Ook in het koude seizoen werkt het aan de werkbank een stuk aangenamer met warme handen. Een vergelijking van drie verwarmingssystemen voor in de werkplaats.
De winter is dé tijd om reparaties en sleutelklussen uit te voeren waarvoor het van voorjaar tot oogst aan tijd ontbrak. Prima voor grote bedrijven met een verwarmde werkplaats, maar bij menige boer is de werkbank in de hoek van de machineberging of in een schuur te vinden waar warme lucht zo verdwenen is. Omdat je bij werk zonder handschoenen – kleine schroefjes aandraaien bijvoorbeeld – beter warme vingertoppen hebt, kan investeren in een compacte verwarmingsmogelijkheid naast of boven de werkbank uitkomst bieden.
We bekeken drie systemen: een gasbrander, oliebrander en infraroodstraler:
– een opzetstuk voor een gasfles heeft een verwarmingsvermogen van rond 4,3 kW. Dit is met een knop traploos regelbaar vanaf 2,8 kW. Te koop vanaf een euro of 35 incl. btw;
– de infraroodstraler genereert een vermogen tot 2,5 kW. Er zijn ook twee instellingen van 0,85 of 1,65 kW. Kosten: € 80 zonder statief;
– de duurste optie à € 220 is de oliegestookte kachel met warmtevermogen van 0,8 tot 3 kW. Hij heeft ook een stekker, want de ventilator en de regeleenheid werken op 230 V.
Als we de bedrijfskosten vergelijken van de drie alternatieven bij volle belasting (zie tabel) zijn bescheiden verschillen te zien. Over het algemeen is bij Nederlandse energieprijzen de gaskachel de duurste optie met € 0,70 per bedrijfsuur. Olieverwarming houdt het midden – bij een verbruik van 0,313 l/u en een literprijs van € 2 voor geschikte olie kom dit op € 0,63 per uur. De (minimale) extra stroomkosten voor de ventilator en bediening vergeten we voor het gemak. Infrarood is de goedkoopste manier om te verwarmen met € 0,58 per bedrijfsuur, en dat is voluit. Echter, omdat weinig warmte verloren gaat, kan de straler voor het meeste werk aan de werkbank op een lagere stand staan. Dan komen de bedrijfskosten op bijna € 0,40 per uur.
De stralingswarmte van de gasradiator is na vijf minuten al duidelijk voelbaar. Op ruim 2 meter warmt het werkpak op tot een aangename 25 à 30 graden. De stralingswarmte is ongeveer 3,50 meter ver voelbaar. Minpunten: een groot deel van de warme lucht gaat direct naar boven. Bovendien zijn zulke apparaten niet bruikbaar in gesloten ruimten: continue toevoer van verse lucht is absoluut noodzakelijk.
In een 25 vierkante meter grote werkplaats met een plafond op 2,60 meter maten we een licht verhoogde CO-waarde (koolmonoxide) van 4 ppm na 45 minuten opwarmtijd bij volle belasting. Bij aanvang was dat 1 ppm. Dit is nog een veilig niveau in deze geventileerde werkplek.
Gebruik: niet al te grote, goed geventileerde ruimte. Bedrijfskosten: duurste van de drie.
Infrarood (IR) verwarmt niet de omgevingslucht, maar het oppervlak waarop de stralen neerkomen. Vooral in grote hallen een voordeel: je verwarmt alleen waar het nodig is en ‘stookt niet voor de vogeltjes’. We voelden de warmte tot op 4,50 meter.
Naast huid en stof merkten we dat vooral kunststof en papier opwarmen. Dus het is zaak een geschikte afstand tot de werkbank te vinden. Pluspunt: er is een afstandsbediening, dus ook boven de werkbank of op een hoger statief te monteren. Zeer snel gebruiksklaar, goed te richten en uitschakelbaar met een timer. Nadeel is het relatief hoge stroomverbruik: bij 2.500 watt slechts één apparaat per 16-ampèrezekering.
Gebruik: gerichte verwarming in grote hallen. Bedrijfskosten: de voordeligste.
De oliekachel (deze is van het bekende merk Zibro) heeft handige functies als automatisch uitschakelen bij de gewenste kamertemperatuur of eindtijd. Hij is echter matig geschikt als verwarming in een open ruimte bij de werkbank. De ventilator produceert een zachte, warme luchtstroom tot op zo’n 2,50 meter.
De warmte is wel zeer aangenaam en droogt de omgevingslucht niet uit. Bovendien wordt de behuizing minder heet dan bij de concurrenten. Ook hier speelt de vorming van koolmonoxide en is toevoer van verse lucht essentieel. De meter registreerde wat minder CO dan bij gas. Nadelen: oliegeur bij aanvang en moet vijf minuten op gang komen.
Gebruik: niet al te grote, goed geventileerde ruimte. Bedrijfskosten: de middenmoter.
Tekst: Alexander Bertling, Eric Wientjes
Gerelateerde tags: Werkplaatsthema
