Opbouw krachtvoerdoseerbak, vlot voeren tegen lage kosten

Het is en blijft een kuilvoersnijder met bovenlosser, en de mengkwaliteit is natuurlijk niet te vergelijken met die van een voermengwagen. Herbert Brink is de eerste die dat toegeeft. “Je zult mij niet horen zeggen dat dit beter mengt dan een voermengwagen.” Dat gezegd hebbende, is het toch indrukwekkend hoe de melkveehouder het rantsoen voor z’n voerhek heeft liggen. Beter gemengd dan met menige krabbak of voerdoseerwagen. Niet intensief gemengd en gesneden zoals uit een voermengwagen, maar wel voldoende gehusseld om selectie door de koeien te voorkomen. Binnen de beperkte mogelijkheden die het systeem biedt, haalt Brink er meer dan het maximale uit. Enerzijds door er slim mee te werken, anderzijds door de bovenlosser aan te passen aan z’n wensen.

Lees verder onder de foto

Herbert Brink (27) melkt in Vriezenveen (Ov.) zo’n tachtig koeien op 48 hectare. Groeien is zeker geen doel. Optimaliseren en de kosten laag houden wél. De voercombi past hierin. Veel landwerk doet Brink zelf, de afwisseling tussen trekkerrijden en tussen de koeien werken maakt voor hem het boeren mooi.

Vlot voeren tegen lage kosten

Nadat enkele jaren ervaring werd opgedaan met een gebruikte snijder met bovenlosser, kocht Brinks vader de huidige BvL-kuilsnijder met bovenlosser nieuw in 2006. Hiervan zijn in de loop der jaren het snijraam en de hydromotor van de bovenlosser vernieuwd, dat was het wel qua groot onderhoud. Klein onderhoud doet Herbert allemaal zelf. Gebaseerd op de huidige staat verwacht hij nog jaren op deze manier te kunnen voeren met de machine. Brink: “De bovenlosser kost me aan afschrijving en onderhoud opgeteld zo’n € 10 per koe per jaar. Links en rechts staan voldoende sloopmachines te koop voor weinig, dus er zijn genoeg onderdelen om mee vooruit te kunnen.”

Lees verder onder de foto

Brink bouwde een oude Vliebo-doseerwagen om tot krachtvoerdoseerbak boven op z’n kuilsnijder met bovenlosser. Let ook op de werklampen en achterlichten.

Naast de machinekosten zijn ook de brandstofkosten laag. De Case JXU 85 kan het met 1.200 toeren af, je hoort dat de trekker amper hoeft te werken. Brink snijdt eerst een half pak graskuil uit, daarna snijdt hij er een half pak snijmais bij. “Het vergt wat handigheid om ervoor te zorgen dat de halve pakken niet omvallen.” De bovenlosser schraapt vervolgens de pakken van boven af en doseert gemengd tachtig koeien in 20 à 30 minuten.

Lees verder onder de foto

De bak rust op een licht buizenframe, Brink wil dat nog verzwaren. De positie is zo gekozen dat de bak het voer niet op de lagers en kettingen doseert.

Om ook ik in het donker te kunnen voeren, bouwde hij eerder al werklampen op de snijder. Zelfs achterlichten ontbreken niet. De hydraulisch verstelbare rubberschuif in de voorlader maakt de compacte JXU helemaal af als voertrekker. Brink schuift er direct het voer mee aan. De rest van de dag is de trekker te gebruiken voor allerlei klussen met de voorlader, zoals grond van de kuil drukken. “Dat is voor mij een groot pluspunt. Met een grote mengwagen erachter zou dat niet gaan. Nu kan ik de voorlader altijd gebruiken zonder machines af te koppelen.”

Passen, meten en uitproberen

Zo voert de melkveehouder dus al jaren. Mooi om te zien dat een ondergewaardeerd voersysteem toch goed kan werken in de praktijk. De jonge veehouder zag wel een verbeterpunt, en sloeg daarop aan het sleutelen. Tot voor kort verdeelde hij het krachtvoer achteraf met een emmer over het rantsoen, waardoor het ongemengd bovenop lag. “Pas dan kwamen de koeien naar het voerhek, en selecteerden dit als eerste uit”, vertelt Brink, die dat natuurlijk liever anders zag. Het zette hem aan het denken. Het liefst zou hij het voer doseren direct op de kuilvoersnijder. Maar hoe, dat was de vraag.

