Uien poten gebeurt meestal met twee personen of meer: iemand in de trekker en nog iemand achter op de pootmachine. Met de HeGro Onionmaster kan de chauffeur vanuit de cabine zelfstandig uien planten. – Foto’s: Jacco van Erkelens
Hegro Agri Service in Nieuwe-Tonge (Z.-H.) betreedt de markt van uienpootmachines met de HeGro Onionmaster 2.25. De eerste planter is gebouwd in opdracht van een klant: arbeidsbesparing en hogere nauwkeurigheid. HeGro gaat ze in serie bouwen. We zijn op een perceel waar de eerste van drie uienpoters aan het werk is. Een impressie.
Uien poten gebeurt meestal met twee personen of meer: iemand in de trekker en nog iemand achter op de pootmachine. De meeste machines draaien de uien naar achteren toe, waar de tweede persoon goed zicht heeft op het werk en de dikte van de uien op de band kan instellen.
Op de kopakker volgt een wisselwerking tussen chauffeur en de persoon die de afstelling doet of het gewenste gewicht is gepoot. Zo niet, dan volgt een aanpassing en kijken beiden de volgende gang of het nu naar wens is.
Chauffeur regelt alle taken in de cabine
Alle voornoemde taken kan de chauffeur van de HeGro Onionmaster nu in de cabine zelf uitvoeren. De 2.700 liter grote voorraadbak kan, afhankelijk van de grootte van de uien, zo’n 1.600 kilo uien bergen. De bak, afvoerband, trilplaten en de doorzichtige slangen naar de pootkouters hangen op vier weegcellen. In de cabine is continu te zien hoeveel uien aan boord zijn.
Een stappenwiel registreert de rijsnelheid en communiceert die informatie met een PLC (computer) achter op de machine. Ook de weegcellen delen de info aan deze PLC, en daarmee maakt-ie ongeveer iedere 20 meter een berekening of de gewenste poothoeveelheid is bereikt.
De chauffeur ziet iedere keer na het uitheffen op de kopakker de gepote afstand en hoeveelheid. Achterop is nog wel een bordesje te vinden om even in de bak te klimmen, maar verder is hier niet veel meer te zien. Meerijden kan dus wel, maar daarvoor zou de veiligheidsbeugel aan de achterkant wat hoger mogen zijn.
Monitoren en bijstellen in de cabine
We rijden een rondje mee met de chauffeur op een perceel dat een kilometer lang is. De voorraadbak is precies groot genoeg om een rondje te kunnen poten. In de cabine van de Fendt 211 Vario hangt een flinke witte kast met een touchscreen. Op dit scherm vinden we alle belangrijke informatie die je nodig hebt voor het nauwkeurig poten van uien.
Je stelt de gewenste dosering in kilo per hectare in en krijgt een advies voor de bandsnelheid. Vervolgens regel je de schuifopening om zo de juiste dikte van 1,5 ui op de band te hebben liggen. Op de kopakker berekent het systeem hoeveel er in die gang is gepoot, zodat je telkens de instelling kunt controleren. De gang die wij meerijden wijkt slechts 7 kilo af van het doel van 1.750 kilo per hectare. Indrukwekkend.
De touchscreen-monitor geeft je alle belangrijke informatie in één opslag. Het oogt voor de leek nog wel wat druk, maar de fabrikant is bezig met een update. Daarin is het ook de bedoeling dat de weging dusdanig stabiel wordt dat-ie volautomatisch de dosering kan regelen. Nu gebeurt dat nog deels handmatig. Tevens werkt het bedrijf aan een app waarmee je buiten de trekker en zelfs thuis deze gegevens kunt uitlezen.
Grotendeels in eigen huis gebouwd
De machine wordt grotendeels in eigen huis gebouwd, met uitzondering van de elektrische componenten, de schudtechniek en de afvoerband. Die komen van Koops Machines & Techniek in Middenmeer (N.-H.), vooral bekend van de bollenplanters en -rooiers.
Voor de pootkouters zitten Duport-snijschijven, die we kennen van de bemesters. De schijven in V-vorm zijn in een hoek geplaatst, waardoor ze de grond vóór het pootkouter opzij in beweging brengen. De schijven snijden gewasresten en kluiten door, waardoor ze geen kans krijgen om te stropen of onder het kouter door te schieten. Het enige deel van het pootkouter dat onderhevig is aan slijtage, is voorzien van slijtstrippen die met enkele boutjes te vernieuwen zijn.
Achter op het pootkouter vinden we flexibele drukrollen. Die zijn met gasveren bekrachtigd en krijgen 90 kilo aan druk mee,wat de uitjes vastdrukt in het bed. De acht elementen zitten aan één frame. Dat kan pendelen door een parallellogramophanging. De loopwielen achter en vier dieptewielen voorop bepalen de pootdiepte.
Ook de kouters zelf zijn nog in diepte verstelbaar. In de praktijk gebeurt het vaak dat de buitenste uien een fractie dieper worden gepoot, voor voldoende bedekking aan de rand van het bed. Dit is instelbaar in trapjes van 5 millimeter. De pootdiepte is instelbaar van zeer ondiep tot ruim 5 centimeter diep.
De pootelementen hangen aan één balk die kan pendelen. Twee veren brengen een deel van het gewicht van het frame op de pootelementen. Bijzonder zijn de snijschijven aan de voorzijde. Die voorkomen verstoppingen en bewegen de grond alvast opzij.
Onionmaster volledig elektrisch aangedreven
De planter wordt volledig elektrisch aangedreven. Daarvoor is een omvormer van1.500Win de trekker geplaatst die rechtstreeks aan de accu zit. Deze vormt 12 volt gelijkstroom om naar 220 voltwisselstroom. Dit is een bewuste keuze uit kostenoverweging. De grote omvormer moet echter wel een plekje krijgen, en dat is in een krappe cabine toch zonde. De fabrikant laat weten dat deze plaats is gekozen, omdat de omvormer zo dicht mogelijk bij de accu moet zitten.
HeGro kiest bewust voor deze elektrische oplossing, omdat het volgens de fabrikant een stuk nauwkeuriger is dan hydraulisch. Daarbij is de communicatie met de PLC eenvoudig en is geen Isobus nodig. Dat maakt de geavanceerde planter toch simpel in gebruik. Het vergt eigenlijk geen ervaren poot-personeel om met de machine op pad te gaan.
Vanuit de cabine heb je zicht op de schudplaten en de band. Van hieruit kun je elektronisch de schuiven openen, waarmee ook de roterende borstel beweegt. Zo heb je de juiste dikte van uien op de band liggen.
Stabiele pootdiepte
De machine weegt leeg 1.850 kilo. Tijdens het poten drukt een gedeelte van dit gewicht via twee instelbare veren op het pendelende pootgedeelte. Dit resulteert in een stabiel zaaibed bij een snelheid van 5 tot 6 kilometer per uur en het ontlast de wielen van de trekker en de machine. Het perceel waar wij te gast waren zat op het randje van wat werkbaar is, gezien de kluiten. Toch bleven de elementen stabiel op diepte. De Fendt 211 Vario kan de planter nét aan tillen met een gevulde bunker.
HeGro is voornemens een machine van 4,5 meter te bouwen voor volgend seizoen. Ook zijn de planters leverbaar voor bedden van 1,5 en 3 meter. De Onionmaster 2.25 is leverbaar voor een richtprijs van € 57.500.
