Elegante elektronische assistentie van de Juwel 8i

In 2010, bij de introductie van de Juwel-ploegenserie, rustte Lemken zijn ploegen voor het eerst uit met elektronische componenten. Hoewel dat aanvankelijk slechts een hoeksensor betrof die de aanslagen voor de overrug-/overbuikinstelling van de ploeg overbodig maakte, luidde het wel een nieuw tijdperk in. Vervolgens kwam er het Isobus-geschikte Turn Control Pro op de Juwel 8TCP. De elektronica automatiseert bepaalde instellingen en levert vooral gebruiksgemak op. Zoals de in Nederland al geruime tijd gebruikte gps-ploegbesturing.

Sinds maart 2022 is de Juwel als volledig Isobus-gestuurde i-uitvoering leverbaar. Hiermee kun je dankzij 8 scenario’s voor instellingen nog eenvoudiger werken. De iQ plough gps-besturing is verder doorontwikkeld. Wil je daar optimaal gebruik van maken, dan heb je een CCI Isobus-terminal nodig, of een separate ploegbesturing.

Een handigheidje bij het aankoppelen, dankzij Isobus: je kunt de onderste aankoppelpunten vlak zetten voordat je ’m afkoppelt. Verder hoef je slechts drie hydrauliekslangen aan te sluiten. – Foto’s: Stefan Tovornik

Nagenoeg identieke basis

De Juwel 8i is gebaseerd op de Juwel 8MV, met 85 centimeter ruimte onder het 140×140 millimeter grote hoofdframe met een wanddikte van 10 millimeter. De ploeg heeft een schaarpuntafstand van 100 centimeter. Wil je een andere hoofdframe-omvang of een andere schaarpuntafstand, dan gaat dat niet in combinatie met Isobus-besturing. Voor de 5 centimeter extra framehoogte ten opzichte van de standaarduitvoering met 80 centimeter, betaal je € 86 per schaar extra. Je kunt kiezen uit een 4-, 5- of 6-schaaruitvoering.

De Isobus-basisuitvoering omhelst het elektronisch instellen van de werkbreedte en de overrug- en overbuikpositie van de ploeg. Voor de elektronische diepte-instelling van het steunwiel betaal je € 1.220 extra. Dat kan dan in procenten of in centimeters. In het laatste geval is een kalibratie noodzakelijk, afhankelijk van de bodemomstandigheden. De FlexPack-vorenpakker (meerprijs € 10.912, € 12.936 of € 15.742 bij respectievelijk 4, 5of 6 scharen) bedien je dan weer wel elektronisch. Daarbij kun je op de terminal eveneens de hydraulische pakkerdruk traploos instellen. Bij de bovenover (onland) uitvoering, die € 3.488 extra kost, is er voor de treklijnverstelling en het omzwenken naar bovenoverpositie een cilinder in plaats van een spindel.

Dat je met een Isobus-versie te doen hebt, zie je op 2 manieren. Allereerst aan de zwarte afdekkap rechts van de wentelkop, met daarachter de Isobus-ecu en op het frame de besturing van sensoren en actuatoren via verschillende hydrauliekventielen. Het zag er vorige herfst allemaal nog wat onopgeruimd uit, maar dat is voor de serieproductie gewijzigd.

Dankzij de elektronica ontstaan er nieuwe mogelijkheden. Denk aan scenario’s (geheugenposities) met instellingen die je eenvoudig op kunt roepen. Zo kun je de vorenpakker ook elektronisch bedienen en uitheffen. De werkbreedte van die vorenpakker past zich bovendien aan aan de werkbreedte van de ploeg.

Slimme parkeerstand

Direct bij het aankoppelen van de ploeg valt een van de voordelen van de Isobus-uitvoering op. Je kunt er namelijk voor kiezen om de ploeg in een parkeerstand weg te zetten, waarbij de onderste aankoppelpunten vlak staan. Dat vereenvoudigt het aankoppelen echt. Ook bij het aansluiten van de hydrauliekslangen heb je gemak van de Isobus-uitvoering omdat je maar 3 loadsensingslangen aan hoeft te sluiten. Dan moeten ze overigens wel geschikt zijn voor de trekker en dat is niet altijd het geval, zo merkten we. Vervolgens nog de Isobus-stekker aansluiten en eventueel de stekker van de verlichting (€ 948 meerprijs). Idealiter gebruik je een hydraulische topstang, zodat je zoveel mogelijk instellingen vanuit de cabine kunt doen.

