Amerikaanse akkerbouwer met megacollectie fourwheeldrives

77 prairietrekkers met allemaal een eigen verhaal. De Amerikaanse akkerbouwer Chris Wathen en dochter AJ in Evansville (Indiana) verzamelen klassieke prairietrekkers uit het zware segment. Lukraak fourwheeldrives aankopen is er niet bij, alleen echte pareltjes die uitblinken door hun geschiedenis, serienummer of bouwwijze zijn welkom. Chris durft te stellen dat zijn collectie een exclusief deel van de fourwheeldrivegeschiedenis herbergt.

Het is niet de doorsnee collectie van strak gelakte glimmende klassiekers die nog naar de verfwinkel ruiken. De trekkers van Chris Wathen zijn veelal verre van perfect. Maar onder het ruige uiterlijk gaat altijd een bijzonder verhaal schuil. Wathen verzamelt vooral de grote kniktrekkers, in de Verenigde Staten beter bekend als de ‘big fourwheeldrives’.

Drie merken: Steiger, Big Bud en Wagner

Het was op een zomerdag in 1988 dat Chris Wathen, rijdend op zijn Steiger Panther, de gedachte opvatte om alleen maar fourwheeldrives te gaan verzamelen. Hij had tot dusver vooral Farmall- en International-trekkers verzameld, maar voelde zich meer aangetrokken tot de zware, ruige werkpaarden.

Op dat moment waren verzamelaars in dit segment nog op één hand te tellen. Een goed instapmoment, was de gedachtegang van Chris. Het internet was in de beginjaren nog nauwelijks in de lucht. Bijzondere trekkers opsporen was (en is in veel gevallen nog steeds) een kwestie van goede contacten warm houden.

De akkerbouwer legt zich toe op drie merken: Steiger, Big Bud en Wagner. Het mooie hiervan is volgens de verzamelaar dat het gaat om componententrekkers. Door de fabrikant samengesteld uit standaard componenten van verschillende toeleveranciers.

Lees verder onder de foto’s en kaders; bekijk nog meer foto’s onderaan dit artikel

Trekkermerk Wagner echte pionier

Wagner-trekkers hebben een speciale plaats bij de verzamelaar. Het is de underdog, een merk dat veel meer aandacht verdient, betoogt Wathen. Wagner stond aan de basis van onder andere Big Bud en de John Deere WA17.

Enthousiast vertelt Chris over zijn meest recente aankoop in Montana. Een Wagner WA die maar liefst drie typeplaatjes bezit: Wagner, Curtis en John Deere. Het getuigt van de roerige tijden in de fourwheeldrive-trekkermarkt in de jaren zestig. Wagner had een voorsprong in ontwikkeling van four wheel drives en een sterke positie. Zo sterk dat zelfs de grootse speler in die branche aanklopte bij de fabriek in Portland, Oregon. Uiteindelijk zou deze machtige speler uit Waterloo Wagner ook de doodsteek geven. Want voor John Deere bleek het een mooie en snelle opstap om de markt van de fourwheeldrives te kunnen betreden, na een teleurstellende poging om zelf met een goede kniktrekker te komen.

Chris vindt de geschiedenis van Wagner machtig interessant en heeft inmiddels ruim 35 zeldzame trekkers van dit merk in zijn collectie. “Ze zijn prachtig gebouwd, kijk naar de massieve grille”, zegt de verzamelaar enthousiast.

Zoeken naar pareltjes als Big Bud

Het speuren naar bijzondere modellen heeft Wathen enorm veel energie gekost. Alleen al vorig jaar maakte hij vijf reizen naar Montana, de staat waar een groot deel van zijn verzameling vandaan komt. De verzamelaar wil graag de echte pareltjes toevoegen aan zijn collectie. Bijvoorbeeld het eerste productiemodel, of een trekker met een eigenzinnig verhaal.

Ook een trekker die in slechte of incomplete staat verkeert, kan zo’n pareltje zijn. Wathen wijst op een Big Bud in oranje industrie-uitvoering. De trekker mist de motor en is grotendeels gedemonteerd. “Het is wat het is,” mompelt Chris, “maar dit is wel de enige van dit type die nog bestaat. Kijk eens naar de constructie, extreem solide.”

