De Agra-Trac is door de traploos verstelbare spoorbreedte en grote bodemvrijheid een veelzijdig inzetbare werktuigendrager. Beperkingen zijn er ook. Een impressie.
Vorig jaar maakte de Agra-Trac-werktuigendrager van Graafstra Machinebouw in Oosterwolde (Fr.) zijn eerste rondjes in het veld. Dit jaar wordt het eerste exemplaar van de hybride werktuigendrager zoveel mogelijk in de praktijk ingezet.
De Agra-Trac is een wat exotische verschijning en lijkt in niets op een gewone trekker. Een kruising tussen een werktuigendrager en een portaaltrekker zou je het kunnen noemen. De ontwerpers begonnen met een schone lei en lieten hun gedachten over de ideale trekker voor zaai- en verzorgingswerk de vrije loop. Zaaien en verzorgen, dat is waar de Agra-Trac primair voor is bedoeld en waar het hele ontwerp op is gericht.
Lees verder onder de foto’s
Een grote bijzonderheid die de Agra-Trac voor dat doel breed inzetbaar maakt is de traploos verstelbare spoorbreedte. Die is variabel tussen 1,80 en 4,60 meter. Voor de teelt op 1,50 meterbedden rijdt hij op 3 meter spoorbreedte, of op 4,50 à 4,60 meter over drie bedden van 1,50 meter. Bij 2,25 meterbedden rijdt de Agra-Trac op 4,50 meter. En dat zonder te sleutelen.
De spoorbreedte verstel je dankzij de montage van de verticale kolommen aan zwenkbare armen. Die kolommen kunnen 40 centimeter in hoogte verschuiven. In principe zou je dus de vrije ruimte nog kunnen beïnvloeden, maar omdat het frame star is gebouwd is die vrije slag nodig om het voertuig op oneffen terrein steeds met alle vier de wielen aan de grond te houden.
Het voertuig is vierwielgestuurd. En omdat de wielen aan verticale kolommen zijn bevestigd kunnen die ook 180 graden draaien. Je kunt dus ook overdwars rijden, en dat maakt het aankoppelen van werktuigen een stuk eenvoudiger. Bij conventionele werktuigendragers is aankoppelen van werktuigen midden tussen de wielen altijd een lastig punt.
Overdwars heeft het voertuig ook een variabele spoorbreedte tot 3,50 meter. Dat is voorzien als toepassing in de boomteelt. Spoorstangen ontbreken: individueel elektrisch sturen van de wielen compenseert automatisch de parallelstand bij verstellen van de spoorbreedte.
De vrije ruimte onder het hoofdframe is 2 meter. Voor de akkerbouw en de tuinbouw aan de royale kant, maar zo gekozen om ook in de boomteelt inzetbaar te zijn. Vanwege de afmetingen en de wielen, die aan ronde verticale kolommen zijn bevestigd, is de sterkte van de constructie wel een aandachtspunt. Op het oog bestaan de framebalken uit gezette plaat. Deels is dat ook zo. Het plaatwerk is voorzien van uitsparingen voor het monteren van werktuigen. Inwendig bestaan de balken uit ronde buis om de torsiekrachten op te vangen.
De ontwerpers hebben nadrukkelijk een voertuig ontwikkeld dat zonder aanpassingen met bestaande mechanisatie kan werken. Daarvoor is een standaard driepuntshef gemonteerd. TREKKER zag de Agra-Trac aan het werk met een wiedeg, maar met hetzelfde gemak monteer je een schoffelbalk of een zaaimachine. Overigens is de hefinrichting als module ook snel afkoppelbaar, als de toepassing dat zou vragen.
De Agra-Trac heeft permanente vierwielaandrijving. Dat geeft optimale tractie. Als bijkomstigheid vermindert het ook de krachten op het frame en vooral op de kolommen waar de wielen aan zijn bevestigd. Ieder wiel heeft een eigen elektromotor. Door afhankelijk van de stuurhoek de snelheid van de motoren te regelen, is er ondanks de permanente aandrijving toch differentieelwerking.
Elektrisch heeft als voordeel dat vanuit stilstand al het maximale koppel beschikbaar is, en het rendement van een elektromotor is hoog. Dat zou voor dit type rond 95% liggen. Het rendement van een generator ligt tussen 85% voor een kleine draagbare tot zelfs 98% bij een industriële generator. Vergeleken met een diesel-hydraulisch systeem werkt diesel-elektrisch dus gunstig. De vuistregel voor een hydraulisch systeem, mits goed ontworpen, is een totaalrendement tussen 70 en 80%. Dat een elektrische aandrijving makkelijk regelbaar is, is een ander argument om daarvoor te kiezen.
Momenteel wekt een 60 pk driecilinder Perkins-motor nog de stroom op voor de Agra-Trac. Maar door de elektrische aandrijving is het voertuig ook voorbereid voor bijvoorbeeld een accu of een brandstofcel. Er is overigens nog wel hydrauliek aan boord; de hefinrichting wordt hydraulisch bediend. Maar elektrisch heffen en zakken met spindelmotoren is technisch gezien mogelijk.
Bij het ontwerp is rekening gehouden met de montage van een tweede motor. Gebruik je een werktuig dat veel aandrijfvermogen vergt, dan is een tweede motor op het frame een optie.
De Agra-Trac heeft geen pendelende assen. De achteras is volledig star; de hydraulische cilinders in de kolommen van de vooras zijn als communicerende vaten met elkaar verbonden om het voertuig steeds goed met alle vier de wielen aan de grond te houden. Bij overschakelen naar overdwars rijden wordt ook automatisch hydraulisch meegeschakeld. Wat rechtuit de beide rechterwielen zijn, zijn overdwars geschakeld de voorwielen.
Praktisch punt: de Agra-Trac kun je niet op kenteken zetten. Hij mag dus niet over de openbare weg.
Over het ontwerp is goed nagedacht. Nu nog ervaring opdoen in de praktijk om eventuele verbeterpunten boven water te krijgen.
Auteur: Martin Smits
Gerelateerde tags: Agra-Trac, Werktuigendragers
