In Arnhem wordt gewerkt aan een nieuwe, Nederlandse trekker: de EOX175. De systeemtrekker van het jonge bedrijf H2Trac is in veel opzichten bijzonder: denk aan hydraulische spoorbreedte verstelling en een dieselelektrische hybride aandrijving. De trekker onderscheidt zich op meer punten, blijkt als we ’m tijdens een test zien werken.
De felgeel-groene EOX175-trekker rijdt op een leeg bouwkavel heen-en-weer, omringd door bedrijven die bijna allemaal wel iets van ‘H2’ of ‘Hydrogen’ (waterstof) in hun naam hebben. Op het industriepark Kleefse Waard in Arnhem (Gld.) zijn vooral energie-gerelateerde bedrijven gevestigd, en de jonge, Nederlandse trekkerfabrikant H2Trac is er één van. Die naam bestaat sinds 2020, toen het bedrijf met een nieuwe investeerder een doorstart maakte vanuit het failliet verklaarde Mtt Tractors. Het bedrijf houdt in Arnhem kantoor, heeft er een werkplaats, en test de zogenoemde EOX 175 met een vaste tand cultivator op een leeg kavel. EOX staat voor ‘elektrische os’, en deze dieselelektrische systeemtrekker moet zich meten met een 175 pk sterke trekker. De EOX valt nogal op: de trekker is felgeel-groen, en hoog. Omdat de dieselmotor en stroomgenerator onopvallend in het basisframe zijn weggewerkt, lijkt het op afstand op niet meer dan een cabine op hoge cultuurwielen.
Tekst gaat verder onder foto
De assen kunnen 70 cm uitschuiven (tot 3,20 meter spoorbreedte). De motor ligt tussen de achteras en de cabine. De achterbrug is zelf ontwikkeld, en de aftaksstomp wordt door een elektromotor aangedreven.
H2Trac bouwt een trekker die op veel punten anders is dan we gewend zijn. De basisgedachte achter de trekker komt voort uit rijpadenteelt; een teeltwijze waarbij alleen wordt geteeld in onbereden grond tussen de wielen. Dat is waarom de trekker voorzien is van hydraulische spoorbreedteverstelling (2,25 tot 3,20 meter). Maar langzaam verbreedt Paul van Ham, die de drijvende kracht is achter het concept, z’n focus: “Ook vanuit de groen-, grond- en infra-sector merken we vraag naar een emissievrije trekker voor aanbestedingen”, vertelt Paul. Er wordt daarom ook getest met een grondkipper. “We hebben ook al zitten rekenen, als we de fronthef zouden gebruiken om accu’s te dragen en snel te wisselen, dan zouden we een volledig elektrische trekker kunnen bouwen die een werkdag door kan werken.”
Maar zover is het nog niet. De eerste trekker, een hybride, wordt momenteel getest. En de onderdelen voor een tweede trekker zijn besteld. Die tweede trekker is namelijk verkocht, aan Stadsboerderij Almere (Fl.). Die trekker wordt op nadrukkelijke wens van de koper gebouwd met een waterstofbrandstofcel.
Tekst gaat verder onder video
Het is een gekke gewaarwording: als de cultivator tot de balk diep in de losse zandgrond zakt, reageert de dieselmotor niet. Die blijft een paar tellen stationair draaien, tot het laadniveau van de accu te ver daalt. Dan pas verhoogt de motor z’n toerental automatisch (tot zo’n 1.600 tpm) om een generator aan te drijven en de accu bij te laden. Als de trekker moet werken, klinkt een luid, monotoon ‘gezoem’ van de elektromotoren.
De accu ligt grofweg tussen de vooras en cabine ín het frame en heeft een capaciteit van 40 kWh. Hiermee zou het mogelijk zijn een klein uur te rijden (met maximaal 40 kW afname) zónder dat de dieselmotor aanstaat. Hierbij werkt de airconditioning niet meer, want die wordt rechtstreeks door de motor aangedreven. Als de EOX puur elektrisch rijdt, is die overigens niet zo stil als een elektrische auto of heftruck; de hydrauliekpomp die nodig is voor onder andere de besturing hoor je namelijk nog werken.
Tekst gaat verder onder foto’s
De cabine kantelt voor onderhoud aan bijvoorbeeld de hydrauliekpomp achterover middels twee lineaire elektromotoren.
De FPT-viercilindermotor ligt achterstevoren tussen achteras en cabine, en de radiator ligt horizontaal bovenop.