Lees verder onder de foto

Door halve pakken te snijden, voert de melkveehouder mais en gras tegelijk. De bovenlosser mengt lichtjes. Door nu tegelijk krachtvoer te doseren, is selectie aan het voerhek vrijwel verleden tijd.

Een en ander viel op z’n plek toen hij op marktplaats een gebruikte Vliebo-kar zag staan, die bovendien gratis af te halen bleek en óók nog in de buurt stond. Brink: “Mocht het niet blijken te werken, dan zou ik het er weer afhalen en was er nog niets ergs gebeurd. Dat was de insteek ook een beetje: door het goedkoop te houden kon ik gewoon uitproberen of het zou werken. ” Door de kleine vijzelbak op de bovenlosser te bouwen zou hij van bovenaf het voer op de kuilblokken doseren tijdens het lossen.

En zo geschiedde. De sleutelaar verving de 230 volt aandrijfmotor door een 12 volt ruitenwissermotor. Die bleek voldoende sterk, en ook het toerental klopte aardig. Uit stalen buis maakte hij een frame waar de Vliebo-bak in eerste instantie los op kwam. Door uitproberen en verschuiven is die nu op de juiste positie vastgezet. “Belangrijk was vooral dat het krachtvoer mooi in de bovenlosser valt, niet op de kettingen en de lagering.” Mede dankzij een pvc-uitloop is dat nu het geval.

Lees verder onder de foto

De bak heeft een inhoud van zo’n 200 kilo. Brink vult ‘m nu nog met een emmer vanuit bigbags. Een silo met vijzel staat op de wensenlijst.

Aansturing van AliExpress

De bak bevat maximaal 200 kilo voer; voldoende voor één dag. Als de motor voluit draait is de dosering tijdens de standaard voertijd 2 kilo per koe, zo berekende Brink. Om flexibel te zijn, kocht hij via de Chinese webwinkel AliExpress voor een paar euro een PWM-controller. Hiermee kan hij tijdens het voeren vanuit de cabine het toerental indien gewenst eenvoudig en traploos regelen. “Het mooie van dit systeem is dat je zeker weet dat je bij elke meter van het voerhek evenveel krachtvoer doseert. Die zekerheid heb je bij een voermengwagen weer niet. Exact op gewicht voeren is met dit systeem niet mogelijk, de verhouding tussen gras en mais bepaal je meer op gevoel.”

Krachtvoer niet terug te vinden

De bak doseert het krachtvoer aan de linkerzijde op het ruwvoer. De bovenlosser krabt het vervolgens naar rechts af. Zo mengt het voer gaandeweg beter door het ruwvoer dan je wellicht zou verwachten.

Lees verder onder de foto

Deze Chinese controller kostte maar een paar euro. Het kastje regelt het toerental van de 12 volt ruitenwissermotor die de vijzelbak aandrijft. Zo is de dosering traploos te variëren.

Ook al blijkt het nu goed te werken, perfect is het nog niet. “De constructie waar de bak op rust, wil ik misschien nog wat sterker maken in de toekomst. Ook kijk ik rond naar een gebruikte silo met een vijzel, nu schep ik de bak nog zelf vol met een emmer vanuit een bigbag.” Het krachtvoer, in meelvorm, is aan het voerhek niet terug te vinden tussen het kuilgras en de mais, dus mooi verdeeld. Een eenvoudige maar doeltreffende oplossing die naast de eigen tijd amper geld kostte. De jonge melkveehouder lacht: “Toen ik de Vliebo-bak op ging halen, kreeg ik onderweg een snelheidsboete van € 81. Dat was eigenlijk het duurste onderdeel van het hele project.”

Brink voert met één trekker, die de rest van de dag met voorlader inzetbaar is. Een voordeel volgens hem, want met een voermengwagen lukt dat niet zonder afkoppelen.