Band, koker of rek, waar kies je voor bij balentransportwagens

Om de optimale wagen te vinden, vergeleken we de modellen van Kröger Agroliner, Pronar en Reisch. Ze verschillen niet alleen sterk qua prijs (ruim 25%), maar ook qua type ladingszekering. We testten de volgende 24-tons drieassers:

• De PWO 24 van Kröger Agroliner zekert de balen aan weerszijden met twee buizen. In geopende toestand liggen die op platformhoogte.

• Pronar leverde de T028KM voor de test. Die is aan beide zijden beveiligd met een hydraulisch frame/rek. Dat gaat omhoog bij laden en lossen. De testwagen was een prototype waarbij het frame 50 cm hoger opende dan bij het vorige model.

• Reisch stelde een RBW-240 ter beschikking met een star frame rechts en banden aan de linkerzijde. Bij het laden of lossen ligt de bandhouder ter hoogte van het platform.

Andere fabrikanten met starre, neerlaatbare rekken wilden niet meewerken aan onze vergelijkingstest.

Lees verder onder tabel

Afmetingen vergelijkbaar

Met 10,02 meter biedt Reisch de langste laadruimte in vergelijking met Pronar (9,90 meter) en Kröger (9,85 meter). Kröger levert op verzoek ook een 10 meter lang platform. Bij het vervoer van 1,25 meter grote ronde balen was Reisch in het voordeel, met tot vier balen extra. Ook bij grote rechthoekige balen van 2 en 2,5 meter was Reisch in het voordeel. Qua laadbreedte doen de merken niet veel voor elkaar onder: Kröger 2,47 meter, Pronar 2,43 en Reisch 2,41 meter.

Met of zonder opstaande rand?

De Reisch RBW-240 heeft geen opstaande rand aan de zijkanten. Zo’n rand heeft twee voordelen: aan de ene kant is het gemakkelijker om niet-gewikkelde balen van een vork af te trekken, en aan de andere kant ligt de onderste laag balen iets steviger. De Reisch heeft geen opstaande rand, maar wel een bandhouder, die we benutten om de balen tegen te houden bij het laden.

Bij Pronar is de constructie van de ladingszekering als volgt: een staalkabel trekt de onderste rechthoekige koker bij het openen omhoog. In geopende toestand biedt de wagen een laadhoogte van 3,44 meter tussen het platform en de onderste koker, wat krap is voor hoge vorken (borden). Bij het sluiten van de ladingszekering zakt de onderste koker door de zwaartekracht naar beneden. Als de lading te breed is – wat het geval is bij ronde balen van 1,25 meter – ‘landt’ de koker op de baal en kantelt die – zonde! In de toekomst wil Pronar verbeteringen doorvoeren om flexibel te kunnen omgaan met uitstekende balen, zoals Reisch en Kröger dat wel kunnen.

Lees verder onder de foto

Gedwongen besturing, zoals hier bij Kröger, is absoluut aan te bevelen.

Gewikkelde balen beschadigen

De Pronar T028KM gebruikt twee dubbelwerkende ventielen voor het openen en sluiten van één zijde – te omslachtig. Je schakelt tussen de rechter- en linkerzijde met een zwaar draaiende hendel onder het laadplatform. Handiger is een dubbelwerkend ventiel met een volgordeschakeling voor links en rechts. Pronar wil dit in de toekomst aanbieden. Geopend is de totale constructie 5,24 meter hoog. Kröger monteert ook twee dubbelwerkende ventielen – één per zijde – en dat beviel ons net zo goed als bij Reisch, hoewel die slechts één dubbelwerkend ventiel monteert. Het vaste rek rechts op de Reisch RBW-240 heeft voor- en nadelen: in principe is het een eenvoudig systeem dat ook geschikt is voor deelladingen. Lossen op meerdere plekken is lastiger, en laden aan de rechterzijde gaat niet. Vanwege de breedte van het platform kun je, afhankelijk van de maat van de balen, niet laden en lossen met een (te) kleine shovel of verreiker.

Voor het transport van gewikkelde balen is op elke geteste balentransportwagen wel wat aan te merken. Zo heeft de Kröger zeskant-schroefkoppen die uitsteken. En bij de Reisch zitten er scherpe randen langs de ingestoken kokers die het folie beschadigen als balen daar tegenaan schuren. Kröger monteert inmiddels bolkop-schroeven voor een platformrand. Bij de Pronar drukken overbodige montagehaken bij het neerlaten van de ladingszekering de folie stuk. Die haken kregen dan ook met de slijptol te maken … Alle fabrikanten gaan met ons commentaar aan de slag. Al met al vonden we de ladingszekering van Reich – met banden – het meest geschikt voor gewikkelde balen.

