In 2018 stelde John Deere de topmodellen voor van zijn nieuwe 9000-hakselaarserie. Wij keken twee jaar lang mee over de schouders van een Duitse loonwerker die de ‘kleinste’, de 9700i, gedurende 850 uur aan de tand voelde. Hoe vergingen de eerste 1.650 hectare hem?
Onlangs introduceerde John Deere in Italië twee nieuwe hakselaars uit de 9000-serie: de 9500 en 9600. Beide verrassend genoeg voorzien van een eveneens nieuwe 18 liter John Deere-zescilinder met maximaal 766 (9500) respectievelijk 787 pk (9600). In TREKKER 397 lees je hoe de fabrikant hiermee het gat wil dichten tussen de 8600, die 625 pk uit een 13,5 liter Deere-motor haalt, en de grotere 9700 met een 24 liter Liebherr V12-motor met 770 pk.
Die laatste, de 9700i, zagen we twee jaar lang vooral mais hakselen bij een Duitse loonwerker. Het model wordt overigens in 2023 vernieuwd, maakte John Deere (ook in Italië) bekend. Dan maakt de V12-motor plaats voor dezelfde nieuwe 18 liter zescilinder John Deere, die voldoet aan de Fase V-emissienormen.
Lees verder onder het kader
Een hoge betrouwbaarheid en goede service zijn cruciaal voor maishakselaars. Korte tijd moeten ze continu draaien, anders staat de hakseltrein stil. Wat de duurtest betreft, daarover kunnen we kort zijn: de service die tijdens de 850 uren is verleend, is goed. En van stilstand door machineproblemen was geen sprake. De beperkte kritiek die er wel was, lees je verderop.
Lees verder onder de foto
De in de lengte gemonteerde Liebherr V12 draait maximaal 1.800 omw/min en heeft een koppel van 3.940 Nm.
De loonwerker in kwestie investeerde in een 9700i om zijn (biogas)klanten hoge capaciteit, korte haksellengtes en een intensieve (korrel)kneuzing te kunnen bieden. In twee jaar tijd oogstte de machine 1.650 hectare, voornamelijk snijmais. De inzet in de grasoogst bleef beperkt tot 100 hectare, omdat de 9700i alleen in noodgevallen als extra machine wordt gebruikt. In totaal klokte de urenteller tijdens de duurtest 851 motoruren. Om die hoge capaciteit, optimale kneuzing en ook documentatie te kunnen bieden was de 9700i als volgt uitgevoerd:
• Kemper 490 Plus-maisbek, 9 meter werkbreedte, 12 rijen.
• 3 m brede Kemper pick-up.
• Messentrommel met 64 messen, 1.350 omw/min, haksellengtes 3 tot 14 mm.
• XStream-korrelkneuzer, 250 mm doorsnede en 50% toerentalverschil.
• Premium-Dura-Line pakket met wolframcarbid geharde slijtdelen.
• Harvest Monitor-opbrengstmeting, Harvest Doc-documentatie, Harvest Lab NIR-sensor en JD Link-machinemonitoring.
Lees verder onder de foto
De messentrommel heeft het grootste aantal messen: 64. Het toerental is 1.350 omw/min en dat geeft haksellengtes tussen 3 en 14 mm.
Met 770 pk heeft de 9700i meer dan voldoende power voor het werk in een regio met vooral veel kleine percelen. Afgezien van het minder goed aanslaan van de motor bij zeer lage temperaturen, hadden de chauffeurs niets te klagen over de Liebherr-twaalfcilinder. Die is vasthoudend bij slechts 1.500 toeren en levert dan bovendien een hoog koppel. Als chauffeur moet je wennen aan dat lage toerental. Durfals gingen zelfs terug naar 1.200 toeren, en ook dan pakt de motor bij een minder zwaar gewas prima op.
Lees verder onder de foto
De cabine is ruim en biedt optimaal zicht rondom. Alle noodzakelijke informatie wordt logisch op de A-stijl of op de kleine terminal getoond. De 4640-terminal rechts is achteraf opgebouwd, omdat de nauwkeurigheid van de opbrengstmeting te wensen overliet (en laat).
Met een verversingsinterval van 1.000 uren hoefden we tijdens de test geen 99 l motorolie paraat te hebben. Niettemin stond de hakselaar na 840 motoruren op verzoek van Liebherr in de werkplaats om de kleppen te controleren. Toen is ook de turboslang vernieuwd (een overzicht van reparaties staat in het Reparatiedagboek). Het vermogen van de in de lengterichting geplaatste motor wordt via een tandwielkast met dry-sumpsmering overgebracht op een band die de 88 cm brede en 67 cm grote hakselkooi aandrijft.
Met de twaalfrijige Kemper-bek (zie kader Maisbek en pick-up) verwerkten we tot 250 ton mais per uur met een drogestofgehalte van 38%. In rogge was de capaciteit vergelijkbaar. Bij gelijkmatige opbrengsten, 5 millimeter haksellengte en de meest intensieve kneuzing was het brandstofverbruik 28 tot 33 liter per hectare.
