Sleutelaar maakt oude RTK-gps-systeem weer bruikbaar
Het 2G- en 3G-netwerk verdwijnt, waardoor oudere gps-systemen vaak geen RTK-correctiesignaal meer ontvangen. Verouderde modems kunnen namelijk niet omgaan met het nieuwere netwerk. Bart de Reu had een eureka-moment: waarom gebruik je dan niet gewoon internet van je telefoon? Zo begon de melkveehouder én computertechnicus met de ontwikkeling van een eigen modem: Bacom RTK.
De meeste telecomproviders hebben het 3G-netwerk stopgezet, omdat zij overgeschakeld zijn naar 4G en 5G. Gevolg: oudere gps-systemen gebruiken nu het (overbelaste) 2G-netwerk om een RTK-correctiesignaal te ontvangen.
Wie nog zo’n systeem gebruikt, heeft vast en zeker inmiddels een aanbod gekregen om de oude gps in te ruilen voor een gloednieuw systeem. Zo ook Bart de Reu in het Belgische Aalter, nabij Gent. De prijs was hem echter te gortig. “Het gps-systeem is voor mij vooral een luxe en niet noodzakelijk”, zo legt de melkveehouder uit.
De Reu melkt 120 koeien en doet het meeste landwerk zelf. Tijdens het mais zaaien, terwijl hij muziek streamde van zijn telefoon, had hij een eureka-moment. De Reu: “Mijn telefoon ontvangt 5G, die heb ik altijd bij me. Waarom gebruik ik niet dát signaal? Ik moet alleen een brug bouwen.” En zo geschiedde.
Lees verder onder de foto’s

Internet vereiste voor ontvangen RTK-signaal
Naast het melkvee, is De Reu gepassioneerd in computertechniek. Hij heeft als bijberoep een eigen IT-bedrijf van waaruit hij specifieke software schrijft en automatisering bouwt voor met name agrarische klanten. Maar een eigen modem ontwikkelen, dát was voor het eerst.
Hij legt uit: “Het gps-systeem gebruikt satellieten om z’n plaats te bepalen, maar dat werkt niet héél precies. Wil je centimeterprecisie, dan heb je een aanvullend RTK-correctiesignaal nodig. In feite is dat een netwerk van vaste bakens in de regio. Maar om dat RTK-signaal te ontvangen, heb je internet nodig,” aldus De Reu. “En daar zit het probleem: de oude modems kunnen niet overweg met 4G en 5G. Omdat 3G wegvalt, vallen deze terug op het overbelaste 2G-netwerk, voor zo lang als dat voortduurt.”
Brug tussen gps-ontvanger en mobiele telefoon
Leveranciers van gps-systemen hebben de afgelopen jaren zoveel mogelijk de verouderde systemen ingeruild voor een nieuwe. Soms kun je een nieuw modem kopen, die dan wel 4G ontvangt. Maar Bart de Reu heeft dus een eigen oplossing: een brug tussen de gps-ontvanger en de mobiele telefoon. “Volgens mij is dat ideaal. Je hebt namelijk altijd de nieuwste techniek, je hebt ‘m altijd bij je. En het blijft bestaan, ook als je straks 6G krijgt.” Volgens De Reu kan het systeem ook verbinden met een Starlink Mini-ontvanger, wat handig kan zijn voor regio’s met nauwelijks tot geen internetontvangst.
Waarom gebruiken fabrikanten van gps-systemen deze oplossing – internetontvangst via de smartphone – niet standaard? Navraag leert dat zij vooral kiezen voor een eigen modem vanwege de betrouwbaarheid van het signaal. Volgens hen kan het zo zijn dat als je een telefoon hiervoor gebruikt, de internetontvangst kort verslechtert als je een telefoontje krijgt. Daarnaast is het relatief moeilijk om wereldwijd service te bieden als overal verschillende telefoons worden gebruikt. Sommige fabrikanten passen deze methode heus weleens toe in regio’s met slecht bereik, maar zien het vooral als een noodgreep.
Systeem Bacom RTK ontwikkeld
De Reu laat zijn modem zien op de trekker die hij op zijn melkveebedrijf gebruikt: een Fendt 718 Vario. Hierbij zit de gps-ontvanger ín het dakluik geïntegreerd. En nu, direct naast de ontvanger, zit de Bacom RTK – zo noemt de sleutelaar zijn systeem. Het is een samentrekking van ‘Bart’ en ‘Computers’.
Het enige wat hij doet als hij in de trekker stapt, is de hotspot van zijn telefoon aanzetten. Automatisch wordt er dan verbinding gemaakt met de Bacom RTK en een halve minuut later laat het Fendt-scherm zien dat er een signaal wordt ontvangen vanuit een RTK-netwerk met ‘Externe Basis’. Daarmee belooft het beeldscherm 2 centimeter precisie.

