Agri Poppe in Oostkapelle (Zld.) ontwikkelde een nieuw rooiconcept. Het bedrijf wilde een alternatief voor het rooien met rooibeitels en diabolo’s. Die kunnen met name in zware klei of natte omstandigheden het bed in elkaar duwen, waardoor het lastig zeeft, zo zegt het bedrijf. De AP-Lift rooit met schijven en werd onlangs gedemonstreerd. Een impressie.
Op een perceel relatief lichte grond draait een Amac ZM2-zelfrijdende wagenrooier twee bedden de rooimat op. Dit doet de machine met twee grote hydraulisch aangedreven schijven met een diameter van één meter. Het idee achter dit rooisysteem is een luchtigere opname van het bed en eerder gebruikmaken van het zevende effect van de rooimat.
Agri Poppe ontwikkelde het systeem met name voor de zware kleigronden die de provincie Zeeland kent, maar ziet ook een goede werking op lichtere gronden. Het bedrijf heeft patent op het AP-Lift-systeem. De ambitie is om het in heel Nederland te gaan verkopen.
Lees verder onder de foto
In plaats van rooien met rooibeitels en diabolo’s rooit de AP-Lift de aardappels door middel van hydraulisch aangedreven schijven.
Bennie Poppe, mede-oprichter van Agri Poppe, werkt al jarenlang aan en met bietenrooiers. Hij weet dat draaiende componenten minder verstoppingsgevoelig zijn en makkelijker zijn schoon te houden met een schraper.
In het verleden zag hij in Oost-Duitsland een akkerbouwer aardappels rooien met een rooier met mechanisch aangedreven schijven. De kans is groot dat dit een machine was van de voormalige Oost-Duitse machinefabrikant Weimar, dat rond de jaren zestig op de markt kwam met een vergelijkbaar systeem. Vlak achter twee metalen diabolo’s zaten twee mechanisch aangedreven holle schijven die de aardappelruggen oppakten en op de rooiketting brachten. In oude brochures is te lezen dat het met name bedoeld was voor steenachtige bodems en percelen waar vaak kluiten ontstaan met rooien.
Het eerste concept van Poppe leek op dit oude Oost-Duitse systeem, echter zonder succes. Het bedrijf bedacht flink wat aanpassingen, waardoor het nu meer verschillen kent dan gelijkenissen met het oude rooisysteem. Door de opening tussen de rooischijven verdwenen aardappels, die dus niet op de rooiketting kwamen.
De oplossing kwam in de vorm van twee grote platte en slijtvaste Hardox 500-stalen ringen die elkaar overlappen. Dit biedt enerzijds het voordeel dat ze de ruimtes waar aardappels tussen kunnen vallen verkleinen. Anderzijds wordt één van de twee schijven schoongepoetst door de bovenliggende schijf. Op de bovenliggende schijf hoeft enkel een schrapertje te worden gemonteerd. Zo is dit netjes schoon te houden. Ook is een kegelvormige poetsschijf geplaatst die de holle binnenschijf schoonhoudt en de doorstroom bevordert door grond en aardappelen de band op te dwingen.
Lees verder onder de foto
Een poetskegel bevordert de doorstroom door aardappels en grond op de rooimat te draaien. Ook poetst de kegel de holle binnenschijf schoon.
De holle schijven met platte randen zijn in het midden aan een dikke as gemonteerd. Deze as is tot en met het lager uitgeboord waardoor er totaal 20 kilo gewichtsbesparing is.
Bovenaan de as is een zwaar lager in een behuizing verstopt. Dit lager is flink overbemeten en voor het leven gesmeerd. Daarmee is het volgens Agri Poppe onderhoudsvrij en kan het de krachten met gemak aan.
Onder het lager zitten drie rijen met keerringen die voorkomen dat water tijdens het schoonspuiten bij het lager kan komen. Daarboven is een hydromotor te vinden. Die wordt door een regelblok aangestuurd en is in snelheid aan te passen. De snelheid is variabel tussen 70 en 100 omwentelingen per minuut.
Een overdrukventiel beschermt de constructie als er bijvoorbeeld een steen klem komt te zitten. De twee hydromotoren verbruiken samen zo’n 80 tot 100 hydrauliekolie per minuut. Die olie kan bij een getrokken rooier rechtstreeks van de trekker worden gepakt. Bij een zelfrijder kan dit worden afgetakt van de frontklapper, die vaak niet zoveel olie nodig heeft. Mocht de pomp niet toereikend zijn, dan kan Agri Poppe hem vergroten of een extra pomp monteren.
