International Hydro 100 Farmall blikvanger op IJslands melkveebedrijf

De boerderij van Páll ´Olafsson heeft een bijzondere ligging: aan de voet van de Eyjafjallajökull-vulkaan en de gelijknamige gletsjer (te zien op de achtergrond op de foto‘s). Voor wie die naam niet meteen iets zegt; dat is de 1.600 meter hoge vulkaan die in 2010 uitbarstte, 800 mensen deed evacueren en het Europese vliegverkeer platlegde. Ter indicatie: de krater van die actieve vulkaan meet 3 tot 4 kilometer, de boerderij van ´Olafsson ligt er 7 kilometer vandaan.

Lees verder onder de foto

Een vooraanzicht van het bedrijf van Páll ´Olafsson, met helemaal rechts drie torensilo’s waar gras in wordt opgeslagen. Op de achtergrond zijn bij helder weer de Eyjafjallajökul-vulkaan en gelijknamige gletsjer te zien.

Opgeknapte oldtimers in vulkaanmuseum

Vanaf de grote weg kijk je langs de lange oprit zo op de gigantische berg met erop de gelijknamige gletsjer. Bij helder weer staan er elke dag toeristen langs de weg om zijn bedrijf en de opmerkelijke achtergrond te fotograferen. Páll ´Olafsson had jarenlang een museum over de uitbarsting. Dat museum is alleen nog op afspraak geopend voor groepen. In de ruimte staan nu opgeknapte oldtimers. Denk aan een Farmall A uit 1947 – de eerste trekker ooit van het bedrijf, een grijze MF 35 uit 1954 en vier luchtgekoelde Deutz-trekkers met één, twee en vier cilinders.

De vulkaanuitbarsting verspreidde een 6 centimeter dikke aslaag over het bedrijf en de percelen. Behalve het museum, is daar nu niets meer van te zien. ´Olafsson vertelt dat de aslaag rijk is aan mineralen. Na de vulkaanuitbarsting had hij een hogere grasopbrengst en was de berg groen tot de top.

Alle landwerk in eigen beheer

´Olaffsson melkt zestig IJslandse koeien en heeft zestig stuks jongvee. De koeien staan zomers buiten, maar het grootste deel van het jaar op stal. Het is dus belangrijk om voldoende voer te winnen, om de winter door te komen.

Het bedrijf telt 70 hectare grasland, waarvan meestal drie snedes worden gehaald. Al het landwerk doen Páll en zijn vader ´Olafur Eggertsson in eigen beheer. Daarvoor staat een modern machinepark in de schuur. Páll ruilde onlangs twee Massey Ferguson-trekkers in voor een nieuwe 6S.180 en 7S.190. In de schuur staan Claas-hooibouwmachines, inclusief een eigen perswikkelcombinatie.

Lees verder onder de foto

´Olafsson ruilde afgelopen jaar twee Massey Fergusons in voor een 7S.190 en een 6S.180 met voorlader. Deze trekkers worden voor het meeste landwerk gebruikt – denk aan maaien, balen persen en zaaien.

Biodiesel uit koolzaad

Naast gras, teelt ´Olafsson 50 hectare gerst (voor koeienvoer) en 10 hectare koolzaad. Bijzonder is dat ´Olafsson een eigen oliepers uit de Verenigde Staten kocht, waarmee hij zijn eigen biodiesel maakt. De koolzaadopbrengst is gemiddeld 2 tot 3 ton per hectare. Dat betekent een opbrengst van 1.000 liter biodiesel per hectare. De nieuwe Massey Ferguson-trekkers mogen op maximaal 10% biodiesel rijden, dus bij het tanken van de trekkers mixt Páll de verhouding.

Lees verder onder de foto

De schillen van het koolzaad, ofwel het restproduct met 30% proteïne, voert hij aan de koeien. Daarmee teelt hij bijna al het eigen voer – er worden alleen vismeel en mineralen aangekocht. De koolzaad wordt overigens, net als in Nederland, in de nazomer ingezaaid. Alleen bij een echt strenge winter moet de IJslander wel eens overzaaien in het voorjaar.

Dat het ´Olafsson lukt om gerst en koolzaad te telen, heeft te maken met de gunstige ligging van het bedrijf – beschut achter de berg tegen de koude noordenwind. Páll vertelt dat de lucht eerst opstijgt tegen de berg en vervolgens daalt áchter de berg. “Dat verschijnsel maakt dat het bij ons gemiddeld 3 graden warmer is dan op veel andere plekken op IJsland. En dat maakt het verschil”, legt ´Olafsson uit.

