Zo werkt onlandploeg Pöttinger Servo 4000 op lichte kleigrond

De Oostenrijkse machinefabrikant Pöttinger levert sinds kort een ploeg die zowel in de voor als onland kan ploegen. De optie is leverbaar op de Servo 4000-gedragen ploegen. In Nieuwe-Tonge (Z.-H.) bekijkt TREKKER de eerste onlandploeg van Pöttinger in Nederland in de praktijk. Een impressie.

Halverwege februari maakt akkerbouwbedrijf Van Nieuwenhuizen in Nieuwe-Tonge (Z.-H.) gebruik van de vorst. Een Fendt 930 Vario gromt op de lichte kleigrond, die lekker valt in het vroege voorjaar. Achter de 930 is een nieuwe Pöttinger-zesschaar uit de voorserie te vinden. Het gaat om een Servo 4000, die ook leverbaar is als vier- en vijfschaar én onland kan ploegen.

Lees verder onder de foto’s

Verschillen tussen ploegbalk en wentelblok

Het ploeggedeelte van de Servo 4000 is ten opzichte van de voorganger niets veranderd. Wel zien we verschillen tussen ploegbalk en wentelbok. Hier zit namelijk een zwenkconstructie, qua werking identiek aan die bij de concurrentie. Die zwenkarm zat er al, maar is voor het onlandploegen verlengd met ongeveer 20 centimeter.

Daarmee is de ploeg in zijn totaliteit iets langer. Het extra gewicht tikt 300 tot 350 kilo aan op de weegschaal.

Mechanisch omschakelen

Omschakelen van in de voor ploegen naar onlandploegen gaat vrij eenvoudig en lekker mechanisch. Op de wentelbok zijn twee grijze, zeshoekige draaiknoppen te vinden waarmee je de aanslag van het wentelen verstelt. Om onland te gaan ploegen moet de ploeg namelijk meer overbuik gaan staan, om zo recht te blijven.

Helaas vinden we geen sticker of merkstrepen om te zien hoe ver je de aanslagpunten verstelt. De chauffeur heeft met een kras-pen een pijltje gemaakt, zodat-ie weet wanneer hij een slag heeft gedraaid. Dit zou ook de fabrikant eenvoudig kunnen aanbrengen, zodat je vaste instellingen kunt gebruiken. Mogelijk zien we dit nog terug op de definitieve versie van de ploeg.

Vervolgens zet je een kogelkraan op een geheugencilinder dicht. Dit is nodig, omdat de ploeg zichzelf normaal gesproken smaller maakt voor het wentelen. Zou dit niet gebeuren, dan komt er aanzienlijk meer kracht op het wentelbok en riskeer je dat de ploeg door de grond heen gaat met de achterste schaar. Voor het wentelen in onlandconfiguratie is het niet gewenst dat de cilinder meewerkt, want dan schuift de ploeg te ver om. Even een kogelkraantje omzetten dus.

Ten slotte bedien je in de cabine de cilinder van de zwenkarm, van het ene aanslagpunt naar het andere, en de ploeg schuift om naar on land. Lekker eenvoudig en zonder elektronica.

Dieptewiel wordt steunwiel tijdens transport

Voor transport kun je het dieptewiel omschakelen tot steunwiel. Daarvoor haal je een cilinder los met een borgclip, en verwijder je een pen bij het dieptewiel. Dan kun je het dieptewiel haaks op de ploeg draaien en bij de wentelbok een hendel omzetten. Vervolgens wentel je de ploeg, waarna deze halverwege in een borging schiet en het steunwiel als transportwiel onder de ploeg komt te staan.

Op zich een handig systeem, al zien we niet dat dit wordt gebruikt als de percelen niet al te ver weg liggen. Echter, met een zware snedemixer aan de ploeg gemonteerd, kan het weleens nodig zijn om fatsoenlijk over de weg te rijden.

Servo 4000 vrij kort op de ploegvoor

De ploeg is geschikt voor trekkers met een buitenbreedte tot 3 meter. Voor de 930 met 710/85 R38 zou de ploeg nog wat verder door mogen zwenken. De voor brokkelt namelijk een beetje af achter de trekkerwielen, en bij nattigheid wil-ie de trekker weleens naar de ploegvoor toe trekken.

De fabrikant laat weten dat de ploeg bij de productiemachines 12 centimeter verder opzij zal kunnen zwenken. Veel verder zal dit niet worden, vanwege het effect op de stabiliteit en de krachten die bij het wentelen ontstaan, aldus Pöttinger. Wel ploegt de zesschaar de trekkersporen weg. Verder loopt de ploeg aardig midden achter de trekker en loopt het dieptewiel nu niet in een wielspoor. Daardoor blijft de afstelling bij wat diepere wielsporen vlakker.

De risters maken net werk. De aanstort is vlak en de grond ligt mooi kort. Hoewel dit heerlijke voorjaarsgrond is, kun je wel zien wat het effect is van de relatief korte en dwars staande W46-risters. Deze zijn geschikt voor middelzware grond en gooien deze wat agressiever om, waardoor het al een beetje breekt.

De risters zijn voorzien van tipkouters. Een schijf is alleen mogelijk op het laatste rister. Vanwege de vorst zit-ie er nu niet op. De ploeg wentelt, zoals alle andere zesscharen, overrug. Overbuik wentelen kan niet vanwege de slag die de ploeg tijdens het wentelen maakt.

Geen elektronica? Lekker eenvoudig

Een elektronische overbuik- of overrugstelling is niet mogelijk. Licht afploegen moet dus met een ingekorte topstang en het uitschuiven van het optionele hydraulische steunwiel. Het bijstellen op ongelijke percelen is dus wat meer werk, omdat dit niet vanuit de cabine kan.

Anderzijds siert het de machine dat geen elektronica nodig is, en nodigt de eenvoud uit om iedereen ermee op pad te sturen. Enkel een DW-ventiel voor het wentelen, een DW-ventiel voor het omschakelen van on land naar in de voor, en een DW-ventiel voor het optionele Traction Control (€ 1.100).

Met de optie Traction Control zegt Pöttinger meer druk op de achteras te kunnen krijgen door als het ware meer gewicht van de ploeg aan de topstang te laten trekken. De topstang zit dan aan een hefboommechanisme vast dat je hydraulisch op druk kunt zetten, tot maximaal 180 bar. Dan praat je over 400 tot maximaal 1.400 kilo wat je aan gewicht over kunt brengen op de achteras. Verder kun je af fabriek ook geen ploegbesturing bestellen, daarvoor worden in de praktijk externe systemen opgebouwd.

De Pöttinger Servo 4000 is al verkrijgbaar. Wij hebben de machine gezien als 5+1. Deze is leverbaar voor bruto € 57.048.

Auteur: Jacco van Erkelens

Gerelateerde tags: Grondbewerking, Onlandploegen, ploegen, Pöttinger