Pink Panther met unieke historie

Naast de Big Bud staat nóg een trekker met een unieke historie, een Pink Panther. Niet de tekenfilmfiguur, maar een Steiger Panther die afgeleverd is in het roze. Ooit besteld door een autocoureur die ook wilde gaan boeren. In de autosport werd in die tijd de kleur groen gezien als negatief. Om die reden is de trekker afgeleverd in deze markante kleur.

In een latere levensfase is-ie weer groen gespoten om hem beter te kunnen verkopen. De Panther stond jaren op de prairie, waar koeien tegen de spatborden en motorkap aan schuurden. Zo kwam de roze kleur gestaag weer tevoorschijn.

Zoeken naar die ene speciale trekker

Wathen verricht veel speurwerk om net die ene speciale trekker te bemachtigen. Soms met onmiddellijk succes, maar regelmatig volgde hij echter een dwaalspoor. Zoals de zoektocht naar een vroege Steiger in Kansas. Die zou in de plaats Parker te vinden zijn. Uiteindelijk bleek dat de eigenaar Parker heette.

Vaak gaat Wathen ook te werk volgens een oude beproefde methode om mensen te bereiken: gewoon van deur tot deur gaan. Daarnaast hangt hij brieven op bij dealers of in de lokale supermarkt van een dorp. Regelmatig heeft deze werkwijze vruchten afgeworpen.

Chris herinnert zich nog die keer dat hij tientallen mensen sprak. Hij hoorde lange tijd niets. Maar toen kwam dat ene verlossende telefoontje dat uiteindelijk resulteerde in de terugkeer van de trekker die zijn vader ooit bouwde op het bedrijf. Hij stond klaar voor de sloop. De metaalhandelaar had misbruik kunnen maken van zijn positie. Om tot een eerlijke waardebeoordeling te komen, vroeg de oudijzerboer aan Chris op de linkerzijde zijn prijs te schrijven, op hetzelfde moment zou hij dat rechts ook doen. De handelaar noteerde een prijs die slechts 500 dollar van Chris’ bod lag. Daarmee was de deal snel gesloten.

Steigers met nummers

Steiger is ook een merk dat Wathen na aan het hart ligt. Vooral de zeldzame zogeheten Barney’s kunnen op zijn interesse rekenen. Voor diegene die niet weet wat dat zijn, vertelt Chris het graag. De gebroeders Steiger begonnen ooit met een zelfbouwtrekker op hun boerderij in Red Lake Falls, Minnesota. Na met succes het eerste exemplaar te hebben gebouwd, wilden de buren ook zo’n grote, sterke trekker. De gebroeders begonnen op verzoek te bouwen in de boerenwerkplaats, en meer volgden. Alle Steigers uit die periode worden de Barney’s genoemd. Het zijn trekkers met nummers. Pas later kregen de Steigers de namen van katachtigen, zoals de Tiger en Wildcat.

Trekkers kunnen bijzonder zijn door hun voormalige eigenaar, of door een speciale kleur, zoals de roze variant. In die laatste categorie valt ook de Blue Bafus, een blauwe Steiger in de huiskleuren van Bafus, een grote akkerbouwer. Het is een prachtige, originele machine. Helaas heeft een vorige eigenaar de vastzittende motor met geweld willen losmaken, met als gevolg dat de versnellingsbak defect raakte. Deze trekker staat op de lijst voor een restauratie.

Over de lak denkt Wathen nog na. Hij is te mooi om te spuiten; wellicht alleen een blanke lak die de originele kleur conserveert. Hoewel Wathen een groot liefhebber is van trekkers met een mooi patina, is het af en toe toch nodig om de verfspuit te gebruiken. Hij heeft als doel ieder jaar ten minste één trekker volledig te restaureren. Een proces dat hij samen met zijn dochter uitvoert.

Elk twee jaar open dag

Iedere twee jaar rijden de Wathens de gehele collectie naar buiten. De omvangrijke verzameling stellen ze op per merk. Bezoekers krijgen vrije toegang gedurende een lang weekend op de zogenoemde Family Farm Day. De eerstvolgende open dag zal plaatsvinden in de zomer van 2026.

Auteur: Mark Pasveer

Lees ook: BLOG | ‘Mechanica en kracht komen samen in klassieke trekker’

Gerelateerde tags: Klassiekers, oldtimers