Tractorpullingteam Rattle ’n Hum investeerde afgelopen jaren flink in de techniek. Belangrijkste stap is een ander type motor. Deze zogeheten hemi-motor geeft veel meer vermogen. Dat leidt tot successen, maar zorgt tegelijkertijd voor nieuwe uitdagingen. Al met al redenen genoeg voor een portret van een bijzonder team.
Het is en blijft bijzonder: een groep studenten die een trekker rijdt op het hoogste niveau van tractorpulling. En niet alleen rijden, er is volop ontwikkeling in de techniek. De studenten zijn onderdeel van USRA, de studentenvereniging van Aeres Hogeschool in Dronten (Fl.). USRA (Unio Studiosorum Reformatorum Agriculturae) is eind jaren vijftig opgericht in Ede. Tien jaar later verhuisde de school naar Dronten.
In 1978 besloot een aantal USRA-leden om een trekker te bouwen voor tractorpulling. Hun trekker kreeg de naam Blue Orange (de kleuren van USRA) en kwam uit in de vrije klasse. Een 5,2 liter benzinemotor van Chevrolet vormde de krachtbron van de machine, die een bierfust had als brandstoftank. De motor bleek niet genoeg vermogen te leveren en maakte snel plaats voor een andere. Later passeerden nog meer motoren de revue.
In 1983 behaalden de studenten hun eerste overwinning. Twee Oldsmobile-motoren zorgden toen voor de pk’s van de trekker, waarmee ze ook in het Europees kampioenschap reden. Enkele wisselende jaren volgden, waarin de prestaties achteruit gingen.
In 1987 kwam Egbert Dros, die we nu kennen van team Simply Irresistible, bij de groep. Besloten werd om een nieuwe trekker te bouwen voorzien van twee Chevrolet-big blocks, elk goed voor 500 pk. Een jaar later kwam er nog een derde motor bij. Ondanks dit aantal kon de trekker zich moeilijk in de top handhaven. Het team raakte ook nog eens in een financiële dip.
Een paar echte diehards wilden wederom iets nieuws bouwen, maar geen Vrije klasse-trekker. De kosten hiervoor werden te hoog. Daarom koos het team eind jaren tachtig voor een zogeheten Two Wheel Drive, een toen nog vrijwel onbekende klasse in Nederland waarbij slechts één motor is toegestaan. De puller kreeg de naam van het U2-album dat rond die tijd verscheen, Rattle ‘n Hum.
Lees verder onder de foto
In de huidige groep zijn Bart de Regt en Paul Reus de kartrekkers van de techniek. Ze zijn de eerste en tweede rijder binnen de groep. De eerste rijder rijdt in Nederland de wedstrijden, de tweede rijder doet de demo’s in het buitenland.
Beide studenten volgen een opleiding in agrarische techniek. Bart studeert binnenkort af, dit is zijn laatste jaar. Voor Paul is dit het tweede jaar. De ervaring met de specifieke techniek van tractorpulling is dus vaak vier jaar. Dat maakt de prestaties die de studenten neerzetten des te knapper.
Drie jaar geleden stond het team voor een belangrijke keus. De motor was flink gescheurd, er moest een nieuwe komen. Bart: “We wilden een nieuwe Chevrolet kopen. Maar we hoorden om ons heen: dat moet je niet doen.” Een zogeheten hemi-motor was het alternatief. Dit veelgebruikte type in de sport levert veel meer vermogen. Daarnaast is de techniek relatief betrouwbaar. Anders gezegd: ze zijn gemaakt om te presteren.
Wat is een hemi? Hemi is de afkorting van hemisferisch, afgeleid van de oude Griekse woorden hemi, wat half betekent, en sphaira, wat bol betekent. De cilinderkop is dus aan de binnenzijde bol. De Amerikaanse autofabrikant Chrysler paste dit type kop voor het eerst toe in de jaren vijftig. De bolle cilinderkop in combinatie met een eveneens bolle zuiger zorgen voor meer druk en warmte in de verbrandingsruimte. Die hogere temperatuur zorgt voor een betere verbranding en meer vermogen.
