Farmall Cub met Urgent-spuit

Naam: Oane Anema (65)
Woonplaats: Arum (Fr.)
Beroep: medewerker gewasbescherming loonbedrijf Westra in Franeker

Oane’s grootvader begon al in 1936 als loonspuiter. Toen nog met een rugspuit, later met een paard voor de spuitmachine. Oane’s vader nam in 1954 twee Farmall Cubs met Urgent-spuit over van een overleden loonwerker in Harlingen. In 1958 kwam daar nog een nieuwe Farmall Cub met een opgebouwde 12 meter Urgent-spuitmachine bij, waardoor loonbedrijf Anema opeens beschikte over drie Farmall Cubs met Urgent-spuit. Van de eerste twee combinaties is de trekker met bouwjaar 1953 er nog.

Destijds zijn meerdere Cubs met spuitmachine verkocht. Daar is nagenoeg niks van overgebleven. Dat maakt de combinatie – waarvan er destijds waarschijnlijk maar betrekkelijk weinig zijn gemaakt – uniek.

Veel werk aan gehad?

In 1980 spoten we voor het laatst met deze machine. Het voornemen was toen al om het span voor het nageslacht te bewaren. Dus is de spuit gestraald en gespoten om te voorkomen dat de chemische middelen en de tand des tijds het ijzerwerk verder aan konden tasten. Het trekkertje had de afgelopen vijftien jaar niet meer gelopen.

Starten en lopen?

Zwager Jaap had het motortje weer vrij snel aan de praat. Door de stilstand zaten een paar kleppen vast, maar die kwamen vrij vlot los. Nieuwe bobine, nieuwe contactpunten, geen echte grote dingen. Het loopt weer als een zonnetje. Verder alles helemaal netjes gemaakt en opnieuw in de verf gezet.

Toen naar de keuring?

Het is de bedoeling om er, met respect voor alle wetten en regels van dit moment, de hobbymatig voor huisverkoop geteelde aardappelen mee te spuiten. Dat is ook gelukt. Wel bleek de windketel de druk niet stabiel genoeg te houden. Dat is opgelost door er een nieuwe accumulator bij te zetten. Natuurlijk moest er een nieuwe manometer op om aan de eisen te voldoen. Het belangrijkste waren de nieuwe spuitdoppen. De originele spuitleiding met de werveldoppen zit er nog op, maar we hebben er noodgedwongen een rvs leiding met spleetdoppen bij gezet. Dat valt niet eens heel erg op; in principe is de spuit nog helemaal origineel en afgelopen zomer ook SKL gekeurd. Bij een buurman die, ook een paar are aardappelen teelt, doe ik nu zelfs weer loonwerk!

Zelf ook mee gewerkt?

Als kind reed ik al met de spuit, terwijl mijn vader meeliep om de hekken open en dicht te zetten waar hij door moest. Zelf kon ik die nog niet tillen. Een perceel dichtbij mocht ik vanaf mijn vijftiende ook zelf spuiten, en in 1977 kwam ik bij mijn vader in het bedrijf. Twee van de drie Cubs waren toen nog in bedrijf, maar al eerder kwam er een Unimog bij met een 18 meter HD-spuit. En daarna een 21 meter Alleys, toen al met hydraulisch uitklapbare spuitbomen! Vervolgens een 24 meter Hardi-zelfrijder en een 33 meter Cebeco-spuit.

In 2000 deed ik mijn loonbedrijf over aan Westra in Franeker. Daar rijd ik nu het eerste seizoen met een 39 meter Condor V van Agrifac. Je kunt stellen dat ik de hele ontwikkeling van de spuittechniek van dichtbij heb meegemaakt.

Mooie tijd geweest?

Ik vind het mooi om te weten hoe de techniek, en zeker ook de spuittechniek, zich door de jaren heen heeft ontwikkeld. Ik heb altijd met plezier met de Cubs gewerkt. Het grote voordeel was het lichte gewicht. Op de weg loopt zo’n trekkertje maar 10 kilometer per uur, dus als we verder weg moesten, dan ging-ie op de vrachtwagen. En verder buiten de regio op een aanhanger achter de auto. Het meest avontuurlijke was destijds het spuiten van rietvelden tegen onkruid in de Makkumer Zuidwaard. Dan moest je met de trekker een stukje door het IJsselmeer om er te komen. Nadat er een keer wat graafwerk was verricht ben ik daar met de trekker kopje onder gegaan. Die heeft dat toen gelukkig wel overleefd.