Lees verder onder de foto

Reisch monteert een dissel uit de vrachtwagenbranche met hoogteverstelling en een ventiel (rechts) voor het drukvrij maken van het remsysteem.

Reisch meest flexibel inzetbaar

Voor in vier lagen gestapelde grote balen van 70 cm hoog werkt het buizensysteem van Kröger goed. De bovenste buis zit mooi passend op 2,26 meter hoogte. Echter, volle wagens heb je nu eenmaal niet altijd, en dan moet je nog handmatig met sjorbanden aan de gang. Qua flexibiliteit vinden we dat dit systeem daarom onderdoet voor Pronar, en dat je met het systeem van Reich het meest flexibel bent.

De verticale banden tussen de vierkante kokers van Pronar zijn goed. Op ons aangeven wil Pronar de tussenafstand nog verkleinen. Het viel ons ook op dat de afstand tussen de kokers aan het eind van het seizoen in het midden 9 cm groter was dan aan de voor- en achterzijde. Hierdoor werd de onbeladen Pronar buitenwerks 7 cm breder. Te breed was ook de Kröger, en dat kwam door de nieuwste telescopische spindels waarmee je de hoogte en breedte van de buizen kunt bijstellen. In de kortste stand was de wagen echter al 2,68 meter breed. Kortere spindels lossen het probleem nu af fabriek op.

Bij ‘lege’ ritten wens je een stijvere buizenconstructie bij Kröger, want de 10 cm dikke buizen trillen zo sterk dat je ze maar al te graag laat zakken. Dan is de wagen helaas wel 2,73 meter breed. Banden tussen de buizen zijn ondertussen optie. Het voorkomt dat balen aan de andere zijde doorglijden of -schieten bij het laden, en je hoeft niet langer extra handmatig te sjorren. Over sjorren gesproken: als de ladingszekering de lading niet nauw omsluit, ontkom je bij alle wagens niet aan sjorbanden. Bij Reisch geven de dertien verticale banden sowieso een extra veilig gevoel. De fabrikant gaat de aanslag van de bandhouder modificeren, omdat die de voorste en achterste band beschadigde tijdens de werktuigtest. Een andere welkome wijziging is een oplossing voor de ligging van de banden met de bandhouder in de onderste stand. Die liggen nu namelijk onhandig op het platform. De rammelende sjor-ogen op dat platform trokken bij het laden van grote balen regelmatig bindtouw stuk. De zijdelingse sjor-ogen van Kröger en Pronar bevielen ons veel beter.

Lees verder onder de foto

Ze liggen weliswaar grotendeels verzonken, maar sjor-ogen op het laadplatform – zoals hier bij Reisch – zien we liever niet.

De ladingszekering van Pronar liet ons als enige af en toe in de steek. De niet-gezekerde spanschroeven van de complexe kabelgeleiding gingen meermaals uit elkaar en de katrollen vertoonden ook te snel slijtage. Geduld is bij het Pronar-systeem een schone zaak, want het openen en sluiten van de ladingszekering kost 11 tot 14 seconden. Duidelijk langer dan de 5 tot 7 seconden bij de andere twee merken.

Sublieme spoorvolging Kröger

De 1,17 meter hoge 500/60 R22,5-banden onder de Kröger Agroliner PWO 24 zijn prettig voor de bodem, maar geven wel minder nuttige laadhoogte: het platform is er 1,37 meter hoog mee en dat is wat hoger dan bij de andere twee wagens, beide op 560/45 R22,5-banden. De spoorvolging is bij Kröger wel onnavolgbaar, want de gedwongen besturing is bij krappe inritten en achteruit manoeuvreren een genot. En het vermindert ook bandenslijtage. Reisch levert optioneel een naloopas, Pronar enkel een starre achteras.

Dan het rij- en weggedrag: verschillende chauffeurs beoordeelden het gedrag van Kröger en Reisch met hun dubbele paraboolveren als even goed. De Pronar T028KM heeft drievoudige paraboolveren die wat harder zijn, maar verder goed aanvoelen. Constructief gezien maakt Kröger de beste indruk. Zo schroeft Kröger als enige assen en verenpakket rechtstreeks op elkaar. Pronar en Reisch werken vanwege hun modulaire bouwwijze met afstandhouders tussen de assen en veerconstructies. Kröger monteert 13×13 cm holle ADR-assen, Reisch 11×11 cm massieve BPW-assen en Pronar voorziet zelf in de 10×10 cm dikke massieve assen. De toegestane aslasten verschillen sterk. De niet-geremde assen van de Kröger zijn vrijgegeven tot 11,3 ton. Bij Pronar is dit 11 ton en bij Reisch 8 ton. Automatische, lastafhankelijke remmen zijn aanbevelenswaard voor de vooras en op één van de achterassen.

