De hele dag aan een stuurwiel draaien is een belasting voor je lichaam en allesbehalve ergonomisch. GriTech ontwikkelde en patenteerde een universeel joystickbesturingssysteem dat geschikt is voor verschillende voertuigen en ergonomisch machines besturen mogelijk maakt. – Foto’s: Michel Velderman
GriTech ontwikkelde een joystickbesturingssysteem waarmee je elke machine niet alleen met het traditionele stuur, maar ook met een joystick kunt besturen. Het systeem levert een ergonomisch voordeel op bij werkzaamheden waarbij je veelvuldig moet manoeuvreren.
De hele dag aan een stuurwiel draaien is een belasting voor de hand, arm, schouder en de rest van het lichaam. Kortom, allesbehalve ergonomisch. Fabrikant GriTech in Netersel (N.-Br.) ontwikkelde en patenteerde een universeel joystickbesturingssysteem dat geschikt is voor verschillende voertuigen. Voor werkzaamheden op het land, tijdens laden en lossen, maar ook voor machines in de grond-, water- en wegenbouwsector waar veel manoeuvreerwerk bij komt kijken.
Met de joystickbesturing blijft de machinist rechtop tegen de rugleuning van de stoel zitten. Door zijn hand naar links of rechts te bewegen stuurt hij de machine. Volgens gebruikers zorgt dit voor meer comfort en efficiëntie, en voorkomt het vermoeidheid.
Andere fabrikanten bieden optioneel een variabele stuurratio. Dan hoef je het stuur tijdens werk op het land maar een half slag te draaien om de wielen geheel naar links of rechts te draaien. Dit is alleen voor nieuw gekochte machines een mogelijkheid. Maar lang niet alle fabrikanten bieden zoiets aan, laat staan voor bestaande machines.
GriTech-joystick omvat drie onderdelen
De GriTech-joystick bestaat uit drie onderdelen: een stuurmotor, een armleuning en een control box. De enige externe vereiste is 12 of 24 volt voor de aansturing van het systeem. Het traditionele stuur wordt verwijderd en vervangen door een elektromotor met een holle as. Afhankelijk van het voertuigtype levert GriTech hierbij een passende spline bus om de elektromotor te koppelen aan de stuuras.
Ook het afsteunen van de elektromotor is van belang. Anders zou de elektromotor gaan ronddraaien in plaats van de stuuras. De motor heeft een kracht van ongeveer 7 Nm. Is de elektromotor geplaatst, dan komt hierop een GriTech-stuur. Reden is dat de spaken ervan vlak zijn. Afhankelijk van het voertuig komt het stuur zo’n 5 centimeter hoger ten opzichte van het originele stuur.
Joystick met armleuning
De armleuning zit vast gemonteerd aan de stoel en is op verschillende manieren te verstellen. Er zijn twee verschillende lengtes. De positie van de bedieningselementen aan de rechterkant bepaalt ook de positie van de joystick aan de linkerkant. Deze moet vanuit de rugleuning gezien op dezelfde afstand zitten. Aan het einde van de armleuning zit de joystick in twee kogelgewrichten gemonteerd. Dit biedt voldoende verstelmogelijkheden om de stick goed te positioneren.
Om de joystick te activeren tijdens de werkzaamheden moet aan drie voorwaarden zijn voldaan. Ten eerste moet de armleuning naar beneden zijn geklapt. Daarvoor is er een elektrische schakelaar in gemonteerd. De tweede voorwaarde is dat als je de joystick vasthoudt, de pols automatisch boven een sensor ligt. Een derde vereiste is het indrukken van de activatieknop bovenop de joystick.
Als aan alle drie voorwaarden is voldaan, gaat het groene lampje branden en is de joysticksturing actief. Zodra de chauffeur de joystick loslaat en het stuur vastpakt, detecteert de tweede sensor geen arm meer en kun je normaal sturen. Joystick en stuur zijn dus door elkaar te gebruiken.
Op de joystick is nog één toets vrij voor de schakeling van een elektrische functie. Denk aan een elektrisch-hydraulische schakeling voor het klemmen of rotoren van een stenenklem. Of een claxonfunctie, omdat de knop in het midden van het originele stuur er niet meer is.
De positie van de bedieningselementen aan de rechterkant bepaalt ook de positie van de joystick aan de linkerkant. Die moet vanuit de rugleuning gezien op dezelfde afstand zitten.
Kabels verzameld in control box
De kabels komen samen in de control box. Bij het nieuwe type GriTech-joysticks is alles gekoppeld met stekkers. Makkelijk voor montage en demontage. In de control box zit een printplaat met daarop twee draaiknoppen. Met deze draaiknoppen stel je de agressiviteit en de bandbreedte in. De agressiviteit is de snelheid waarmee het stuurwiel moet op- en aftoeren bij het kantelen van de joystick. Dit is afhankelijk van de bestuurderswensen, alsook van het aantal stuuromwentelingen dat nodig is om de machine helemaal van links naar rechts te sturen.
De andere draaiknop stelt de bandbreedte in, ofwel wanneer het stuur mag reageren op de joystick. Bij rangeerwerk op vlakke ondergrond mag dit best vlot zijn. Maar bij rijden op ruwterrein wil je niet dat de joystick bij elke polsbeweging direct stuurt. Het is overigens niet toegestaan om het systeem te gebruiken op de openbare weg.
In de control box zit een printplaat met daarop twee draaiknoppen. Hiermee stel je de agressiviteit en de bandbreedte van de besturing in.
GriTech-joystick kost € 4.750
De gepatenteerde GriTech-joystick is verkrijgbaar voor € 4.750. Het pakket bestaat uit een stuurmotor, armleuning met joystick, controller box, kabelboom, bevestigingsmateriaal, handleiding en één jaar garantie.
Het is uw recht om te bepalen welke gegevens een website mag opslaan en gebruiken. Met uw toestemming kunnen wij en onze partners gegevens opslaan op uw apparaat, zoals unieke identificatoren en browsegegevens, om persoonlijke gegevens te verzamelen en te verwerken.
Wij en onze partners verwerken de volgende gegevens: Opslaan en openen van informatie op een apparaat, gepersonaliseerde advertenties, reclame- en inhoudsmeting, publieksonderzoek en dienstenontwikkeling.
Door toestemming te geven, gaat u akkoord met het gebruik van cookies voor deze doeleinden. U kunt ook weigeren, maar sommige gepersonaliseerde functies kunnen dan niet beschikbaar zijn. Uw keuzes gelden alleen voor deze website, en u kunt uw toestemming op elk moment wijzigen of intrekken via het Privacybeleid of de knop Meer opties in de linkeronderhoek.