Ploeg je net als wij met een 5-schaar Juwel 8i, dan kan een trekker met 150 pk hem theoretisch in de meeste gevallen aan. In combinatie met de 510 kilo wegende FlexPack-vorenpakker loopt zo’n trekker in de praktijk echter tegen z’n grenzen aan. Een John Deere 6150 R had minstens 2.200 kilo aan frontgewicht nodig. Een trekker van 180 tot 200 pk past beter bij een 5-scharige ploeg met vorenpakker.

De ploeg kun je met de Isobus-terminal van de trekker bedienen. Wij gebruikten echter een Müller Touch 800- en een CCI 1200-terminal. Lemken paste de bedieningswijze aan ten opzichte van zijn voorganger. Het hoofdscherm geeft een goed overzicht van de gekozen instellingen wat betreft werkbreedte, overrug-/overbuikpositie, ploegdiepte en de snijbreedte van de eerste schaar. Erg handig is dat je de snelheid van de hydraulische aansturingen in de terminal kunt instellen.

Wij bedienden de ploeg met een Müller Touch 800- en een CCI 1200-terminal. Het actieve scenario en de andere scenario’s zijn duidelijk in beeld. De afspeelknop van scenario 2 wordt groen zodra je start.

4 of 8 scenario’s

Even prominent op het hoofdscherm weergegeven zijn de 4 scenario’s (8 bij de bovenover-uitvoering), met een hoofdrol voor het gekozen scenario, inclusief een beschrijving. Via de vrij toewijsbare scenario’s kun je bepaalde instellingen in het geheugen opslaan. Dat betreft de overrug-/overbuikpositie naar rechts en naar links, de werkbreedte, de ploegdiepte en de snijbreedte van de eerste schaar. Zodra je kiest voor een scenario, stelt de ploeg zich in en wordt de afspeelknop groen: heel overzichtelijk. Dat niet alleen: het is ook erg praktisch en het helpt je bij het selecteren van de meest optimale instellingen. Bijvoorbeeld als je iets uitprobeert of wijzigt, en snel terug wilt naar de instellingen van het gekozen scenario.

De logica erachter is eveneens duidelijk. Zolang de afspeelknop van een scenario groen kleurt, zijn de bijbehorende instellingen actief. Zodra je ervan afwijkt, verdwijnt de groene kleur. Een nieuwe instelling opslaan doe je simpelweg door lang op de geheugenpositie te drukken. Net zoals bij het vastleggen van radiozenders in het geheugen van een autoradio. Wel is het aantal van 4 geheugenposities soms aan de krappe kant. Als je er al 2 koppelt aan de instellingen voor de eerste en de laatste voor, dan blijven er nog maar 2 over voor instellingen voor verschillende werkdieptes en bodemomstandigheden.

Voor wegtransport moet je het steunwiel ombouwen. Elektronische diepte-instelling ervan kost € 1.220.

CCI-terminal, of een Nederlandse besturing

Een rechte voor ploegen met een Juwel 8i lukt ook prima zonder gps-besturing. Komt dat echter extra nauw, bijvoorbeeld vanwege het te zaaien of te poten gewas en wil je wel gps-besturing? Dan is dat af-fabriek alleen mogelijk in combinatie met een CCI Isobus-terminal met bijbehorende licenties. Wil je niet werken met een CCI-terminal of met gps-besturing af-fabriek, dan kun je ook kiezen voor Track-Control van Mechanisatiebedrijf Vermeulen, of voor de Isobus-geschikte ploegbesturing van GroeNoord. Dat kan bij beide zonder extra terminal. De softwarelicenties benodigd voor gps-besturing, CCI.Command PT en CCI.Command SC, levert Lemken voor € 3.192. Natuurlijk heb je een (RTK) gps-signaal van de trekker of van een aparte antenne nodig. De trekker moet daarnaast de positie van de hef doorgeven. Dat kan via de Canbus of via een aparte sensor. De herkomst van dat signaal kun je in de terminal wijzigen. Vanzelfsprekend moet je de rijsnelheid ingeven.

Is dat allemaal in orde, dan kun je als bestuurder de gewenste werkbreedte met bijbehorende minimum en maximum waardes invoeren. Voor gps werkbreedte-aansturing is eveneens een AB-lijn of contour nodig. Zodra je een scenario activeert, kun je de gps-besturing inschakelen. Qua werkbreedte is er een werklijn en een referentielijn. De werklijn is maatgevend voor de besturing, daartoe zijn ze allemaal genummerd. Zodra je de ploeg uitheft om te keren op de kopakker, wordt de naastliggende werklijn de nieuwe referentielijn waar de ploeg naar toe wil sturen. Zit er een te grote afstand tussen werklijn en referentielijn, dan pauzeert de besturing. Dat zie je als bestuurder aan een verschil tussen beide lijnnummers. Hef je de ploeg uit zonder te keren, dan telt de werklijn niet door.

