Tractorpulling? Willem doet ’t alleen nog voor de fun

Willem Veldhuizen doet al meer dan veertig jaar aan tractorpulling. TREKKER ging bij hem langs voor een gesprek over de ontwikkeling van zijn tractorpuller en de sport in het bijzonder. Daarbij kijkt Willem verder dan de neus van zijn eigen trekker lang is.

In 1977 was Willem aanwezig bij de demonstratie tractorpulling tijdens het WK ploegen op de Flevohof. Hij zat toen op de mts. Zoiets moest hij ook hebben! Op basis van een Fordson Major bouwde hij in 1981 zijn eerste Vrije klasse-trekker: Smoky Duck. Deze kreeg een verlengd chassis en een Deutz V8 tussen de framebalken.

Willem werkte bij een Scania-dealer toen de Deutz in 1983 stukging. Ze hadden net een Scania-zescilinder gelijnboord, maar de nieuw opgebouwde motor liep niet lekker. Hij mocht de Scania in zijn trekker bouwen.

Vooruitziende blik NTTO

Over de beginperiode is Willem enthousiast: “Eén ding heeft de NTTO (Nederlandse Truck- en Tractorpulling Organisatie, red.) als vereniging in het begin heel goed gedaan: importtrekkers uit Amerika mochten hier twee jaar niet deelnemen in de competitie. Daardoor is de basis flink gegroeid. Importtrekkers van Kiemele in Duitsland en Armistead in Engeland ontnamen potentiële deelnemers daar het animo om iets te bouwen, maar in Nederland schoten de nieuwe teams als paddenstoelen uit de grond. Er ontstond een leuke competitie met V8’en uit auto’s, opgevoerde diesels, vliegtuigmotoren en zelfs een turbine!”

Vliegtuigmotoren waren in de jaren tachtig de heersende vorm van aandrijving. Ook met drie turbo’s in serie kon de diesel het niet winnen van de V12-vliegtuigmotoren. Reden voor Willem om in 1986 over te stappen naar de Superstock-klasse.

Een John Deere 4230 vormde de basis voor Bits ’n Pieces, zoals hij de trekker doopte. Als Europees kampioen werd Willem hiermee als eerste Europeaan uitgenodigd om in de Verenigde Staten te rijden. In de zoektocht naar meer vermogen stegen turbodruk en verbrandingsdruk, met scheurende motorblokken tot gevolg.

Trekker kreeg bijnaam Pats-boem-show

“Door die scheurende blokken maakte ik in 1991 de overstap van diesel op methanol”, vertelt de techneut. “In Amerika, waar nog lang trekkers met benzine- of lpg-motor werden verkocht, reed in 1978 al een puller op methanol. Het Kinsler-injectiesysteem dat ik opbouwde, kwam van een Sprintcar. Die werkte niet in tractorpulling. Boven de 4 bar turbodruk begon de ellende, de mengverhouding raakte van slag en de trekker kreeg de bijnaam Pats-boem-show.”

Willem besloot om weer een jaar op diesel te rijden en in de tussentijd het methanolsysteem te verbeteren. “Brent Long was één van de eersten die in Amerika een alky burner goed aan het lopen kreeg. Met hulp van Gene Scharber kreeg ik de bugs uit het injectiesysteem en begon Bits ’n Pieces te lopen. Met zo’n 1.800 pk bij 5 bar turbodruk was de trekker alle diesels de baas.”

“Elk jaar maakten we meer vermogen. De standaard gietijzeren achterbrug kreeg het hierdoor steeds zwaarder. Daarom kochten we een Amerikaans Diekman-frame en bouwden we een componententrekker naar Amerikaans voorbeeld erbij. Dit was in Europa nog niet toegestaan, dus haakten we noodgedwongen aan in de 3,5 ton Vrije klasse. Ook hier zag de NTTO dat het met het oog op veiligheid en betrouwbaarheid een goede keus was om dit toe te staan”, zo betoogt Willem.

Vervolgens kreeg ook de eerste trekker een componentenchassis en ging de zegereeks verder. Willem verkocht de eerste componenten-Superstock aan teamgenoot Edwin Derksen, en ging met één trekker verder.

Toe aan nieuwe uitdaging

Het jaar 2008 werd het laatste voor de Superstock, Willem was toe aan iets nieuws. Na een jaartje oriënteren besloot hij een Vrije klasse-trekker te bouwen met twee John Deere Superstock-motoren. “Dat ging in het begin nog niet vanzelf”, vertelt Willem lachend. “Beide motoren wilden niet samenwerken. De ene trok er hard aan, waarop de tweede besloot het kalmer aan te doen. We experimenteerden veel om dit euvel te verhelpen, zelfs de inlaatspruitstukken verbonden we met elkaar om een gelijke turbodruk te waarborgen. Uiteindelijk lag de oorzaak bij de koppelingen, die niet exact gelijk aangrepen. Ook een rechte run bleek een uitdaging. Tegenwoordig draaien beide motoren tegengesteld, en staan ze wat uit het midden op de trekker. Daarmee gaat-ie nu rechtuit. Ik hoef nauwelijks nog te remmen.”