In de Amerikaans dragrace-sport vind je vooral veel hemi’s. Er zit dan ook veel ontwikkeling in. De onderblokken zijn bijzonder sterk. Vaak zijn ze uit één blok aluminium gefreesd.
De techneuten monteerden een motor van het Amerikaanse Keith Black. Deze onderblokken zijn gegoten van aluminium. De huidige motor is van het eveneens Amerikaanse Brad Anderson. Ook van aluminium, maar gefreesd uit één blok van dit metaal.
De cilinderkoppen zijn van Veney. Deze verbrandingskamer is nog wat boller dan bij Brad Anderson en daardoor minder gevoelig voor temperatuur, aldus de mannen. Een nieuwe blower van SSI voorziet de motor van lucht.
Met de overstap naar een andere motor gingen de techneuten ook over naar een zogeheten dry-sump-smering. De olie zit hierbij niet meer in het carter, maar in een aparte tank naast de motor. Hierdoor kan de motor lager in het frame hangen en komt het zwaartepunt lager te liggen. Het frame krijgt hiervoor nog een aanpassing. “Dat gaan we komende winter doen.”
Doordat de nieuwe motor veel meer vermogen levert, is de gewichtsverdeling extra belangrijk. De krachten op de wielen zorgen ervoor dat de neus van de trekker omhoog gaat, en die wil je niet té hoog hebben. Dat maakt dat je het toegestane gewicht graag zodanig verdeelt dat je het zo veel mogelijk aan de voorkant hebt. Anders gezegd: aan de neus van de trekker.
Hiervoor pasten de studenten in 2021 de body aan. De bak van de pick-up was nog van staal maar is nu van polyester. Die maakten de creatievelingen zelf. “De werkplaats was helemaal wit”, klinkt het lachend. Ook kwamen er nieuwe aluminium velgen. “De tekening hiervoor maakten we zelf”, klinkt het trots.
Dit jaar kwamen er weer nieuwe ideeën om meer vermogen te genereren. Het reglement staat nu een grotere cilinderinhoud toe, 526 in plaats van 500 kubieke inch. Om dit te benutten kozen de techneuten ervoor om een krukas te monteren met een langere slag. “En dat merk je duidelijk”, klinkt het met overtuiging.
De nieuwe krukas zetten ze er tussen de wedstrijden door in. Een flinke klus. “We maakten lange dagen van heel vroeg tot diep in de nacht.” De levertijd van de krukas is normaal gesproken een jaar, maar de techneuten hadden de mazzel dat een ander team er nog een op voorraad had. “Daar hadden we echt geluk mee.”
Ook de nieuwe blower kreeg dit jaar nog wat finetuning. De luchtinlaat (de zogeheten scoop) kreeg grotere kamers. Hierdoor kan meer lucht naar binnen. Dit is een vervolg op het nieuwe inlaatspruitstuk dat onder die blower staat. Dat kreeg twee jaar geleden een andere vorm.
Deze zogenoemde set-backopstelling zorgt voor langere, gebogen kamers naar de cilinders. Dit moet de flow binnen de motor verbeteren. “We denken dat het een voordeel heeft.”
Afgelopen seizoen pakten de techneuten ook de lagers van de sateliettandwielen aan. “De trekker trok naar één kant”, legt Paul uit. De mannen vermoedden dat een van de lagers te weinig smering kreeg en daardoor een grotere weerstand gaf. De glijlagers maakten daarom plaats voor axiale kegellagers.
Voor komende winter staan aanpassingen aan de versnellingsbak en aan het frame op de planning. “We merken nu dat één versnelling te langzaam is en de volgende weer te snel.”
De banden liet team Rattle ‘n Hum snijden door Hans Heesakkers, een specialist op dit gebied. Zo laten de techneuten weinig aan het toeval over en kunnen ze zich meten met de top van deelnemers in de klasse.
De mannen zijn zichtbaar trots op hun team. “We zijn een heel gedreven groep”, klinkt het enthousiast. “We zijn zelf echt verantwoordelijk en dat maakt het leuk. Nu rijden we ook finale en komen we zelfs op het podium.”
Auteur: Marcel Klein Braskamp
Lees nog veel meer artikelen over tractorpulling op Trekkeronline.nl
Gerelateerde tags: Rattle and Hum, Tractorpulling
