Joskin Drakkar-losbandwagen omgebouwd tot hooglosser

​De laatste tien jaar is er veel ontwikkeling geweest in het segment hooglossers. Veel fabrikanten stapten nieuw in de markt. Toch blijft ieder gewas zo zijn eigen specifieke eisen stellen aan deze machines, waardoor er nog steeds niet één universeel ideaal is. Daar kunnen ze bij Van Rijsingen Source in Helmond, voorheen Rijko, over meepraten.

De laatste jaren was het bedrijf op zoek naar meer slagkracht om de groenten – zoals peen, erwten en bonen – van de oogstmachines in de vrachtwagens te krijgen. Hoogkippers vielen af. Die hebben een beperkte capaciteit en moeten afstempelen voor voldoende stabiliteit. “Ga je met 15 ton zó hoog de lucht in, dan komt het niet goed. Onze grootste hoogkipper stempelt op vier punten af”, legt chef werkplaats Rik van der Schans uit. Samen met hoofd oogst Richard Aarts sloeg hij daarop aan het denken.

Op zoek naar de ideale hooglosser

Wat zou voor Van Rijsingen de ideale hooglosser zijn? Ze namen verschillende machines in overweging. Vijf jaar geleden was er al contact met een Britse fabrikant van afschuifwagens, die voor de groenteteler wel iets op maat zou willen bouwen. “Mede door de brexit destijds en de afstand is dat uiteindelijk niks geworden”, blikt van der Schans terug.

Lees verder onder de foto

Van Rijsingen Source in Helmond (N.-Br.) is een groenteverwerker. Het machinepark is enorm, met alleen al zestien erwtendorsers en negen bonenplukkers om jaarlijks 4.000 hectare bonen en erwten te plukken en te dorsen voor 400 telers. Ook is het bedrijf met 4 Dewulf-wortelrooiers actief. De oogst gaat vaak af land via vrachtwagens naar de conserven- of diepvriesindustrie. Twintig jaar geleden pionierde Rijko al met door BLW aangepaste Dewulf-hooglossers, die nog steeds in bedrijf zijn. Ook zijn er drie 10-tons Panien-hoogkippers en een Record 15-tons hoogkipper.

Geen bodemketting

Van Rijsingen had een aantal belangrijke eisen. Zo ging de voorkeur uit naar een hooglosser zonder bodemkettingen. “Sperzieboontjes komen hier tussen en dan beschadigen ze, ook omdat bodemkettingen de onderste laag als eerste lossen. Ze malen dan onder het product door en je blijft het uit elkaar trekken. In sperziebonen kan er ook nog sprake zijn van brugvorming, waardoor ze blijven hangen. Doperwten zijn juist weer suikerrijk en die blijven aan de meenemers plakken, waardoor ze mee naar beneden komen. Tot slot zijn de kettingen duur om te vervangen”, vertelt van der Schans.

Een hooglosser met een vlakke losband had daarom de voorkeur. Wel in combinatie met een meelopend kopschot, om te voorkomen dat erwten telkens terugrollen. Bestaande fabrikanten van hooglossers bouwen zoiets niet, maar losbandwagens van de diverse fabrikanten werken wel op deze manier.

In vlakke stand 28 ton afschuiven

Zo ontstond al snel het plan om een bestaande losbandwagen om te bouwen tot hooglosser. Hiervoor viel het oog op een jong gebruikte Joskin Drakkar-losbandwagen. “Deze losband kan in vlakke stand wel 28 ton afschuiven. Het was natuurlijk spannend hoeveel gewicht hij nog zou kunnen lossen als de bak schuin omhoog staat.” Dat werd vooraf provisorisch getest, waarna ze de wagen kochten. Omdat de eigen werkplaats druk is met onderhoud van het bestaande machinepark, zocht Van Rijsingen naar een bedrijf dat de wagen wilde ombouwen. Ze kwamen uit bij mechanisatiebedrijf Pullens MT in Waalwijk. Van der Schans: “De Joskin-wagen bestaat al uit een losse bakopbouw en een chassis. Hier hebben we een extra frame tussen laten bouwen, zodat zowel het onderstel als de bak origineel blijven.”

Lees verder onder de foto

Door een extra tussenframe met hefcilinder veranderde Van Rijsingen een Joskin-losbandwagen in een hooglosser. Afgelopen winter is de cilinder verzwaard en de extra stabilisatie geplaatst.

Een zware kipcilinder drukt het frame aan de achterkant omhoog, zodat de bak gemakkelijk boven een hoge walking-flooroplegger kan lossen. Vorig jaar is al een seizoen proefgedraaid. Afgelopen winter kwam er een zwaardere cilinder en een schoorframe tussen voor extra stabiliteit. Ook de cilinders van de disselvering zijn vervangen door exemplaren met een nog grotere slag. Door de dissel naar beneden te drukken, komt ook de voorkant van de hooglosser omhoog, dat maakt de loshoek minder steil. Doordat zowel de vloer als óók het kopschot verplaatst, wordt het product niet zichtbaar samengedrukt, in tegenstelling tot bij een wagen die enkel afschuift.

Radiografisch besturen

Omdat de hefcilinder veel liters olie vraagt, kreeg de wagen een eigen hydrauliektank met pomp. Een hydrauliekmotor drijft via de loadsensing van de trekker deze pomp aan. Aan de linkerzijde bouwden de bedenkers in een rvs kist een hele trits hydrauliekventielen onder de wagen. Die zijn tevens radiografisch te bedienen; om goed zicht te hebben op het lossen is het ideaal om de wagen van buiten te kunnen aansturen.

Door de bakopbouw 40 centimeter te verlagen, is de overlaadwagen voldoende laag om onder de erwtendorsers te kunnen laden. De inhoud is nu zo’n 20 kuub, wat neerkomt op 16 ton erwten. Wel zijn zowel het kopschot als de zijwanden hydraulisch te verhogen met rvs opzetschotten. Dat is meer bedoeld om verlies te beperken dan om nóg meer te laden. “De hefcilinder is begrensd op 16 ton. Bij meer lading gaat de bak gewoon niet omhoog. Het zou ook geen nut hebben, want een vrachtwagen mag meestal 36 ton laden. Dat laden we nu in drie keer”, legt Van der Schans uit.

Lees verder onder de foto

De originele bakopbouw is met 40 centimeter verlaagd. Zo is hij mooi laag om onder de losbunkers van de erwtendorsers te kunnen. De hooglosser is gebouwd om tot 16 ton over te laden.

Razendsnel lossen

Het lossen gaat razendsnel, binnen een minuut kán de wagen leeg zijn. Het product moet dan wel vlot weg kunnen, anders valt het over de vrachtwagen heen. Om de losstroom goed te sturen is er een losklep met zijplaten gemaakt, ook uit rvs.

Lees verder onder de foto

Een hydraulische onderklep en zijplaten geleiden het product mooi de walking floor in. De bediening met radiograaf is ideaal om een wagen mooi af te laden met prima zicht.

Al met al maakt de wagen op het standaard onderstel een stabiele indruk. Hij doet wat de bedenkers ervan verwachten. Of Joskin al heeft gebeld? Van der Schans lacht: “We hebben nog niks van ze gehoord. De markt is ook zo klein, ik denk niet dat ze interesse hebben om zoiets in serie te gaan bouwen.”

Auteur: Matthijs Verhagen