Zelf geprogrammeerd
Dat klinkt reuze eenvoudig, maar de computertechnicus heeft er veel werk aan gehad. Hij ontwierp met een online tekenprogramma een printplaat, en liet die elders bouwen. Daarna soldeerde hij alle componenten op de juiste plek: van chip, condensatoren, tot spanningsregelaar en -signaalomvormers. De spanning verandert een aantal keer, van 12 volt (trekker), naar 5 volt, naar 3,3 volt (voor de software) en naar 24 volt (seriële lijn van gps-systeem).
De Reu schreef de software die uit ruim 1.500 code-regels bestaat, in het opensource programma van Arduino, waarmee hij veel ervaring heeft. Vervolgens installeerde hij deze code op een gangbare ESP32-microcontroller. Daarna kocht hij de juiste componenten erbij om ook een fraaie behuizing en een bijhorende kabel te maken.
Het moeilijkste deel, vertelt De Reu, was het maken van de code om het RTK-signaal op correcte wijze naar de gps te krijgen. “De eerste keer dat ik ‘m aansloot en op het Fendt-scherm zag dat er weer sprake was van een RTK-connectie, was ik apetrots,” vertelt hij enthousiast.
Daarna volgde vooral het finetunen. En er kwamen functies bij. Zoals dat je de ‘baud rate’ (snelheid van dataoverdracht) kunt instellen van 9.600 tot 115.200. Daarmee kan de Bacom RTK met verschillende gps-systemenwerken. De Reu: “Het gps-systeem en de modem moeten, simpel gezegd, in dezelfde snelheid praten om elkaar te begrijpen.” De laatste toevoeging is de mogelijkheid om op afstand een software-update te ontvangen.

Bacom RTK-modem kost €499
De Reu kreeg vraag van een aantal collega’s uit de buurt. Daarom besloot hij om zijn uitvinding via een webshop (Bacom.be) voor €499 inclusief merk-specifieke kabel aan te bieden voor wie ook een verouderd gps-systeem heeft.
Er zitten wel een paar vereisten aan. Zo moet het verouderde gps-systeem in het verleden al wel met een RTK-signaal hebben gewerkt, anders is er eerst een (dure) licentie vrijschakeling nodig. Daarbij moet de gps-ontvanger (of kabelboom) een vrije poort hebben om de Bacom RTK als externe basis aan te sluiten. Het is raadzaam om een telefoonhouder met oplader in de trekker te hebben, want de accu gaat anders relatief snel leeg als je de hotspot aanhebt. En een telefoonabonnement met onbeperkt data is handig.

Eenmalig inloggen
Het Bacom RTK-kastje wordt met een kabel verbonden met een vrije poort van de ontvanger. Via de kabel maakt het modem contact met de RX- en TX-lijnen en ontvangt-ie voeding. Ieder kastje heeft een eigen QR-code, die je eenmalig scant met je telefoon. Je krijgt dan een website met inlogscherm. Hier vul je eenmalig de inloggegevens in van de RTK-provider waar je klant bent. Zo nodig vul je de juiste baud rate (snelheid) in.
Zodra je de hotspot aanzet, werkt het. Daarna draait de verbinding op de achtergrond, waarbij als je de trekker opnieuw instapt via een API even kort de inloggegevens en instellingen worden gecheckt voor er verbinding is. Vandaar die halve minuut tijd, als je de hotspot opstart.
Auteur: Bob Karsten
Lees ook: Deze gps-stuurautomaten zijn te koop; innovatie zet door
Gerelateerde tags: Bacom, Precisielandbouw, Stuurautomaten