Trekkerliefhebber Richard Helder met zijn Same Trident 130. Hij woonde als kind naast een loonbedrijf, dat een Trident 130 als zwaarste trekker had. Deze trekker maakte een blijvende indruk op Richard. Ruim dertig jaar later kocht hij een Trident, die hij volledig restaureerde. – Foto’s: Peter Roek
De Same Trident 130 is een relatief zeldzame trekker. Productieaantallen zijn bij Same moeilijk te achterhalen, maar de inmiddels klassieker was slechts van 1981 tot 1983 in productie. Met 125 pk was het voor die tijd een trekker voor loonwerkers en grote bedrijven. Trekkerliefhebber Richard Helder woonde als kind naast een loonbedrijf. Dat had een Same Trident 130 als zwaarste trekker die blijvend indruk maakte op Richard.
De type-aanduiding Trident staat voor drietand. Die wordt geassocieerd met de Griekse god van de zee Poseidon (Neptunus in de Romeinse mythologie). Die werd afgebeeld met een drietand als zijn belangrijkste wapen. De Trident wordt ook gebruikt in de heraldiek en als een militair symbool. De Italiaanse Società Accomandita Motori Endotermici (Same) gaf zijn trekkers tot begin jaren tachtig namen met een stoere uitstraling. Wilde dieren en mythologische helden waren bedoeld voor de zwaarste trekkermodellen.
In de periode 1977-1978 introduceerde trekkerfabrikant Same veel nieuwe modellen. Begin 1977 deden de Tigers hun intrede in de 100 pk-klasse. De Tiger 100 had een 102 pk vijfcilinder 5,2 litermotor en de Tiger Six 105 had een 5,4 liter zescilinder van 100 pk. Ze hadden dezelfde slag; de zescilinder had een kleinere boring en daardoor relatief weinig extra cilinderhoud. De transmissie was de 12V/3A die in alle modellen uit de middenklasse lag.
De Buffalo 120, al sinds 1974 bij Same in het programma, kreeg in 1978 door modificaties 125 pk motorvermogen en werd de Buffalo 130. In 1979 kwam de 160 pk sterke Hercules 160 als zwaarste trekker in de serie op de markt, waardoor Same ook in het zwaardere segment goed mee kon doen. In het najaar van 1980 is de Tiger 100 geschrapt en werd het vermogen van de Tiger 105 verhoogd naar 105 pk. Het motorvermogen (nominaal bij 2.200 toeren) kwam toen dus overeen met de typeaanduiding. Tegelijkertijd werd de hefkracht verhoogd naar 4.760 kilo.
Buffalo + Tiger =Trident
De 125 pk sterke Buffalo 130 kreeg in 1981 gezelschap van de Trident 130. Die had dezelfde motor en,anders dan andere grotere modellen, dezelfde 12V/3A-versnellingsbak als de Tiger. De motor van de Trident is op te vatten als een zescilinderversie van de vijfcilinder van de Tiger 100.
De Trident was vrij kort in productie. Achteraf gezien bleek Same aan de vooravond te staan van de introductie van de Laser-serie. Uiterlijk en cabine zouden in het hele programma compleet veranderen.
Belangrijk verschil tussen de Buffalo en de Trident, die eerstgenoemde uiteindelijk verving, is de transmissie. De Buffalo had twaalf versnellingen vooruit en vier achteruit. Net als de Hercules trouwens. De Tiger had de 12V/3A-transmissie: vier versnellingen met een achteruit en een groepenschakeling L-M-H. Met kruipgang verdubbelde dat aantal versnellingen van de Trident. Maar anders dan de Buffalo had de Trident, net als de Tiger, nog de optie super kruipgang op de L- en M-groep. Zo warentwintig versnellingen vooruit en vijf achteruit beschikbaar.
Lees verder onder de foto; bekijk alle foto’s onderaan dit artikel
Zoals bij veel trekkers uit die periode is er geen omhoog- of vooroverklappende motorkap, maar is de trekker voorzien van panelen die je kunt uitnemen of omhoog zetten.
Schakelen is even wennen
Het schakelen is even wennen. De vier (volledig gesynchroniseerde) versnellingen schakel je in een H-patroon, maar dat is een kruislings patroon! Een maximale rijsnelheid van 30 kilometer per uur was toen de norm.
De hydraulische capaciteit van de Trident komt overeen met de Tiger en de Buffalo. De Tiger had aanvankelijk 30 liter per minuut bij 172 bar. Vanaf 1980 was dat 35 liter bij 175 bar. De Trident staat genoteerd voor 38 liter bij 172 bar. Je mag aannemen dat deze kleine verschillen in de documentatie in de praktijk toch voor dezelfde pomp en dezelfde prestaties staan.
Rechts vier versnellingen en de L-M-H-schakeling. Links naast de stoel een pook voor de kruipgang en vooruit-achteruit. Het schakelpatroon is niet heel logisch; handig dat er duidelijke cijfers bij staan.
Same Trident 130 in de praktijk
De Trident is uit de periode dat importeur Cebeco Handelsraad met een groot aantal eigen dealerbedrijven een substantieel marktaandeel met Same wist te veroveren. De Trident is standaard met 4wd geleverd. De cabine was modern: hangende pedalen, een vlakke vloer, versnellingspoken aan de zijkant.
De trekker was voorbereid op airconditioning, al kocht niet iedereen die optie. Uitsluitend een frame in plaats van een cabine was een optie, maar destijds voor Nederland in deze vermogensklasse al niet meer interessant. De bediening van de hef zat niet naast het stuur, zoals bij Same lang gebruikelijk was, maar aan de zijkant naast de stoel. Nog wel mechanisch.
De brandstoftank van 120 liter achterop werd gecombineerd met een 130 liter brandstoftank aan de zijkant onder de cabine. Zwak punt was het plaatwerk. Zowel spatborden als cabine waren roestgevoelig. De trekker van Richard Helder is daarvan een voorbeeld.
Same had altijd een vrij typisch eigen systeem voor de hefinrichting, met een steil staande cilinder als unit met eigen reservoir op de achterbrug. Twee dikke hulpcilinders zorgen voor voldoende hefvermogen. Richard heeft ervoor gekozen de brandstoftank van 120 liter achterop weg te laten.
Met een centrale aandrijfas en grote voorwielen met planetaire eindvertragingen en goed afgedichte kruiskoppelingen, was Same al vanaf de jaren zestig het voorbeeld dat iedereen uiteindelijk zou volgen.
FOTO | Smullen van klassieke prairietrekkers in Amerikaanse Maxwell
Wie door het Amerikaanse Maxwell rijdt, ziet overal klassieke prairietrekkers. Akkerbouwers Kirk, Danny, Dennis, Lamyel en Lance praten graag over de...
Beheer
WP Admin
Bewerk bericht