In de jaren tachtig ontwikkelde AP Machinebouw een bijzondere voermengwagen; de Rotamix. Deze verschilt qua werking aanzienlijk van de huidige mengwagens, want de hele mengkuip draait rond.
AP Machinebouw, tegenwoordig gevestigd in Rutten (Fl.), bouwt in de jaren tachtig voermengwagens die qua werkwijze sterk afwijken van huidige mengwagens. De werking is het best te vergelijken met die van een betonmixer; de mengkuip draait rond en aan de binnenkant zijn vaste peddels gemonteerd waardoor het voer mengt. Na vijf jaar testen is in 1987 de machine klaar, en start de productie in Lemmer (Fr.) waar AP Machinebouw dan gevestigd is.
De Rotamix JW 1800 heeft een nuttig vulvolume van 12 kuub (de kleinere JW 1200 laadt 8 kuub). Tijdens het mengen draait de mengkuip in z’n geheel rond. Voer wordt niet gesneden, maar husselt door elkaar. Hierdoor is de mengtijd kort (circa 10 minuten), maar bovenal is het benodigde motorvermogen erg laag. In de folder wordt gesproken over een vermogensbehoefte van 0,75 kW per kuub voer. De reden: er is een vliegwielwerking, geen vernauwing, en er zijn geen vijzels die tegen elkaar indraaien. Daarbij werd de mengkuip in de latere uitvoeringen niet in het draaipunt aangedreven, maar aan de randen van de mengkuip. Dat maakt de aandrijving erg sterk.
Laden en lossen gebeurt bij de eerste modellen nog aan de achterkant, omdat de aftakas-aandrijving met eindvertraging de voorkant vult. In de latere modellen heeft de aftakas plaats gemaakt voor twee hydromotoren. Tegelijk zijn de losband en de vultrechter voorop geplaatst, waardoor het zicht op de losband verbeterde. Die losband is overigens voorzien van een sideshift-functie, waardoor je niet dicht tegen het voerhek hoeft te rijden. Naast de getrokken wagens, zijn er ook stationaire- en vrachtwagenuitvoeringen.
De eerste uitvoering. Aftakas-aandrijving voorop, laden en lossen aan de achterkant.
De Rotamix JW 1800 heeft capaciteit voor melkveebedrijven tot zo’n 65 koeien. AP wil groter, en dat blijkt niet makkelijk. De diameter vergroten kan namelijk niet; de mengwagen moet door de deuropening passen. De enige optie, is de mengkuip verlengen. Echter, na vele tests blijkt dat de mengkwaliteit fors afneemt naarmate de kuip langer wordt. De diameter-lengte-verhouding beïnvloedt de mengkwaliteit sterk. Het lukt niet om de capaciteit te vergroten.
AP Machinebouw stopt in 2002 met de ontwikkeling en bouw van de Rotamix-voermengwagens. Op dat moment woedt de mkz-crisis in Nederland waardoor de markt slecht is, én is net de overname van Faber-beregeningshaspels achter de rug. Om te voorkomen dat een ander verder gaat met het principe, wordt het laatste prototype met de snijbrander kapot gesneden. AP Machinebouw bouwt dan het programma wat we tegenwoordig kennen: kuilhappers, kilverbakken, levellers en (beregenings-)haspels. Het is onbekend of er nog Rotamix-mengwagens actief zijn in Nederland. Er zijn in ieder geval geen onderdelen meer verkocht in de afgelopen tien jaar. Wel bouwt de Italiaanse fabrikant Bravo sinds een jaar of 15 zelfladende en zelfrijdende Rotomix-mengwagens die werken volgens een vergelijkbaar principe.
Foto‘s: AP Machinebouw
