Er zit tegenwoordig steeds meer elektronica op en in trekkers, machines en werktuigen. Maar wat als je dat niet wilt, omdat je het bijvoorbeeld te duur, te complex of gewoon onnodig vindt en toch met gps en Isobus wilt werken? Zo kan het ook:
Een nieuwe of jonge trekker zonder elektronica is er tegenwoordig niet meer. Ze zitten vol met elektronica die weliswaar veel bedieningsgemak brengt, maar ook een fors hoger prijskaartje. Want naast strengere emissie-eisen en dus duurdere motoren en uitlaatsystemen, lijkt ook vooral elektronica de prijzen op te stuwen. Elektronica waar je niet altijd op zit te wachten en waaraan je bovendien steeds minder zelf kan en mag repareren. Uit onvrede over de stijgende aanschafprijzen en het ‘right to repair’, de mogelijkheid om zelf reparaties uit te voeren, neemt de belangstelling voor oudere trekkers zonder Fase IV- of V-motoren en gecompliceerde elektronica toe. In de VS, het Verenigd Koninkrijk en ook in Nederland. Tegelijkertijd wil je juist wel over moderne gemakken zoals sectieschakeling, taakkaarten en NIR-sensoren beschikken. Daarom bouwen handige sleutelaars en mechanisatiebedrijven oudere en soms zelfs klassieke trekkers en machines om.
Lees verder onder de foto
De Fendt 395 GHA-werktuigendrager van 1991 schafte Derikx vooral aan om te schoffelen en te eggen. Op deze foto is de opgebouwde gps-stuurautomaat of althans het stuurventiel daarvan te zien.
Tom Derikx is één van die gebruikers die het zonde vindt om trekkers en machines te vervangen omdat ze af fabriek niet op gps kunnen werken en/of geen Isobus aan boord hebben. “Dat vind ik pure kapitaalvernietiging”, zegt de varkenshouder en akkerbouwer in Veulen (L.). Derikx schafte zo’n acht jaar geleden zijn eerste gps-stuurautomaat aan, een set van Trimble met een FMX1000-terminal. Nadat hij tijdens een bijeenkomst op Wageningen UR proefbedrijf PPO Vredepeel hoorde over de voordelen van rijenbemesting in mais, wilde hij dat ook toe gaan passen, in combinatie met ruggenteelt. “Mest moet bij het plantje liggen was het verhaal. Om drijfmest in de rij toe te kunnen dienen, pasten we onze Joskin-mesttank en bouwlandbemester met tanden op 80 cm aan om drijfmest in de rij toe te kunnen dienen.” Derikx kocht later een andere gebruikte Joskin-mesttank en afgelopen jaar een nieuwe bemester. Op die mesttank liet hij het Müller-doseersysteem van zijn eerdere mesttank bouwen en hij liet de tank voorzien van Isobus.
Lees verder onder de foto
Hier kijk je onder tegen de centrale zilverkleurige Müller-ecu op de Agrifac GS 3900 aan die Abemec monteerde voor de Isobus-ombouw. De grote stekker links gaat normaal achterin de spuitcomputer.
Voor de gewasverzorging van kruiden werkte Tom Derikx altijd met een International 845, maar die trekker bleek te klein voor de verzorging van andere gewassen met een gebruikt gekochte Agrifac GS 3900 veldspuit. “Daarom ging ik op zoek naar een trekker met goed zicht op de schoffelbalk en eg en met voldoende vermogen en gewicht voor de veldspuit.” Hij schafte hiervoor een Fendt 395 GHA-werktuigendrager uit 1991 aan. “Vermoedelijk een prototype of een voorseriemodel want het chassisnummer is een cijfer te kort.” Derikx verbreedde ook de spuitbomen van de veldspuit van 42 naar 45 meter met schuimmarkeurs op de topeinden. “Maar schuimmarkeurs en nauwkeurig werken gaan niet echt samen en daarom hebben we de veldspuit afgelopen winter laten upgraden naar Isobus-sectieschakeling.”
Lees verder onder de foto
Tom Derikx in Veulen (L.): “Voor mij is een trekker van ondergeschikt belang ten opzichte van wat eronder en erachter hangt. Maar comfort en techniek moeten wel toelaten dat je kunt doen wat je wilt.”
Die upgrade verzorgde Erik Lathouwers van Abemec die zich bij dit grote mechanisatiebedrijf de laatste jaren heeft ontpopt als specialist hierin. “In Nederland hebben wij ondertussen zo’n honderd veldspuiten, tachtig mengmesttanks en twintig zaaimachines omgebouwd naar Isobus”, zegt Lathouwers. “Materieel hoeft niet nieuw te zijn om aan de technologie van vandaag te voldoen.” Hij voorzag afgelopen winter zowel de Fendt 395 GHA als de Agrifac GS 3900 van Derikx van Isobus om daarmee automatisch secties te kunnen schakelen.
Je zou misschien denken dat daarvoor de ijzerzaag en zijsnijtang in de bestaande bekabeling en elektronica gaat, maar dat is bewust niet het geval. Lathouwers: “We laten alle elektronica en elektrohydraulische aansturingen op de machine zelf intact. In dit geval vervingen we de Teejet-spuitcomputer en schakelaarkast door een nieuwe Isobus-conforme ecu van Müller. Zo eentje die je ook op nieuwe veldspuiten met (onderhuids) Müller-elektronica vindt. Die ecu verzorgt nu de aansturing van de hoofdkraan, de sectiekranen en de dosering via Isobus. De bediening gaat via de Trimble-terminal en voor de bediening van de spuitbomen maakten we een nieuw bedieningspaneel. Mocht de spuit uit elkaar vallen of ingeruild worden, dan kunnen we deze zo weer ombouwen naar de oude bediening. Sterker nog: als hij wil spuiten en wij kunnen bij een probleem niet tijdig service verlenen, dan kan hij gewoon tijdelijk de oude bediening gebruiken.”
Het aansluiten van de Teejet-spuitcomputer aan de trekker is nu een kwestie van de Isobus-stekker op het binnenspatbord erin steken.
Lees verder onder de foto
De Trimble-terminal was er al en die verzorgt nu ook de gps-sectieschakeling (via Isobus!). Met de Isobus-joystick bedient Tom de hoofdkraan en de sectiekranen, en met de nieuwe schakelaarkast de spuitbomen.
Abemec verkoopt kant-en-klare sets om oudere trekkers, maar vooral oudere en nieuwe machines en werktuigen, om te bouwen naar Isobus-bediening. Voor een veldspuit kost dit gemiddeld € 5.000. Voor een mesttank start de prijs bij € 5.000. “Moet er een flowmeter bij, dan kost dat al snel € 3.500 extra en een regelklep zit op € 1.500. Bovendien heeft de gebruikte Müller-ecu maximaal twintig uitgangen (ter aansturing) en op een mesttank zitten er al snel meer dan veertig, waardoor je twee ecu’s benodigd.” Tom Derikx denkt die investering echter al snel terug te verdienen: “Met de automatische sectieschakeling bespaar ik op middelen, spuit ik minder gewasschade en ik kan nu ook de kopakkergrens verleggen door een buitenste sectie uit te schakelen. Voor mij is een trekker van ondergeschikt belang ten opzichte van wat eronder en erachter hangt. Maar comfort en techniek moeten wel toelaten dat je kunt doen wat je wilt. En dat gaat ver want wij hebben zelfs een Delimbe-zaaibakje omgebouwd naar Isobus-aansturing!”
Gerelateerde tags: Isobus, Klassiekers