De vier wielen zijn elk voorzien van 22kW sterke wielmotoren, dat betekent dat er een kleine 120 pk aan trekkracht beschikbaar is. Volgens Van Ham kent de elektrische aandrijflijn een verlies van zo’n 10%; de dieselmotor staat te boek voor 175 pk. Als het nodig is kunnen de elektromotoren kortstondig ook 250 pk leveren. “Eigenlijk is het zo: een elektromotor is oneindig sterk, totdat-ie doorbrandt, wat we natuurlijk voorkomen. We spreken zelf over een 100% boost”, legt Paul uit. Aan de rechterzijde van de trekker is een grote radiator geplaatst om alle elektrische componenten en de generator, die onder de cabine ligt, te koelen. Een FPT-viercilinder ligt achterstevoren tussen achteras en cabine. Dat wil zeggen: de distributiezijde zit aan de voorkant. Omdat het motorblok aan de achterzijde grenst aan achteras en achterbrug, plaatst H2Trac de koelventilator horizontaal achter de cabine.
Tekst gaat verder onder foto
Vanwege de hoge bodemvrijheid (70 cm) heeft H2Trac zelf een fronthef ontwikkeld. Details: een elektrisch aangedreven aftakasstomp is te verplaatsen van voor naar achter, en andersom.
Ook bijzonder is, dat de trekker met uitgeschoven assen (3,20 meter) een stuurhoek heeft van 45 graden. Nog bijzonderder: de trekker kan een pirouette draaien. Hierbij sturen de voor- en achterwielen naar elkaar toe, en dan draait de trekker om z’n as. Dit vraagt nog enig finetunen, want tijdens de test ontstaan er grondbulten, omdat de wielaandrijving hierbij nog niet optimaal is. De bediening verloopt via een rijhendel die net als de cabine zelf afkomstig is van een Claas-hakselaar. De rijsnelheid bedien je door de rijhendel te bewegen – net als een hydrostaat. Hierbij zijn er nu drie virtuele rijbereiken om gepast te kunnen doseren. Zo is een lage groep (0-2 km/u) bedoeld om een werktuig aan te koppelen. De EOX175 rijdt maximaal 40 km/u, en is trouwens niet voorzien van vooras- of cabinevering.
Tekst gaat verder onder foto’s
Je kijkt tussen het basisframe en de wielen door naar een werktuig, maar de heflatten zelf verschuilen achter de radiator.
Sommige functies, zoals de hefinrichtingen, zijn draadloos te bedienen met een smartphone.
Vanuit de cabine is er veel zicht op werktuigen – je kijkt immers tússen de wielen en het basisframe door. De heflatten zelf, om een werktuig aan te koppelen, verschuilen achter de koelradiator van de motor (achter) en het motorkapje (voor). Maar: je kunt de hef ook bedienen met een smartphone. Bijzonder is trouwens dat de cabine voor onderhoud (aan de hydrauliekpomp) achterover kantelt. Net als dat een Schlüter dat kan, maar dan met lineaire elektromotoren.
H2Trac heeft zowel de fronthef als de achterbrug ook zelf moeten ontwikkelen. Vanwege de hogere bodemvrijheid dan normaal (zo’n 70 cm), moeten de heflatten namelijk een grotere hefweg afleggen. Bijzonder is dat de aftakas ook elektrisch – en dus traploos – wordt aangedreven, en nog bijzonderder is dat je in theorie één aftakas kunt kopen en die van achter naar voor en vice versa kunt verplaatsen. Nu monteert H2Trac een 60 kW sterke stomp, maar naar wens is dit een 80 of 100 kW elektromotor (grofweg 80 tot 135 pk). In totaal zou de trekker dan, als deze ook een frontaftakas heeft, voorzien zijn van zes elektromotoren. De vraagprijs voor deze hybride trekker is € 280.000, en voor wie ’m wil hebben met een brandstofcel moet rekenen op een offerte van ongeveer € 420.000. Ter indicatie: een standaard 175 pk sterke traploze trekker kost bruto zo’n € 165.000. Komend voorjaar wil H2Trac de EOX in de praktijk gaan testen, en dan zal ook blijken of deze ultieme rijpadentrekker z’n meerprijs waard is.
Tekst en foto’s: Bob Karsten
Bijzonder: de wielen hebben een stuuruitslag van 45 graden als de spoorbreedte op 3,20 meter staat, en daarmee kan de EOX een pirouette draaien (om z’n as).
Gerelateerde tags: Elektrisch, H2Trac, hybride, MTT Tractors, MultiToolTrac, systeemtrekker
