16 september 2021

Test: verdichting opheffen met machines en kruiden

Naar verwachting zijn de resultaten van deze test om bodemverdichting op te heffen, over een jaar bekend. Foto's: Bas van Hattum.

Het Louis Bolk Instituut uit Bunnik (Ut.) test op een perceel grasklaver in Helvoirt (N.-Br.) drie verschillende werktuigen die bodemverdichting zouden opheffen.

Op een perceel grasklaver van biologisch melkveebedrijf De Kerkhoeve in Helvoirt (N.-Br.) rijden drie trekkers met machines. Wat ze daar doen? Bodemverdichting opheffen. Althans, dat zou het eindresultaat moeten zijn van deze praktijkproef, zo stellen de onderzoekers Pieter Struyk en Evert Prins van Louis Bolk Instituut in Bunnik (Ut.). De vraag is: welke van de drie machines doet dat het beste?

Ten eerste is er een test met een McConnel Shakaerator. Deze machine ziet eruit als een vaste tand cultivator met dichte rol achterop. Echter, een aftakas-aangedreven trilblok maakt dat de tanden trillend door de bodem gaan. Daardoor gaat dat vlot, kost het weinig trekkracht én maakt het de bodem op een diepere laag los waardoor de wortels weer kans krijgen de diepte in te groeien.

De tweede machine is de Novag T-ForcePlus schijven-doorzaaimachine. De derde machine is een Minos-rijenfrees. Beide machines zaaien een kruidenrijk mengsel in. De Novag-machine doet dat heel ingenieus met een T-vormig element naast de snijschijf en legt zo het zaaizaad net onder de grasmat weg. Bijna zonder zichtbare schade aan de grasmat.

De Minos rijenfrees freest op een werkbreedte van drie meter zes sleufjes van grofweg acht centimeter breed en vijf tot acht centimeter diep. Via slangen uit een kleine opgebouwde pneumatische, elektrisch aangedreven zaaimachine, komt zo het kruidenmengsel in de grasmat te liggen. Laatste wordt ook wel ‘saladebuffet’ genoemd en bevat onder meer rode en witte klaver, luzerne, smalle weegbree, chicorei, karwei en esparcette. Enkele van deze kruiden vormen op termijn flinke penvormige wortels die op deze wijze ook de verdichte bodem zouden moeten verbeteren.

Onderzoekers Pieter Struyk en Evert Prins begeleiden de proef en verwachten dat de eindresultaten pas over een jaar bekend zijn.

Merk en type Minos rijenfrees, 3x 2 stroken (Ook wel: Multifit Agri Bio Eco-rijenfrees)
Richtprijs zoals getoond ca. €12.000, basismachine vanaf € 5.500
Leverancier W.N. Kramer BV (www.wnkramer.nl)
Gedemonstreerd door Loonbedrijf Gebr. Klerks in Helvoirt

Importeur Kramer uit Burgerbrug (N.-H.) paste deze machine zelf aan voor deze specifieke toepassing, namelijk zaaien van een specifiek gewas dóór de grasmat. Daartoe werden onder de freeskap de middelste freesbladen eraf gehaald en kwam er een extra geleidingsplaat per strook bij. De elektrische zaai-unit is een hele eenvoudige. Proefondervindelijk moet je uitvinden hoe je de gift per hectare instelt. De Minos rijenfrees is in vele varianten en breedtematen te bestellen. Zie website leverancier.

Kramer paste de machine zelf aan voor deze specifieke toepassing, namelijk zaaien van een specifiek gewas dóór de grasmat.

Merk en type Novag T-Force 340
Richtprijs zoals getoond ca. € 70.000.
Leverancier Novag SAS (www.novagsas.com)
Gedemonstreerd door Mts. Minnen

Het Franse Novag bouwt een hele bijzondere machine die helemaal is toegespitst op het direct doorzaaien van de huidige grasmat of graanstoppel met een nieuw gewas of een combinatie van gewassen. Omdat de grond niet tot nauwelijks beroerd wordt, valt deze machine in de categorie ‘No Tillage’, oftewel geen bewerking. Het vernuft zit in het (omgekeerde) T-vormige vleugeltje pal naast de zaaischijven. Daardoor ligt ze de mat ietsje op en legt het zaad er meteen onder. Het geheel gaat vlot. Een kleine trekker van ca. 80 tot 100 pk is voldoende voor de relatief zware machine die heel zwaar en degelijk oogt. Standaard met een dubbele zaaibak en je kan traploos de druk op de zaaischijven en aandrukrollen vanuit de cabine instellen. Tijdens deze test kwamen de transportwielen dan ook los van de grond. Echt een machine voor de veeleisende loonwerker of grote akkerbouwer.

Het Franse Novag bouwt een hele bijzondere machine die helemaal is toegespitst op het direct doorzaaien van de huidige grasmat of graanstoppel.

Merk en type McConnel SH32 Shakaerator
Werkbreedte 3 meter (5 poten en 5 snijschijven)
Richtprijs zoals getoond ca. € 13.950 (ex btw)
Leverancier Pool Agri (www.pool-agri.com)
Gedemonstreerd door Corné Claassen van Ravensbosch Farm solutions

De drie meter versie vergt ca. 130 a 140 pk en heeft vijf woelpoten (om de 65 cm). Meer poten eronder heeft volgens leverancier Pool Agri in Vroomshoop geen effect omdat de poten een fors beroerend effect hebben, juist ook in de breedte onder de grasmat.

Als de aftakas aangedreven vibratie-unit aanstaat, gaan de woelpoten als een mes door de boter de bodem in en laten achter de dikke aandrukrol nauwelijks schade achter. De bodem mag daartoe niet tè droog zijn. Het effect: een toenemend waterbergend en -afvoerend vermogen van de bodem en je kan dus in een nat voorjaar eerder het land op. Een tweede voordeel is een betere zode-ontwikkeling, met name omdat de wortels meer groeipotentie hebben. Ook leverbaar voor de fruitteelt, met werkbreedtes vanaf 1,35 meter en weer breder.