Akkerbouwer Jos van Iwaarden in Rilland (Zld.) heeft iets bijzonders in de schuur staan. Nieuwe kooiwielen, in maatje 42 inch, voor aan een nieuwe 200 pk-trekker. De akkerbouwer gebruikt ze voor het voorjaarswerk op de zware klei. Waarom? Je houdt losse grond voor de rotorkopeg.
Het moet een gekke dag zijn geweest, bij Molcon in Heinkenszand, toen de telefoon rinkelde voor een bestelling van een nieuwe set kooiwielen. Want dat is al decennialang niet meer voorgekomen. De fabrikant startte zo ongeveer na de oorlog met de productie van die stalen wielen, waarvan de marktvraag in rap tempo opdroogde met de opkomst van dubbellucht waarmee je wél over het verharde kunt rijden.
Toen akkerbouwer Jos van Iwaarden (29) van De Rooie Hoeve in Rilland drie jaar geleden een set grotere en vooral hogere wielen bestelde (IF900/50 R42), wilde hij daar toch weer kooiwielen bij hebben. Daarom staan er nu twee kooiwielen in de maat 42 inch in de schuur bij Van Iwaarden.
De John Deere 6R 185 van Van Iwaarden is op de 900-banden buitenwerks zo’n 3 meter breed. Als de Zeeuw in het voorjaar (en soms ook in het najaar) zijn 4 meter brede rotorkopeg gebruikt, monteert hij de plusminus 50 centimeter brede kooiwielen.
Dan nu die prangende vraag: waarom kooiwielen, en niet gewoon een dubbellucht, zoals ieder ander? Van Iwaarden antwoordt: “Vooral omdat de bovengrond in het spoor van de kooiwiel niet wordt vastgedrukt. Daarom heb je bij het rotorkopeggen meer losse grond beschikbaar om het spoor van de trekkerbanden dicht te werken.”
De akkerbouwer gebruikte eerder voor dit werk een andere trekker, op 650/65 R38-banden, ook met kooiwielen. Destijds op advies van opa. “Ik moet wel zeggen: toen was het verschil tussen wel of geen kooiwielen stukken groter dan met deze 900-banden. Maar nog steeds merk ik het effect wel. En je moet er misschien ook een beetje in geloven”, lacht Van Iwaarden.
Van de 165 hectare waarop de akkerbouwer werkt, ligt 85% aaneengesloten in de polder achter het bedrijf. Maar zelfs een klein stukje over de weg rijden is uit den boze, weet hij. Daarom brengt Van Iwaarden de kooiwielen met de verreiker even naar het land. “Sommige percelen zijn 20 hectare groot, dus dat is best de moeite waard”, vertelt hij.
Met de komst van de 900-banden neemt Jos de kooiwielen niet meer mee naar de percelen op afstand, of de kleinere percelen. Voorheen met de 650’s deed hij dat wel, en had hij een hydraulisch draagbokje op de rotorkopeg om de wielen mee te nemen.
Rechtuit een weggetje oversteken kan wel; dan gooit hij wat losse grond op de weg om overheen te rijden. Omdat het 42 inch stalen wiel wat zwaarder is en onhandelbaarder dan het vorige 38 inch kooiwiel, kun je het best met twee mensen zijn om ze in het land te monteren (demonteren kan alleen). En de eerste paar werkgangen is het verstandig om af en toe de aandraaislinger even strak te slaan, weet de Zeeuw.
Het grootste nadeel van de kooiwielen is volgens Jos het feit dat je er helemaal niet mee over de verharde weg kunt rijden. Dat betekent simpelweg dat je geregeld even de kooiwielen moet (de)monteren, en je ze steeds moet halen en brengen.
Een ander nadeel: als de glibberige klei iets natregent, bijvoorbeeld bij het zaaien van wintertarwe, dan is er kans dat de kooiwielen zich volledig vullen met klei. “Als de bovenlaag wat nat raakt, haal ik ze er maar vanaf”, vertelt Jos. “Want als je door blijft rijden, moet je ‘m eerst leegscheppen om de draaislinger los te krijgen.”
Toch is Van Iwaarden voorstander van de kooiwielen. Als hij morgen opnieuw moet kiezen tussen dubbellucht en kooiwielen, kiest hij weer voor die laatste. “Vanwege die losse grond. Bovendien zijn de wielen een stuk lichter dan grote banden en velgen. Je drukt de grond simpelweg niet vast. Heel eerlijk: ik kan het moeilijk met wetenschap onderbouwen, maar naar mijn idee hebben de kooiwielen een fantastisch effect”, vertelt hij.
Auteur: Bob Karsten
Gerelateerde tags: Banden, Grondbewerking
