Akkerbouwer blijft trouw aan zijn mechanische trekkers

Om inzicht te krijgen in het bedrijf van Izak Buijs (79) in Niewolda (Gr.) gaan we terug in de geschiedenis, en wel naar 1966. Het was het jaar dat zijn ouders besloten om het Brabantse Herpt te verlaten, op zoek naar een bedrijf dat meer groeikansen had. Dat vonden ze in het Groningse Oldambt. De boerderij, met een verdeling van 50% akkerbouw en de andere helft melkvee van het type roodbont, zou de familie meer toekomst bieden.

Op het Oldambtster bedrijf was al een trekker aanwezig, een Nuffield 4/60 die deel van de boedel uitmaakte. Van ongeveer dezelfde leeftijd is de McCormick D-324, aangeschaft in Brabant. Buijs weet nog goed dat de trekker fonkelnieuw op het erf stond. Hij werd geleverd met bijbehorende documenten, waaronder een kosteloze papieren wegenkaart. “Ik was nog net geen zestien en mocht officieel nog niet trekkerrijden. Van het trekkerrijbewijs was toen nog geen sprake, maar de leeftijd was een dwingende regel”, aldus Buijs.

Tocht van 271 kilometer met de McCormick D-324

Toen de grote verhuizing naar het hoge noorden daar was, werd de McCormick aan een mestwagen gevuld met huisraad gekoppeld. De trekker ging niet op een dieplader, zoals je nu zou verwachten. Maar zoals in die tijd gebruikelijk reed hij op eigen wielen naar Groningen. Een afstand van 271 kilometer.

De kleine Duitse trekker heeft een bijzondere rol gespeeld in het leven van Izak Buijs. Niet vreemd dat deze trekker een bevoorrechte plaats inneemt in zijn machinepark. De akkerbouwer relativeert een beetje de moderne akkerbouwvraag naar steeds grotere trekkers en machines. “Die heb ik ook, maar uit nostalgisch oogpunt is er duidelijk een voorliefde voor de McCormick D-324.”

De reeks ervaringen met de trekker is lang. Buijs noemt als bijzonder wapenfeit dat hij destijds een pas aangekochte weidemelkwagen die op ijzeren wielen stond, met de McCormick in Noord-Groningen ophaalde. De tocht met de rammelende wagen duurde twee dagen, met een ruststop in het centrum van de stad.

Akkerbouwer Izak Buijs (79) uit Nieuwolda (Gr.) bewerkt 40 hectare. In het teeltplan zitten onder meer bieten, wintertarwe en luzerne. Ook heeft Buijs een huiskavel met grasland voor de productie van hooi. Hij doet veel werk zelf met overwegend mechanische trekkers. De laatste jaren doet hij ook een beroep op de loonwerker. Buijs heeft geen opvolger.

Jarenlang boeren met Nuffield en McCormick

Jarenlang boerde de familie Buijs met het Duits-Engelse duo. In zijn tijd was de Nuffield met 60 pk een forse trekker. Hij kon zich meten met een Fordson Super Major. De Nuffield is evenals de McCormick D-324 nog in geheel originele staat.

De Nuffield 4/60 is in geheel authentieke staat, zeer compleet met frontgewicht en Lucas-verlichting uit 1963. Bij de trekker is een set Gorter-kooiwielen die in een handomdraai te bevestigen zijn.

Een mooie trekker die Nuffield, aldus Buijs, die wijst op authentieke details zoals het frontgewicht, een gereedschapsbakje en de Lucas-verlichting. Allemaal functioneel natuurlijk. Maar met de groeiende afmetingen van de werktuigen was het nodig te investeren in een nieuwe trekker. Het melkvee was inmiddels van de hand gedaan. Daarmee lag de focus volledig op de akkerbouw.

Dit interieur ziet de akkerbouwer al 46 jaar, maar het verveelt hem niet. De stoel is al eens vervangen, verder is alles nog in originele staat. Mooi detail is het voetpompje op de middenconsole voor de ruitensproeier.