In de praktijk betekent dit dat je nauwelijks hoeft in te grijpen. Zit er onverhoopt toch een verschil tussen de werk- en referentielijn, dan kun je die via de terminal weer uitlijnen.

Het automatisch uitgeren met de Juwel 8i schematisch weergegeven. De ploeg regelt automatisch naar de AB-lijn (of contour) toe. Zodra je de denkbeeldige diagonaal overschrijdt, buigt het ploegbeeld af. – Illustratie: Profi

Uitgeren of ploegen op doellijn

Met het systeem kun je de ploeg ook automatisch laten uitgeren en naar een doellijn laten ploegen. Dat kan opnieuw een AB-lijn zijn, maar ook weer een contour. Staat die lijn nog niet in het systeem, dan leg je hem eerst al rijdend vast. Daarna ploeg je aan de beginzijde van het perceel de eerste voor, waarna je de werklijn en de referentielijn uitlijnt. Dat doe je bij voorkeur op een positie het dichtst bij de AB-lijn (of contour). De ploeg regelt vervolgens automatisch naar die doellijn toe. Hij houdt zo lang mogelijk de werklijn aan, totdat je een denkbeeldige diagonaal overschrijdt. Dan wordt het ploegbeeld afgebogen. Dit is te zien in de tekening.

Afhankelijk van de instellingen voor de werkbreedte zijn minder of meer werkgangen nodig om het bewuste perceel af te ploegen tot aan de doellijn. Voor het uitgeren ligt het regelbereik van de snijbreedte tussen de ingestelde werkbreedte en de maximum werkbreedte en dus niet tussen de minimum en maximum werkbreedte. Als de maximum werkbreedte bijvoorbeeld 2,50 meter is, de ingestelde werkbreedte 2,00 meter en de minimum werkbreedte 1,70 meter, dan is er 50 centimeter beschikbaar voor het uitgeren. Is het perceel aan de ene kant 20 meter breder dan aan de andere kant, dan zijn minimaal 40 werkgangen nodig om die 20 meter in stapjes van 50 centimeter uit te geren.

Je kunt bovendien de snijbreedte goed afstemmen op het doel van het ploegen, op de grondsoort en op vervolgbewerkingen. Breder als het kan en smaller als het moet.

Het steunwiel (340/55-16) moet je dan wel handmatig omstellen, de rest van de transportinstellingen doe je gewoon op de terminal. De vorenpakker hangt hoog, maar mooi vlak boven de ploeg.

Pakken wat je pakken kunt

Tijdens de werktuigtest op voornamelijk lichte tot middelzware grondsoorten, leverde de FlexPack-vorenpakker overtuigend werk. De ruststand ervan wordt echter niet gemonitord, al moet dit in verband met de werkstand of de scenario’s wel mogelijk zijn. Staat de pakker in transportstand, dan werkt ie wel, maar kan hij onbedoeld de overbelastingsbeveiliging activeren. De werkbreedte van de vorenpakker past zich aan de werkbreedte van de ploeg aan. Langs de perceelrand kun je hem zelfs naar binnen gezwenkt nog z’n werk laten doen, zodat je er tot vlak aan de perceelrand mee kunt ploegen. Het zwenken is geïntegreerd in het wentelen en met de zwenkcilinder kun je de bodemdruk van de vorenpakker in twee stappen verstellen. Voor het herverdichten draagt de ploeg een deel van zijn gewicht over op de pakker. Het wentelen van de ploeg kun je via de Isobus Aux-N-functie ook met een externe bediening doen, zoals een joystick van daarvoor geschikte trekkers. Dat kan ook voor talloze andere functies en instellingen.

Al met al levert een ‘i’ in de typeaanduiding je vooral meer bedieningsgemak en -eenvoud op. Handig zijn de scenario’s met opgeslagen instellingen die je kunt oproepen. Dan kun je zelfs zonder gps-besturing allerlei elektronische snufjes gebruiken. Je hebt hoe dan ook te maken met een prijzig geheel: € 73.228 voor een Juwel 8i-vijfschaar met FlexPack-vorenpakker. Maar gemak dient de mens, nietwaar?