weeder van Andela Techniek & Innovatie in Nagele (Fl.) is behalve voor onkruidbestrijding ook geschikt om er aardappelloof mee dood te maken. Het protocol voor de niet-chemische aanpak luidt dan: branden, paar weken wachten, dan het loof klappen en aansluitend met de Electro Weeder erover. “Je moet na het klappen stengels van 15 à 20 centimeter overhouden”, vertelt Paul Andela. “Die stengels moet je dan met de elektrocutiemachine allemaal raken. Dan staat het gewas in één keer stil.”

Voor de loofdoding in een grootschalige (poot)aardappelteelt met bijbehorende grote capaciteitsbehoefte is de Electro Weeder niet de meest voor de hand liggende machine. Paul Andela heeft de blik gericht op biologische bedrijven waar de elektrische loofdoding een extra bewerking kan zijn naast onkruidbestrijding tussen gewasrijen. “Ten opzichte van de elektrische loofdoding van Nucrop is de onze efficiënt, in die zin dat wij alleen rijen geklepeld gewas behandelen.”

De Electro Weeder vraagt een trekker met een vermogen van rond 100 pk. Voor een eventuele 6 meter brede machine zou dat 130 à 140 pk zijn. De aanschafprijs van een basismachine bedraagt € 75.000. Een aanpassing voor loofdoding kost daar bovenop € 10.000.

Lees verder onder de video

Minder of geen chemie bij elektrocutie

De Nucrop-methode is, net als elektrocutie met de Electro Weeder van Andela, een manier van loofdoding met weinig of zonder chemie. Een elektrische stroom gaat door het behandelde gewas. De loofdoding zet onmiddellijk in. Vanuit een tank en spuitdopjes, in het geval van Nucrop voor op de trekker, wordt voorafgaand aan de elektrocutie een geleidende vloeistof over het aardappelloof gespoten. Een paar dagen na deze behandeling kan nog een bespuiting volgen.

Net als bij looftrekken kan elektrocutie voor de teler een belangrijk instrument zijn in het oogstmanagement (tafelaardappelen, pootgoed). Daar staat wel tegenover dat de methode duurder is dan een tweevoudige chemische loofdoding. Tegenover de vermindering van chemie staat geen direct financieel voordeel in de vorm van bijvoorbeeld een betere score in de eco-regeling. Wel zal de druk op vermindering van het chemieverbruik in de vermarkting van de aardappelen een rol kunnen spelen. In de biologische teelt is chemieloze loofdoding een harde eis.

Een grote vlucht heeft de Nucrop-elektrocutie nog niet genomen. Aan de vraag kan tot op heden gemakkelijk worden voldaan met twee loonwerk-demomachines: één in de Noordoostpolder en één in Zuid-Holland.

Lees verder onder de foto’s

Niet afhankelijk van toelatingen

Machinebouwer Vegniek heeft de DiscMaster in het programma. Een helemaal nieuw ontworpen looftrekker die, in combinatie met een klapper voor op de trekker, chemieloze loofdoding mogelijk maakt. Looftrekken zie je in eerste instantie vaker terug in de pootgoedteelt, gezien de voordelen zoals acute stop van de groei. Dat geeft een nauwkeurige maatsortering in combinatie met een lagere kans op rhizoctonia. De snellere afharding van de schil wordt ook gewaardeerd door bioboeren en telers voor de versmarkt.

Maatschap Peeks in Garminge (Dr.) schafte zo’n Vegniek DiscMaster aan als alternatief voor het doodspuiten van zijn zetmeelaardappel-pootgoed. De akkerbouwer teelt rassen die lastig afsterven. Om chemisch een gewas dood te krijgen, zou hij dat moeten doen door klappen en vervolgens een combinatie van twee middelen spuiten. “Dat betekent dat als één van deze middelen wegvalt, we meteen een serieus probleem zouden hebben”, licht Henry Peeks toe. “We kunnen het ons niet veroorloven om voor de pootaardappelen van maar één loofdoodmiddel afhankelijk te zijn. Daarom viel al enige jaren geleden de keus op mechanische loofdoding: loofklappen met een machine voor op de trekker en in dezelfde werkgang looftrekken met een machine achterop. Eerst in loonwerk, nu met een eigen machine.”

Amper variabele dosering

Ook van het front van de variabele dosering van chemie is er geen groot nieuws. Chemische loofdoding kost aan middel € 60 à € 65 per hectare per bespuiting. Duurder dan wat Reglone kostte, maar op zichzelf geen reden voor de boerenpraktijk om erg geïnteresseerd te raken in variabele dosering van de middelen. Emiel Noordermeer, adviseur bij FarmPlus (tot eind vorig jaar CZAV): “Een enkeling die al een spuit heeft die de afgifte kan variëren en met sensoren op de boom, doet het. Maar dat zijn echt enkelingen. De besparing bij loofdoding is te klein om erin te investeren. Ook als je via taakkaarten wilt zien waar je meer en waar minder kunt spuiten, valt de rekensom voor de boer negatief uit. Die kaarten kosten meer dan op middel is te bezuinigen. Afhankelijk van de hoeveelheid biomassa zou je tot 70% kunnen besparen. Goed voor het milieu, maar niet goed voor de portemonnee van de boer.”

Ook een praktijkexperiment door Wageningen UR in 2021 met variabel doseren bij zes deelnemers aan de Nationale Proeftuin Precisielandbouw (NPPL), levert geen krachtig pleidooi op. De test liet maar kleine verschillen tussen minimum- en maximumdoseringen zien. Soms bleek het tijdsinterval tussen drone-opname en gewenst spuitmoment te groot om op de taakkaart te wachten.

Auteur: Leo Tholhuijsen

Gerelateerde tags: Gewasbescherming, Precisiespuiten, Schoffeltechniek