De Lely Lotus-schudder is nog altijd een bekende verschijning sinds de laatste modellen in maart 2018 in Maassluis uit de fabriek rolden. Gebruikte modellen zijn ook erg gewild, en niet alleen hier. Dat ze er nu als Fendt Lotus zijn, blijkt in belangrijke mate een verdienste van Nederlandse dealers.
In maart 2012 testte TREKKER de Lely Lotus 900 Profi-schudder met op papier 9,0 meter werkbreedte. Hoewel het merk Lely sinds maart 2018 niet meer op nieuwe hooibouwmachines staat, blijken de Lotussen nog altijd een vaste waarde op veel melkveebedrijven. De gebruiktmarkt bloeit nog welig; een gebruikte Lely Lotus is nog altijd zeer populair in Nederland, de rest van West-Europa en ver daarbuiten.
Het kenmerk van de schudder, de zogeheten haaktand, was en is een belangrijke factor in het succes van de machine. Interessant is dat Lely het aantal windingen van de tand een keertje vergrootte om het patent succesvol te kunnen verlengen. Nu dat verlopen is, passen ook andere merken een dergelijke tandvorm toe.
De Lely Lotus werd in de TREKKER-werktuigentest en door gebruikers als heel degelijk omschreven. Staat dat garant voor een lange gebruiksduur zonder problemen? En waar moet je op letten als je in de markt bent voor een gebruikte Lely Lotus? We zochten het voor je uit. Eén ding is alvast zeker: wees er als de kippen bij als er een betaalbare Lely Lotus te koop komt. En niet alleen omdat z’n opvolgers inmiddels bijna twee keer zo duur zijn.
Lees verder onder de foto
Bij de aanschaf van een gebruikte Lotus verdienen verschillende lagers aandacht. Controleer zonder meer de hoofdlagers van de rotoren op speling. – Foto’s: René Koerhuis
In bijna 45 jaar verkocht Lely ruim 100.000 Lotus-schudders. Van de Lotus 300 met 3 meter werkbreedte tot de grote Lotus 1500 met 15 meter werkbreedte en met zes, zeven of acht tandarmen.
Lees in het kader hieronder de gebruikerservaring van familie van der Schriek-Van Meel. Deze melkveehouders met een relatief klein bedrijf, 75 melkkoeien en bijbehorend jongvee, haalden in april 2016 de 100.000e Lely Lotus op bij de fabriek in Maassluis, een 1020 Profi. Een jaar later werd bekend dat Lely de hooibouwwerktuigen had verkocht aan Agco.
Weer een jaar later, bij het 70-jarig bestaan van de fabrikant, rolde de laatste Lely Lotus uit de fabriek. Dat was een getrokken 1020 Profi die destijds, in maart 2018, voor € 24.550 in de prijslijst stond. Op dat moment kostte de Lely 900 Profi bruto € 22.140. Het productgamma was in het laatste jaar al flink uitgehold omdat Agco niet van plan was de schudderproductie voort te zetten. Dat liep anders, maar daarover later meer.
De 1020 met acht rotoren met zeven tandarmen was en is één van de populairste modellen in Nederland. Vooral omdat de werkbreedte goed past bij maaibreedtes van 3, 6 en 9 meter. Zo ook bij Bayens Mechanisatie in Oosterhout (N.-Br.), één van de dealers die destijds veel Lely Lotus-schudders verkocht. Het bedrijf noemt de Lotus een topproduct dat zichzelf verkocht. Echte problemen of eigenaardigheden kan het bedrijf zich niet herinneren. Wel komt het eigenaardige in- en uitklappen van de Lotus 1325 (met niet op een lijn staande rotoren) aan bod. Dat ging op gepatenteerde wijze met drie hendels op de bok. Niet altijd even makkelijk en logisch.
Omdat Bayens Mechanisatie geen Agco-dealer is, verkoopt het geen Lotus-schudders meer. Hoewel de onderdelenvoorziening momenteel prima op orde is, worstelde Agco daar in het eerste jaar na de overname wel flink mee. Niet alleen de productie verhuisde namelijk, ook het Lely-onderdelenmagazijn in Duiven sloot de deuren. Voor niet Agco-dealers kan de onderdelenvoorziening wel minder soepel verlopen.
Lees verder onder de foto
De lagers van de scharnierpunten hebben vetnippels, en dat is niet voor niets. Ontbrekende rode lak op de scharnierpen, zoals hier, duidt meestal op een vervangen scharnierpen als gevolg van slijtage.
Bayens Mechanisatie heeft momenteel geen gebruikte Lotus-schudders staan, maar ervaart dat er nog altijd veel vraag naar is. Het stoppen van de productie, en daarmee het verdwijnen van de merknaam Lely, begint wel invloed te krijgen op de handel.
Ook handelsonderneming Bolex in Lexmond (U.) merkt nog altijd een grote vraag naar gebruikt, maar niet meer voor elke prijs. Bestsellers bij Bolex waren de gedragen Lotus 675 met zes elementen en zes tandarmen die in 1984 op de markt kwam, en de getrokken 900 (Profi) die net na de eeuwwisseling verscheen. Deze 900 is een 675 met twee extra elementen en een extra lange dissel om die twee elementen tijdens transport kwijt te kunnen. ‘Profi’ wil zeggen aankoppeling in de heflatten en een draaipunt 1 meter naar achteren. Dat is makkelijker aan te koppelen, en het zorgt voor een zekere mate van spoorvolging. Bovendien loop je niet het risico dat je met de hef de aftakas onbedoeld kapot drukt, wat bij de gewone uitvoering wel kan.
