Slim: twee gewassen tegelijk (én apart) zaaien (film)

Waarom zou je twee gewassen tegelijk willen zaaien? De aanleiding zit duidelijk bij de veehouders die steeds meer zoeken naar de juiste combinatie van gewassen om zo krachtvoer van eigen bodem te telen. Een mengsel van bijvoorbeeld erwten en triticale of -en daar is de meeste vraag naar- een combinatie van (winter) tarwe met veldbonen. De combinatie van beide gewassen zou de meest optimale combinatie zijn die van elkaar profiteren als het gaat om stikstof te binden vanuit de lucht én de bodem en tegelijk zorgen voor een eiwitrijk mengsel.

De techniek

Loonwerker Ad Buijs bedacht al eerder een zaaimachine die twee gewassen tegelijk kan zaaien. Dat begon in 2019 met een zelfontwikkelde fronttank met twee aparte compartimenten met elk een eigen instelbare doseerunit. Voor dit zaaiseizoen 2020, voegde Buijs daar een nieuwe zaaimachine aan toe, die achter de rotorkopeg hangt.

Hoe het geheel werkt? Vanuit de fronttank gaan er twee gescheiden slangen naar twee aparte zaadverdelers achterop de zaaimachine. De voorste verdeler op de zaaimachine heeft 24 zaaiuitlopen, één naar elk zaaikouter. De achterste verdeler telt 12 zaaiuitlopen, één naar elk van de zaaikouters op de achterste rij.

Slim Y-stuk

Het vernuft zit ‘m in de voorste verdeler. Deze heeft 24 uitlopen en gaan naar alle zaaikouters. Echter, als Buijs de deksel van die zaadverdeler wisselt, en daarmee de helft van die 24 uitlopen afsluit, dan gaan de 12 overgebleven allemaal naar de voorste 12 zaaikouters. Om dat technisch mogelijk te maken, ontwikkelde en bouwde Buijs zelf een slim RVS-Y-stuk waardoor de achterste rij zaaikouters zowel door de voorste als de achterste zaadverdeler gevoed kunnen worden (zie foto). Buijs kan zo met deze machine zowel één gewas zaaien via alle zaaikouters als twee gewassen, elk naar de helft van de zaaikouters.

Hier zit het vernuft: een RVS Y-stuk waardoor de zaaikouters zowel vanuit de voorste als de achterste verdeler zaaizaad toegevoerd krijgen. Ad Buijs bedacht deze zelf.

Kverneland CX-II

De zaaimachine achterop is in de basis een Kverneland met CX-II zaaikouters. Deze zaaikouters zijn schijfzaaiers die minder gevoelig zijn voor stoppel- of gewasresten op het land. “Ze kunnen zelfs door grasland zaaien”, vertelt de enthousiaste Ad Buijs. De veerdruk van elk zaaikouter is via een pen-gat verstelling in combinatie met een veer naar wens in te stellen. ”Op zware grond staat de veerdruk soms zelfs heel hoog’, zo vertelt Buijs, maar op deze lichte zandgrond heb ik de veerdruk uitgeschakeld. En zo zaaien we nu zowel de erwten als de triticale op zes centimeter diepte. Op het perceel waar we de machine zijn primeur heeft, zaait de achterste 12 zaaikouters triticale, de voorste 12 zaaikouters erwten.

Finetuning

Tot slot: de tandjes achterop maken het zaaibed weer vlak en egaal. Maar omdat op sommige lichte grondsoorten de egtandjes te diep erdoor krabben (en zo het zaad weer kunnen raken), bouwde Buijs een hydraulische ondersteuning op deze balk waar alle egtandjes bevestigd zijn. Via een lage, instelbare oliedruk houdt hij de egtandjes zo precies waar hij ze hebben wil: bovenop het zaaibed, en niet erin.