Oldtimer Farmall F-20: oervader van de schoffeltrekker
Joep Kornman, servicemonteur bij PON, en Joop Lute, gepensioneerd aannemer, hebben beiden liefhebberij in het opknappen van oude trekkers. Alweer een aantal jaren geleden kochten ze samen een Farmall F-20 uit 1938. Zo’n anderhalf jaar geleden konden ze die compleet maken toen ze er ook een schoffeltuig bij vonden. TREKKER maakt een praatje met trekkerliefhebber Joep Kornman.
“Mijn vader molk bij een boer die met International werkte, dus als kind was dat mijn eerste kennismaking. Tegenover woonde een vriendje dat bleek bezig te zijn met het restaureren van een Inter 324. Ik ging helpen, en zo is het begonnen. Joop had eerder al een aantal andere trekkers. Die begon met een Güldner die bij Hoogovens stond en daar weg moest. We leerden elkaar door de trekkerhobby kennen en nu sleutelen we vrij veel samen.”
“F-20’s hebben hier nooit gelopen. Voor zover je ze hier tegenkomt, zijn ze vrijwel allemaal uit Amerika geïmporteerd. We zagen deze trekker in 2015 bij Rinus Boer in Meerkerk op de IHC show te koop staan. We vonden het allebei een leuke trekker, maar we hadden geen ruimte. Achteraf bleek een kennis van Joop de trekker te hebben gekocht. Die vroeg twee jaar later of we nog steeds interesse hadden en toen ging de kogel door de kerk.”
“Nee, hij was nog steeds ongerestaureerd. Wel in redelijke staat, maar een flinke beurt leek ons noodzakelijk. We restaureren graag een beetje grondig. Vrijwel alles ging uit elkaar, al is de motor niet volledig uit elkaar geweest. De spoel van de magneet is verwisseld en toen was het starten en lopen.”
“Niet helemaal. De kabels die de stuurremmen aantrekken als je het stuur volledig draait, ontbraken. En later is een dekseltje op de ontsteking kwijtgeraakt. Het schoffeltuig was er niet bij, dat konden we bij een verzamelaar in België kopen. Maar de schoffels zelf ontbraken grotendeels. Omdat ik voor het werk wel eens in het buitenland kom, heb ik de kabels uit Amerika meegenomen. Bij een fruitkraam in Florida stonden trekkers voor kinderen om mee spelen. Inclusief een F-20 waar de kabels nog aan zaten. Die kon ik kopen. In Amerika kwam ik op een onderdelenmarkt ook schoffels tegen.”
“Dat valt mee. Geen echt grote dingen. De radiateur was lek, dus daar is een nieuw koelblok ingekomen. Onder- en bovenbak zijn origineel gebleven. Strak gemaakt, nieuwe verf en stickers erop, en de trekker staat er weer netjes bij. Dat is een van de leuke dingen van het restaureren. Als de klus klaar is, dan stáát er ook wat.”
“Het is techniek uit de begintijd van de trekkers. Een bijzonderheid van de motoren zijn de deksels aan de zijkant van het blok. Die geven toegang tot de krukaslagers. De drijfstangen hebben glijlagers, maar de krukas zelf heeft kogellagers. Die waren gelukkig redelijk goed. Ze zijn nog wel te koop, maar heel erg duur.
Apart is dat deze trekkers via kabels aan de stuurinrichting een soort automatische stuurremmen hebben. En ook wel apart, de Farmalls zijn ontworpen voor verzorgingswerk in de rijencultuur zoals mais en soja: de schoffel wordt door de stuurkolom meegestuurd. De schoffel zelf is met een soort tandheugel zonder gereedschap in breedte verstelbaar. Niet traploos, maar in kleine stapjes. Deze heeft een hydraulische hefinrichting, dat zie je ook niet zo vaak.”
Lees verder onder de foto; bekijk meer foto’s onderaan dit artikel

“We zijn altijd wel ergens mee bezig. Meestal een trekker, maar ik heb ook nog een klassieke Ford-pick-uptruck waar nog wel wat tijd in gaat zitten. Dertig jaar geleden heb ik al een Farmall H gerestaureerd. Dat was mijn eerste trekker. Met de H, de F-20, of met allebei ga ik af en toe naar een show.”
Auteur: Martin Smits
Gerelateerde tags: Farmall, Klassiekers, oldtimers