Lees verder onder het kader
De hakselkwaliteit van de messentrommel met het grootste aantal messen is goed. Dat geldt niet alleen voor de snijkwaliteit. Ook de kneuzing van korrels en stengels door de XStream-korrelkneuzer, afkomstig van het Amerikaanse Scherer, geeft geen enkele reden tot kritiek. Kijkend naar de corn silage processing score (CSPS), ook wel kernel processing score (KPS) genoemd, zeg maar de korrelkneuskwaliteit en -intensiteit: die ligt met 80% ruim boven de norm van minimaal 70%. Dat je de ruimte tussen beide 250 millimeter grote rollen bij de korrelkneuzer alleen mechanisch kunt verstellen, deert de chauffeurs niet. Meestal hakselden ze met 1 millimeter afstand.
‘Onze’ 9700i was voorzien van het Premium-Dura-Line pakket. Dit houdt in dat slijtagegevoelige slijtdelen als de kooibodem zijn gecoat met een laagje wolframcarbid. John Deere geeft op deze onderdelen 3.000 uur of vijf jaar garantie. De afstrijker van de gladde rol, die na één seizoen werd vervangen, is geen onderdeel van het pakket. Dat gebeurde na de tweede oogst nog eens, totdat de geharde uitvoering werd gemonteerd. Inmiddels levert John Deere standaard de geharde versie van de afstrijker als onderdeel van het Premium-Dura-Line pakket. Verder blijken de materialen die in aanraking komen met de gewasstroom slijtvast.
Tijdens de eerste snede gras, een suikerrijke, plakkerige snede, ‘verslikte’ de hakselaar zich nog weleens. Daarom werd de kooibodem voor het hakselen van gras vervangen. De iets andere vorm zorgt voor een betere doorstroming onder dergelijke ongunstige omstandigheden. De blaaspijp werd tot dusver nog niet aangepast (de blaaspijp op de nieuwe 9500- en 9600-modellen is ronder van vorm). Wel is ter plaatse van de invoerrollen achteraf een extra watersproeier gemonteerd. De toevoegmiddeltank dient daarbij als waterreservoir.
Het is bijna subliem hoe je als chauffeur via zeven treden op aanzienlijke hoogte de cabine betreedt. Die geeft niet alleen goed zicht rondom, hij is ook erg ruim. Enkel een draaibare stoel, zoals in de grotere trekkerseries, zou de beleving en het comfort nog verder kunnen verbeteren. Bijvoorbeeld bij het openen van percelen. Daarnaast moet de nieuwe rijhendel van de Command Pro-armsteun in de serie worden opgenomen. Het gevoel van de oude is, ondanks de in drie richtingen verstelbare handsteun, niet ideaal. Ook al werd deze na het eerste jaar omgebouwd met een nieuwe, naar voren gerichte vorm.
De programmering van de knoppen vinden de chauffeurs ideaal. Als nieuwe berijder moet je wel weten dat je aan sommige knoppen twee functies kunt toewijzen. Zoals aan de cijfertoetsen 1 tot en met 3. En met een dubbelklik kun je bijvoorbeeld de blaaspijp compleet zwenken, mooi en handig! Dat geldt ook voor het automatisch kunnen laten zakken van de blaaspijp en voor de instelbare draaisnelheid. Je kunt zelfs de snelheid van de klepverstelling aanpassen. Laat je de blaaspijp niet automatisch zakken, dan is het oppassen. De cilinder is dubbelwerkend en kan de steun tussen beide roestvaststalen uitlaatpijpen vervormen.
Al bij de introductie van de 8000-serie koos John Deere voor hydraulische aandrijving van de voorzetstukken. Dat is ook bij de 9700i erg handig. Je kunt het voorzetstuk snel in- en vooral uitschakelen en het toerental wordt optimaal afgestemd op de rijsnelheid. Met name bij de pick-up. Met de tweevoudige aandrijving kun je de toerentallen van de pick-up en de vijzel onafhankelijk aansturen.
Op de weg ben je met de 9700i met maisbek veilig en snel onderweg. Mede dankzij het comfort-steunwiel van Kemper. De hakselaar stond op de grootst mogelijke banden met voor 900/60 R42 en achter 710/60 R30. Met 3,49 meter breedte is het voertuig, dankzij de grote stuuruitslag en de wielbasis, zeer wendbaar. De draaicirkel is buitenwerks 15,4 meter, en dat is ruim voldoende om op de kopakker in een keer om te steken. Dankzij de ProDrive-transmissie rijd je met een laag motortoerental naar het volgende perceel. Echter, ongeacht het merk loop je tijdens de oogst tegen onverklaarbare problemen aan. Zo liep bij 399 motoruren een voorwiel los, wat de trap en de tank beschadigde. Een schadepost van meerdere tienduizenden euro’s, die de verzekering dekte.
