Deze zomer staan voor TREKKER de Baltische Staten centraal: Estland, Letland en Litouwen. Wat die landen mede zo bijzonder maakt, is het feit dat ze pas sinds 1991 vrij zijn van de voormalige Sovjet-Unie. Bij de meeste bedrijven staat daarom nog de eerste generatie boer aan het roer. Die bouwde het bedrijf praktisch op vanuit het niets.
Ruwweg tussen Polen, Finland en (Wit-)Rusland, liggen de Baltische Staten. Van boven naar beneden: Estland, Letland en Litouwen. De drie landen zijn bij elkaar ruim vier keer zo groot als Nederland, met in totaal slechts een derde van het aantal inwoners. Naast de ligging hebben die landen gemeen dat ze sinds 1991 vrij zijn van de Sovjet-Unie en zich in 2004 bij de Europese Unie aansloten.
Je kunt nog goed merken dat de Russen er jarenlang de dienst uitmaakten. Zo wordt er geregeld Russisch gesproken en zie je veel kenmerkende Sovjet-bouwwerken die net zo vaak compleet vervallen zijn als nog in gebruik. En om in TREKKER-taal te spreken: je ziet er om de haverklap een Belarus-trekker, en soms nog een Charkov- of Kirovets-kniktrekker.
Lees verder onder de foto’s en video
Maar de tijd staat er niet stil. De landbouw ontwikkelt snel, zeker sinds de toetreding tot de Europese Unie. De recente machines zijn praktisch allemaal van Westerse makelij. Restanten uit de Sovjet-Unie-tijd worden rap opgeruimd. De agrarische bedrijven groeien in sneltreinvaart. In Estland omvat het gemiddelde bedrijf 86 hectare (tien jaar terug was dat een 63 hectare). In Letland en Litouwen is dat 20 tot 30 hectare.
Opvallend is het aantal kleine bedrijven. In Letland en Litouwen heeft de helft van de agrarische bedrijven minder dan 5 hectare, en nog eens 20% van de boeren moet het doen met 5 tot 10 hectare. In Estland zijn de bedrijven over het algemeen groter: 5 tot 20 hectare.
Maar je kunt de cijfers ook anders lezen: het overgrote deel van de landbouwgrond is in handen van 100- of zelfs 500-hectare-plus-bedrijven. Iedereen is het erover eens dat die kleine bedrijven, die haast zelfvoorzienend lijken te zijn, snel verdwijnen. De jeugd vertrekt namelijk naar Vilnius, Riga of Tallinn.
Met de onafhankelijkheid in 1991 begon de landbouw in de Baltische Staten in feite opnieuw. De huidige generatie boeren startte ruim dertig jaar geleden met een klein stukje land en één Belarus-trekker. In die tijd zijn de bedrijven alle op een eigen manier ontwikkeld. De ene boer focuste op pure zelfredzaamheid, een andere op echt forse groei. Dat maakt deze TREKKER-roadtrip zo gevarieerd, alle type bedrijven komen de komende weken aan bod op Trekkeronline.
Auteur: Bob Karsten
Lees het zomerthema Baltische Staten in TREKKER magazine juli/augustus (nr. 430-431)
Gerelateerde tags: Baltische Staten, Trekkers