De IJslander mengt de gerst, koolzaad en gras in een Deens Mullerup-voersysteem, met een stationaire mengkuip en waarbij een voerwagen hangend aan een rails automatisch door de stal beweegt. Melken gebeurt door een DeLaval-melkrobot.

Lees verder onder de foto

Melken en voeren gaan automatisch met een DeLaval-melkrobot en Mullerup-voerrobot. Er wordt zoveel mogelijk elektrisch aangedreven; ´Olafsson wekt stroom op met een vijzelturbine in een waterval.

Elektriciteit via vijzelturbine in waterval

Bijzonder om te noemen: ´Olafsson probeert zoveel mogelijk elektrisch aan te drijven. De bergvoet behoort deels tot zijn land. Hij heeft een vijzelturbine aangelegd in een waterval die 18 kW per uur aan elektriciteit opwekt. In diezelfde bergvoet heeft ´Olafsson een warmwaterbron op 1.000 meter diepte. Zonder pompen stroomt er 2,6 liter water per seconde uit de kraan met een temperatuur van 66 graden.

Liefde voor machines

Dan over de trekkers! Dat Páll een liefde heeft voor machines, wordt snel duidelijk na een blik in de schuren. In machineberging staat modern materiaal, en in een oudere schuur staan wat je ‘collectors items’ kunt noemen. Neem een Massey Ferguson 35-maaidorser. Dat was in 1987 de allereerste zelfrijdende maaidorser van IJsland. Nadat ´Olafsson de machine had verkocht, heeft deze op verschillende plekken op IJsland gedorst. Uiteindelijk belde een boer op of de mannen hem terug wilden kopen – sindsdien staat de machine weer bij ´Olafsson in de schuur.

Lees verder onder de foto

Een blik in de machineschuur: links staan Claas-maaiers, -hark, -schudder en -perswikkelcombinatie. Op de voorgrond staat een Finse Tume-Agri-zaaimachine en het middelpunt is een Massey Ferguson-maaidorser.

Erachter staat de grote trots van Páll: een International Hydro 100 Farmall. Die trekker is in 1974 nieuw verkocht in IJsland en was destijds de grootste trekker van het eiland. De koper gebruikte ’m met een grote frees erachter om ruig grasland om te zetten in bouwland. Voor dat werk kwam de hydrostatische transmissie goed van pas. Later is de trekker nog uitgerust met een grote kraaninstallatie die zich over de cabine naar voren vouwde. Die combinatie werd gebruikt om gaten te boren in grote stenen om daar dynamiet in te steken. De trekker eindigde zijn werkzame carrière buiten, aan de kust.

Lees verder onder de foto

Páll kocht de International Hydro 100 Farmall in slechte staat; de trekker stond jarenlang buiten, bij zee. In vier jaar tijd knapte hij ‘m helemaal op. Dat betekent onder andere dat hij alle cabinestijlen vernieuwde, net als het hele plaatwerk en interieur.

Met veel moeite kon Páll in 2009 de trekker, of wat daarvan over was, overnemen. Mede door de vulkaanuitbarsting verliep het proces niet zo vlot. Pas toen alles weer op de rit was, startte Páll met de vier jaar durende restauratie. Hij pakte het grondig aan. Hij heeft de hele cabine opnieuw gemaakt, inclusief het interieur. Ook motorisch nam ´Olafsson de trekker onder handen. Er ligt nu een motor van een bulldozer in. Hij gebruikt de trekker nu hobbymatig voor het schudden van gras.

Lees verder onder de foto; bekijk meer detailfoto’s van de International Hydro 100 Farmall onderaan dit artikel

´Olafsson heeft een motorblok van een bulldozer in de International Hydro 100 Farmall gelegd.

In de werkplaats nogmaals wordt duidelijk hoeveel liefde Páll voor oudere trekkers heeft. Want naast dat hij een balenklem aan het bouwen is om twee strobalen tegelijk mee te tillen, staat hier ook een vers gespoten Massey Ferguson 600 klaar voor het afbouwen. Maar het voorjaar breekt aan. “Volgende winter maar verder”, besluit ´Olafsson.

Auteur: Bob Karsten