Het dagelijkse onderhoud moet snel en eenvoudig uit te voeren zijn. Bij de John Deere gaat de dagelijkse controle in slechts een paar eenvoudige stappen. Niet alleen zit de tankdop van de 1.500 liter grote dieseltank ideaal naast de trap, ook de toegang tot het luchtfilter en de koeler geven geen reden voor commentaar. De 102 liter grote AdBlue-tank is wat aan de krappe kant. Op de nieuwe John Deere-motoren in de andere modellen is overigens geen AdBlue-inspuiting of verdere uitlaatgasnabehandeling nodig. Sinds er meer druk op de roterende borstel op de zeef van de koeler staat, hoef je die ’s avonds alleen nog voor de vorm te reinigen.
De toevoegmiddeltank achterop is met 380 liter inhoud wel voldoende groot. Om ’m te vullen heb je een trechter nodig, en als je dat onverhoopt doet bij draaiende motor dan kom je gevaarlijk dicht bij de draaiende riem van de motor. Eerst uitschakelen dus. Het instellen van de dosering via de terminal gaat supergoed. Ook de toegankelijkheid van de doppen en het filter is zeer goed. Een achteraf gemonteerd terugslagventiel tussen pomp en tank garandeert probleemloos verpompen van het toevoegmiddel.
Lees verder onder de foto
Het bereik van de blaaspijp met het werprad met tien schoepen volstaat. Er is geen vulautomaat voorzien. De (korrel)kneuskwaliteit en -intensiteit van de XStream-korrelkneuzer is zeer goed.
De optioneel leverbare zijtank voor 30 liter concentraat had onze machine niet. In plaats daarvan zat de extra olietank voor de druksmering van de rollen van de korrelkneuzer bij het rechter spatbord gemonteerd. De lagers worden met een lucht-oliemengsel gesmeerd. De temperaturen van die lagers zijn zichtbaar op de terminal in de cabine. Een melding herinnert aan het doorsmeren via een kogelkraan. Die zou liefst nog via het zijraam te bedienen zijn. Het verbruik beperkt zich tot 8 liter olie per 80 kooiuren.
De chauffeurs zijn lovend over het messenslijpen, het zich automatisch instellende tegenmes en de standtijd van de messen. Ondanks de montage van de grootst mogelijk voorbanden (900/60 R42) kun je de invoerrollen zijdelings zover uitzwenken dat je prima toegang hebt tot de messentrommel. Na 850 uur was de eerste slijtage zichtbaar op de invoerrollen, de gladde rol en de korrelkneusrollen. Met name aan de zijkanten, die kennelijk meer te verduren krijgen dan het midden van de rollen.
Lees verder onder het kader
De eigenaar van de 9700i is na twee jaar nog altijd niet tevreden over de precisie van de Harvest Monitor-software. Soms zijn de waarden bijzonder nauwkeurig, en vlak daarna niet meer. Het vervangen van de terminal door een 4640-terminal bracht geen soelaas. John Deere kondigde nieuwigheden aan die de nauwkeurigheid van de opbrengstmeting moeten verbeteren. De drogestofmetingen van de HarvestLab NIR-sensor zijn daarentegen nauwkeurig en aannemelijk.
Andere goede details zijn de led-verlichting – die is zelfs zeer goed – de geringe slijtage van de slijpsteen en de afstand die de blaaspijp kan overbruggen bij het openen van een perceel. De monitoring van de machine via JD-Link en het Operations Center functioneert goed. Prima zicht is gewaarborgd dankzij de goede toegang met handgrepen tot de ruiten, zodat je die makkelijk kunt schoonmaken.
Op basis van twee jaar lang werken en testen in de praktijk met in totaal 851 motoruren, blijkt de John Deere 9700i bijzonder geschikt voor waar hij voor bedoeld is: zonder stilstand de maiscampagne afronden. De hakselaar levert een goed product en is betrouwbaar. Als chauffeur geniet je van de ruime cabine met uitstekend zicht rondom.
De John Deere 9700i is leverbaar vanaf € 517.107. Een meer ‘logische’ uitvoering, direct ook voorbereid voor mais en gras, inclusief gps-besturing, Harvest Lab en voedingswaardemeting, XStream-korrelkneuzer, Premium-Dura-Line pakket, led-verlichting en actieve vulregeling zit op € 645.000. De Kemper 490 Plus-bek inclusief loopwiel kost € 169.135.
Lees verder onder de foto
De 9700i is met de grootst mogelijke banden weliswaar 3,49 meter breed, hij blijft enorm wendbaar. Er is voldoende bodemvrijheid en het extra gewicht gaat mooi op in het ontwerp.
Tekst: Tobias Bensing, René Koerhuis
Foto’s: Michel Velderman, Tobias Bensing
Gerelateerde tags: hakselaar, Trekkertest