Lees verder onder de foto
Achter de kruiskoppeling zit het lager van de pionas. Als de inlegspieën zijn vastgeroest doordat de schudder veel buiten stond, kan het lager van de pionas stuk worden gedrukt.
Volgens Martien Visser van het gelijknamige mechanisatiebedrijf in Joure (Fr.) is de constructie van de Stabilo-bok het geheim achter de mooie rechte loop van de schudder. Die voorkomt daadwerkelijk dat de schudder gaat slingeren. Agco levert enkel nog de voormalige Profi-uitvoeringen. Martien Visser Mechanisatie verkoopt hoofdzakelijkLely Lotus 900 en 1020 (Profi)-modellen. Volgens Visser is het vooral bij de modellen met een oneven aantal tandarmen (zoals de 1020) belangrijk dat de rotoren ‘op tijd staan’. Anders kunnen de haaktanden van naastgelegen elementen in elkaar haken. Dat gebeurt als er ruimte op de inlegspieën ontstaat door langdurig gebruik. Heeft een schudder altijd in weer en wind gestaan, dan kunnen die spieën juist vastroesten. Dan wordt de koppeling tussen de elementen star. Ook dat is niet de bedoeling.
Zowel Bolex als Martien Visser Mechanisatie merken dat vooral Ierse veehouders gek zijn op de gedragen vierelements Lotus 600 met acht tandarmen. In België, Duitsland, Frankrijk, Polen en in het VK zijn de smallere, gedragen zeselements 675 en 770 juist weer populair. De getrokken 900- en 1020-modellen zijn met name gewild in Nederland, Denemarken en in het VK.
Lees verder onder de foto
Afhankelijk van het bouwjaar moet je de markeringsborden met de hand vanuit deze transportstand naar beneden zetten, anders druk je ze kapot bij het uitklappen. Sinds 2014 hydraulisch opklapbaar.
De gepatenteerde haaktand is ontegenzeggelijk de succesfactor van de schudder geweest, en is dat nog steeds. Ook bij de Agco-modellen. Het patent had ook een nadeel, en dat was dat iedere andere fabrikant rechte tanden had. Het leidde bij een Groningse klant van Martien Visser Mechanisatie zelfs tot een Lotus met rechte tanden. Maar die zijn nadien al snel vervangen door haaktanden.
Tijdens de TREKKER-werktuigtest in 2012 merkten we destijds dat die vooral goed werken in zware (natte) snedes. Snel rijden en een laag rotortoerental van 350 tot 400 toeren aanhouden, dat was het devies voor een goed schudbeeld. En dat is nog steeds het geval. In een lichte droge snede en een kort gewas is de gewasopname van de tanden minder goed. “In een laat voorjaar zoals nu komt de haaktand het best tot z’n recht”, noemen ze dat bij Agco. Je kunt daar overigens wat aan doen door de schudhoek aan te passen. In de eerste en tweede snede is het advies om de schudhoek zo steil mogelijk te zetten. In vervolgsnedes zou een vlakkere schudhoek de dode hoek tussen de rotoren beperken, zodat de tanden het gewas beter opwerpen.
Ten tijde van de overgang van gele naar witte tanden, rond 1999-2000, paste Lely het ontwerp van de haaktand aan met een ongelijk aantal windingen links en rechts van het bevestigingspunt. Dit was om het patent te kunnen verlengen. Ze zitten niet vastgeklemd, waardoor ze kunnen bewegen en breuk of verlies achterwege blijft. De tanden hebben nooit een tandbreukbeveiliging gehad, omdat ze volgens Lely nooit breken dankzij de montagewijze. Dealers en gebruikers bevestigen dat. Ze zijn overigens van imitatietanden te onderscheiden doordat het verenstaal gezaagd is in plaats van geknipt, en doordat het oppervlak gekogelstraald is.
Lees verder onder de foto
Kantschudden doe je (ook bij Fendt en Massey Ferguson) door de tanden van de buitenste rotoren met de hand te verzetten. De achterste tand staat in kantschudpositie, de voorste in volveldpositie.
Agco was eigenlijk van plan om alleen de productie van de Lely-balenpersen en -opraapwagens voort te zetten. Vanaf maart 2018 zou het dan ook over en uit zijn voor de maaiers, schudders en harken. Het bedrijf had echter niet gerekend op de weerstand die dat opriep bij met name Lely-dealers in West-Europa, maar ook ver daarbuiten.
Martien Visser vertelt dat hij zelfs een e-mail stuurde naar het Agco-hoofdkantoor in Duluth (VS) om de productie van de Lotus-schudders weer op te pakken. Of dat de doorslag gaf valt te betwijfelen, maar het droeg er in ieder geval aan bij dat je bij Fendt sinds 2019 toch weer terecht kunt voor schudders volgens het Lely Lotus-concept. Dat zijn de Fendt Lotus 770, 1020 T en 1250 T. Massey Ferguson levert ze als TD 776 X, TD 1028 X en TD 1310 X. De middelste modellen, die overeenkomen met de Lely Lotus 1020, staan momenteel voor € 40.807 in de prijslijst. In maart 2018 ging de laatste Lely Lotus 1020 Profi voor € 24.550 van de hand.
Auteur: René Koerhuis
Gerelateerde tags: Grasoogst, Schudders, Voederwinning, Weidebouwmachines
