In 2023 stopten opvallend veel loonbedrijven. Oorzaak: gebrek aan goed personeel, weinig toekomstperspectief, strengere wet- en regelgeving en een aanhoudend laag rendement. Die ontwikkeling lijkt door te zetten.
Er is een verandering gaande: loonbedrijven die bewust stoppen met de gras- en maisoogst of met al het agrarisch loonwerk. Of ze gooien het roer om. De vervolgstap is het verkopen van overtollige machines.
In het begin van het jaar krijgen loonbedrijven de cijfers van het voorgaande jaar terug van de boekhouder. Dan worden er keuzes gemaakt. Niets vreemds, gebeurt al tijden. Maar 2023 was een opvallend jaar in die zin. Loonbedrijven zien weinig toekomstperspectief, krijgen te maken met strengere wet- en regelgeving, stijgende kosten, dalende omzet en personeelstekorten.
Door de afname van het areaal agrarische gronden besloten loonbedrijven om óf te stoppen óf het roer om te gooien. Sommige loonbedrijven zijn gestopt met agrarisch loonwerk. Met name de grasoogst drukt enorm op de personele bezetting. Gras moet altijd worden geoogst onder goede weersomstandigheden. Vaak in de avonduren of zelfs ’s nachts. Het is steeds moeilijker om personeel te vinden dat zulke lange werkdagen wil maken.
Branchevereniging Cumela houdt geen cijfers van stoppende loonbedrijven bij. Zij ziet geen trend dat er meer stoppers zijn dan in andere jaren. Waar één bedrijf stopt, begint er ook weer eentje, zo is de redenering. Bij ondernemen hoort ook het maken van keuzes. Hoe moeilijk ze soms ook zijn.
De agrarische sector is aan het krimpen. Er is minder grond om te bewerken. Veel bedrijven hebben een overcapaciteit aan machines en stellen zich de vraag: gaan we investeren of niet? Of gooi ik het roer om en verkoop ik de overcapaciteit aan mechanisatie die weinig rendabel is.
Troostwijk Veilingen ziet een stijging in het aantal machines dat wordt aangeboden. Volgens Troostwijk heeft de loonwerksector een groeiend probleem om goed personeel te vinden. De prijzen van machines zijn soms met 30 of 40% gestegen. Vergeet ook de prijsstijgingen van brandstof niet. De rentabiliteit komt in het gedrang.
Het toekomstperspectief ziet er evenmin gunstig uit voor agrarische loonwerkers. Loonbedrijven maken bewustere keuzes. Of ze stoppen helemaal of ze beëindigen werkzaamheden voor een bepaalde sector, óf ze gooien het roer om en gaan een andere richting in. “Zo’n 15 jaar geleden was het nog spannend om een spijkerbroek voor € 90 online te kopen. Nu koopt men online machines van € 100.000 of 200.000”, schetst Stef Hooijman van Troostwijk de veranderende tijden. De koper zit veelal in het buitenland. Het toegenomen veilingaanbod is echter niet alleen maar kommer en kwel van bedrijven die afscheid nemen van overtollige machines. Het zijn ook machines die aan vervanging toe zijn en niet meer worden ingeruild bij een dealer. Het is een mix van allerlei zaken die zorgt dat de online veilingwereld flink is gegroeid.
Leasebedrijf De Lage Landen Group (DLL) merkt nog niet dat er veel betalingsachterstanden of faillissementen zijn. Dat valt mee. DLL ziet geen stijging in het aantal stoppende loonbedrijven of bedrijven die moeite hebben om hun leasebedragen te betalen.
Wel kunnen loonbedrijven problemen krijgen met financieringen bij een bank. Een bank financiert vaak maar 60% van de machine. “Als je een oogstmachine hebt van € 600.000 en je moet 40% zelf opbrengen, is dat erg moeilijk”, aldus Jan Peeters van DLL. “Wat wij de laatste maanden merken, is dat de robottrekker van AgXeed in de belangstelling staat. De ontwikkelingen gaan die kant op. Meer duurzaam werken, minder zware machines voor de bodem, én minder of geen personeel nodig voor het besturen ervan. Wat wel gebeurt is dat steeds meer prijsverhogingen in de tarieven worden doorgevoerd. Boeren moeten daar aan wennen. Als loonwerker moet je wel rendement kunnen maken. Momenteel is het rendement van een loonwerker niet zo hoog. De oogstmachines zijn een ton duurder geworden, en dan worden ze ook nog geconfronteerd met hoge rentes door de inflatie.”
Bekijk het overzicht van een aantal loonbedrijven dat stopt met agrarisch loonwerk en/of doorgaat met ander werk in TREKKER magazine nr. 424 (januari 2024), pag. 75.
In het overzicht staat per abuis dat loonbedrijf Kastelijn in Twijzel (Fr.) stopt met alle werkzaamheden. Dat is niet correct. Het bedrijf gaat door met het oogsten en leveren van stro/mais/hooi, het transporteren van drijfmest en vaste mest en het leveren van vloeibare kunstmest.
Auteur: Annelies Bakker
Lees ook: Hoe nieuwe loonwerkers de invoering van veldrobots kunnen versnellen
Gerelateerde tags: Loonwerk, Trekkers, Trekkerverkopen, Veilingen