Lees verder onder de foto

Opstaande randen, zoals deze bij Kröger, zijn niet per se nodig voor balentransport, maar kunnen wel handig zijn om balen van een vork te trekken.

Gewichten en laadhoogtes

De geteste Kröger PWO 24 was het lichtst: met 6.640 kilo blijft er een laadvermogen van 17.360 kilo over. De Reisch RBW-240 weegt 6.780 kilo en mag 17.220 kilo laden terwijl de Pronar T028KM 7.440 kilo weegt en 16.560 kilo mag laden. Dat scheelt een ronde baal bij een baalgewicht van 800 kilo. Dan de laadhoogtes, met vier lagen 70 cm hoge grote balen. Bij Kröger geeft dat 4,17 meter hoogte, bij Pronar 4,14 en bij Reisch 4,09 meter. Bij drie lagen 90 cm hoge balen laden blijft alleen Reisch met 3,99 onder de 4 meter.

Qua dissel monteert Reisch er eentje uit de vrachtwagenbranche, Kröger en Pronar hebben een eigen dissel. Het aan- en afkoppelen van de spiraalslangen voor de lucht is bij Pronar lastig. De automatische BPW Klemmfix-beugel op de Kröger-dissel beviel het best. Ook de centrale veer van Reisch is makkelijk in gebruik. Bij beide merken kun je de vooras apart drukloos zetten, en dat is handig als je veel aan- en afkoppelt. Pronar heeft dit niet.

De Pronar en Reisch veeg je eenvoudig goed schoon, bij Kröger blijft vuil achter aan de voor- en achterzijde ter hoogte van de cilinderkoppeling. Op elke wagen zien we graag 45 graden gedraaide of afgeronde profielen, zodat er minder stro en ruwvoer achterblijft. Reisch heeft dat wel bij het onderstel. De Kröger en Reisch hebben een anti-steenslagcoating ter hoogte van de wielkasten. Die beide merken hebben ook een streepje voor als het gaat om de afwerking van de geteste balentransportwagens. De Pronar blinkt niet uit qua lakwerk, de geleiding van kabels en leidingen en de afwerking van lasnaden. Kröger levert in onze ogen de beste lakkwaliteit.

Lees verder onder de foto

Het opbergvak dat Pronar levert, is een mooi en praktisch detail.

Ruim 25% prijsverschil

Naast het oog wil de portemonnee ook wat. Op dat vlak wint de Pronar T028KM met gemak. De geteste wagen kost ‘slechts’ € 34.265. Dat is inclusief € 7.200 voor de ladingszekering. De Reisch RBW-240 zit met € 40.539 in de middenmoot. De ladingszekering kost € 8.517 en voor de gemonteerde banden betaal je € 4.832. Voor de Kröger Agroliner PWO 24 betaal je € 43.260 met inbegrip van zo’n € 6.000 voor zowel de ladingszekering als de banden. De gedwongen besturing kost € 4.000 en verschillende andere opties verhogen de aanschafprijs. Let wel: Pronar en Reisch verhoogden de prijzen sinds januari flink, terwijl Kröger aangeeft dezelfde brutoprijzen als begin januari te hanteren.

Met elk van de drie wagens kun je balen vervoeren, maar toch is geen van de geteste wagens een echte allround balentransporteur. Kröger blinkt uit met het beste chassis en de goede afwerking, maar verliest punten bij het zekeren van de lading. De Reisch lijkt het meest allround voor verschillende baalgroottes, maar je kunt ’m maar aan één zijde laden en lossen. De Pronar tenslotte is een prototype dat nog wat verder uit moet rijpen. De interessante prijsstelling maakt echter veel goed.

Lees verder onder tabel

Beoordelingswiel

Lees de grafieken als volgt: rondom, aan het einde van elke spaak, staat een gebruikseigenschap. Langs de spaak is het oordeel af te lezen. Hoe dichter bij de naaf, hoe slechter, en hoe dichter bij de velg, hoe beter. Hoe meer blauw je ziet, hoe beter ‘allround’ de wagen goed scoort.

Let op, onderstaand de fotoseries en beoordelingswiel per merk.