Lees verder onder de foto
De schijven staan onder een hoek van 25 graden en zijn voor- en achterover of zijdelings te stellen. De slijtagegevoeligheid is helaas nog niet bekend, omdat de AP-Lift pas ruim een jaar in de praktijk draait. Mocht de buitenring te ver slijten, dan kun je deze losslijpen van de holle binnenring en vervangen door een nieuwe.
We rijden een rondje mee met de Amac en zien het effect van de rooischijven. Wel de kanttekening erbij dat dit op relatief lichte grond gebeurt. De twee rooischijven scheppen de bedden op en werken alles in het midden naar binnen.
Lees verder onder de foto
Als we even op de treeplank klimmen, zien we het rooieffect. De ruggen worden via het midden naar binnen gedraaid en min of meer uit elkaar gegooid op de rooimat. Het zeven begint dus direct. De AP-Lift moet vooral in zware en/of natte grond een voordeel geven ten opzichte van een reguliere rooibek.
De stand van de schijven is zo dat de punten 75 centimeter uit elkaar staan en dus in het hart van het bed zitten. Na het opscheppen wordt de rug breed uitgespreid op de graafketting, waar het zeven direct begint. In zware omstandigheden zou dit een voordeel moeten geven ten opzichte van rooibeitels. Die bulldozeren de grond dan meer in elkaar met het opscheppen, zeker wanneer er met diabolo’s van boven wordt gedrukt, zo geeft Poppe aan.
Lees verder onder de video
Het aardappelbed komt vervolgens in zijn geheel de graafketting op en valt pas tijdens het neerkomen op de volgende mat uit elkaar, waarna het zeven begint. Met dit systeem heb je dus eigenlijk meer zeefcapaciteit omdat het direct uit elkaar wordt gegooid.
Op de lichte grond is dit voordeel kleiner. Toch denkt Agri Poppe ook hier in het voordeel te zijn vanwege een lagere benodigde trekkracht. Keiharde cijfers of testen zijn hier echter nog niet van, aangezien er pas vijf sets zijn opgebouwd.
Lees verder onder de foto
Het is mogelijk de AP-Lift op een vierrijer te bouwen. Daarvoor is de diameter van de schijven verkleind. Dit omdat hij anders te breed wordt voor wegtransport. Ook kan de ene bek niet meer boven de andere uit bewegen vanwege overlap van de schijven. In de praktijk geen probleem: de spuitsporen worden vaak met de linkerkant gerooid.
Tevens heeft het bedrijf een set gemaakt voor een vierrijer. Die zit op een AVR Solanum-vierrijer bunkerrooier. De schijven die hieraan zitten zijn kleiner in diameter, vanwege de maximale toegestane transportbreedte. Door de kleinere diameter zal de rooicapaciteit iets verminderen, maar die is volgens Poppe nog steeds voldoende om de beloofde werking te geven.
Lees verder onder de foto
De hoek van de schijven is in te stellen door de stroppen te lossen en vervolgens de bouten die bovenop staan in of uit te draaien. Vervolgens zet je de stroppen weer vast.
Nog een uitdaging is dat je tijdens het rooien van het spuitspoor altijd dezelfde kant moet gebruiken. De schijven overlappen elkaar namelijk in het midden, waarbij de rechterkant over de linker ligt. Daardoor kun je enkel de rechterkant apart omhoog doen. Dit is overigens geen probleem: spuitsporen worden in de praktijk vaak gerooid met de tegenovergestelde kant van waar de afvoerband zit.
Lees verder onder de foto
Zonder tasters kun je niet rooien. Agri Poppe kan zelf een setje leveren en werkend maken voor rooiers die niet zijn uitgevoerd met elektrische diepteregeling.
De eerste vijf sets zijn inmiddels geplaatst. Kies je voor een AP-Lift dan komt Agri Poppe bij de rooier kijken en tekent de nieuwe rooibek in, last deze op maat en zet hem netjes in de lak. Vervolgens monteert het bedrijf de set en zorgt het eventueel voor zaken als diepteregeling en extra hydrauliekolie.
Zonder automatische diepteregeling kun je niet rooien met de schijven. Vaak zijn rooiers al voorbereid of uitgerust met diepteregeling die kan worden overgezet. Agri Poppe heeft voor de gevallen die geen eigen diepteregeling hebben speciale kits die het bedrijf plaatst.
Mocht er voldoende oliecapaciteit zijn en er al automatische diepteregeling op de rooier zitten, dan moet je voor een tweerijer denken aan € 25.000. Heeft de rooier te weinig olie of geen diepteregeling, dan zal deze prijs oplopen.
Auteur: Jacco van Erkelens
Gerelateerde tags: Oogsttechniek, rooiers