International-dealer om de hoek

Met de International-dealer om de hoek was de merkenkeuze snel gemaakt. In 1978 bestelde hij een International 844-S met Comfort 2000-cabine en vierwielaandrijving. Een trekker die het bedrijf op een flinke voorsprong zette. In dezelfde tijd kwam de International 453 op het bedrijf die nu als spuittrekker dienstdoet.

De International 844-S is een machtig ding, maar toch was de overgang niet zo groot, herinnert de akkerbouwer zich. Het is een mechanische trekker, net als de voorgaande trekkers op het bedrijf. Je kunt kiezen tussen het haasje en de schildpad, gekkere dingen waren er niet. De stap zou nu veel groter zijn naar een trekker die vol zit met elektronica. De grote in Neuss gebouwde International zette Buijs vooral in voor grondbewerking.

Een splinternieuwe driescharige wentelploeg van het Engelse Ransomes sierde de grote Duitse trekker. Buijs kent zijn 844 door en door. Ruim veertig jaar zat hij regelmatig achter het stuur. Het herkenbare geluid en de ruime cabine heeft de akkerbouwer altijd als prettig ervaren.

Tussen de Nuffield en de Case IH 1145 zit precies 40 jaar leeftijdsverschil. Dat neemt niet weg dat beide trekkers volop in gebruik zijn. De Case IH is een van de eerste modellen uitgerust met een traploze transmissie.

Comfort met CVX

In de jaren die volgden werd het materieel alleen maar groter en zwaarder. Als we nu om ons heen kijken is dat nog steeds het geval, zegt de akkerbouwer. Met de International 844-S trok hij de grond over de vorst van de ploegvoor los met een Boro-cultivator met vaste tand. Aangedreven eggen kwamen later, en die vroegen vermogen van de trekker. Buijs kocht een 3 meter Lely-rotorkopeg.

Om de meest recente trekker van de ondernemer in actie te kunnen zien, gaan de grote deuren aan de voorzijde van de Oldambtster boerderij open. Een eerste voorwaarde voor een lange levensduur van je materieel is dat het droog staat, meldt Buijs, terwijl hij de zware dwarsbalk van deur wipt. De Case 1145 CVX uit 2005 is gebruikt aangeschaft bij Oosterhof toen deze zes jaar oud was. Het is een moderne trekker met de door Steyr ontworpen GEN2 CVX-transmissie en een Sisu 6 in-lijn dieselmotor.

Handig manoeuvreert de bijna 80-jarige eigenaar de Case door de deuren. Eenmaal op het asfalt is de trekker vlot op gang. De Case 1145 kocht hij om de toenmalige werknemer wat meer arbeidscomfort te kunnen bieden. Bovendien werd de 844-S toch echt wat ouder. De Case 1145 is heel wat mans, hij wordt onder andere gebruikt in combinatie met een 4 meter brede Kverneland-kopeg. Deze ligt nu in lengterichting op een platte wagen. Dat is een manier om werktuigen van die afmeting snel onder dak te krijgen.

Gehecht aan mechanische werkpaarden

Ondanks het gemak van de moderne vario-trekker blijft Buijs gehecht aan zijn mechanische werkpaarden. De akkerbouwer kijkt met plezier uit naar het moment dat hij met de Nuffield, voorzien van kooiwielen, het bietenland zaaiklaar kan maken.

Buijs laat nog een foto zien uit vakblad Boerderij van 24 jaar terug, waarin hij te zien is met een New Holland 1540-maaidorser. Onlangs is deze combine weggegaan; hij werd al vijf jaar niet meer gebruikt. De loonwerker doet het dorswerk. Het vinden van mensen voor kieperwerk in de oogsttijd werd een steeds grotere uitdaging.

Voorlopig komt er geen nieuwe trekker en is er ook geen zicht op een opvolger. Akkerbouwer Buijs blijft met veel plezier en compassie zijn machinepark gebruiken en verzorgen.

Auteur: Mark Pasveer

Bekijk video’s van oldtimers en klassiekers op YouTube TREKKER