Het team pleegt veel preventief onderhoud. “Als wij aan een onderdeel zien dat het zijn langste tijd heeft gehad, vervangen we het alvast. Elk teamlid heeft zijn eigen werkzaamheden en zijn vaste onderhoudsplan. De kosten die daarmee gepaard gaan, nemen we voor lief. Proberen om met die delen nog een paar runs te maken, is verkeerde zuinigheid. De gevolgschades die daaruit kunnen voortkomen, zijn vele malen duurder. Kapotdraaien kan iedereen, heel houden is een stuk moeilijker”, zegt Willem.

Tractorpullingteam Bits ’n Pieces beschikt over veel data van verschillende omstandigheden. Willem: “Aan de hand daarvan stellen we de methanolinjectie af. Zo blijven we zo dicht mogelijk onder de maximale verbrandingstemperatuur en maken we maximaal vermogen zonder de boel kapot te draaien.”

Onderdelenhandel Veldhuizen Special Products

Vanuit de kennis die Willem opdeed als pionier met methanol, ontstond een onderdelenhandel. Onder de naam Veldhuizen Special Products levert het bedrijf onderdelen voor motor, aandrijflijn en chassis. De website trekt veel bezoek, veel onderdelen liggen op voorraad in Loosdrecht.

Zo heeft Willem al vele deelnemers met raad en daad op weg geholpen. De nieuwste ontwikkeling is een aanpassing waarmee de brandstofhoeveelheid makkelijk is aan te passen zonder het systeem te hoeven openen. Het is een variant op het systeem dat op V8’en wordt gebruikt, maar dan aangepast voor Superstock-motoren.

Hobby te duur

“De hobby is veel te duur voor wat we doen”, vertelt Willem. “Trekkers die tonnen kosten, voor een run van nog geen 10 seconden! Met de voortschrijdende techniek stegen ook de kosten de afgelopen jaren, maar het prijzengeld steeg niet mee. De kosten lopen echt uit de hand, er komen geen nieuwe deelnemers bij.”

Daarnaast rijdt hij het liefst voor een sleepwagen die meteen in finale afstelling staat. “Dan komt het erop aan dat je de baan goed inschat. Eerst een full pull rijden, en binnen een kwartier nog een finale, is pure kapitaalvernietiging. Ook hebben we als deelnemers te veel wedstrijden, waardoor onderhoud en gezinsleven in het gedrang komen. Mijn voorstel is om de wedstrijden wat in te korten door op elke wedstrijd een klasse minder te rijden, en elke pull direct in finale afstelling.”

Willem Veldhuizen is een groot voorstander van gelimiteerde klassen, zoals de Limited Superstock of een Modified-klasse waarin teams kunnen opstarten. “Bij zulke klassen kun je proberen de kosten in de hand te houden.”

Hij maakt wel een kanttekening: “Laat de limieten niet bij de deelnemers vandaan komen, maar bij een aparte afdeling in het bestuur. Uitgangspunten moeten zijn: goedkoop en betrouwbaar; op te bouwen uit componenten die goedkoop en in grote aantallen verkrijgbaar zijn; betrouwbaar door een turbolimiet en toestaan waterinjectie. Een klasse met limieten maakt de rijder belangrijker.”

NTTO goed bezig

Door het beleid van de NTTO staat de sport er volgens Willem in Nederland goed voor. “Onze Farmstock-competitie is top. Met de Farmstocks erbij kunnen we makkelijk een tweede baan vullen. Vergelijk dat eens met het buitenland, waar dubbele kwalificatieruns en langdradige prijsuitreikingen nodig zijn om überhaupt één baan gevuld te krijgen.”

Over de trucks wil Willem nog wat kwijt: “Ik zie daar een zorgelijke ontwikkeling: dat zijn echt banenslopers. Als je ziet hoelang het baanonderhoud daar duurt, dat gaat ten koste van de show. De trucks moeten lichter, en de trekhaak lager. Wat mij betreft hadden ze ook geen afstand moeten nemen van de truckbanden, maar op wielspin moeten gaan trekken”, besluit Willem.

Auteur: Ruben Fortuin

Bekijk de TREKKER-playlist Oldtimers en Klassiekers op YouTube

Gerelateerde tags: Tractorpulling