Geen tonnen, maar kilo’s verspreiden met Bunning

“Van een afstandje is het net een strooitafel op wielen”, lacht Ard Eshuis. Dat is precies wat de melkveehouder uit Diffelen (Ov.) voor ogen had: een lichte meststrooier, op grote banden en met een zeer professionele strooitafel erachter. Beide schotels hebben een doorsnee van 110 centimeter. “In feite bouwde het Engelse Bunning nu de strooitafel van een professionele meststrooier achter op een boerenformaatje”, vertelt Eshuis over z’n nieuwe machine met ‘maar’ 10 kuub bakinhoud. De strooier is rijk uitgerust: met hydraulische kantstrooiplaat, dynamische weeginrichting, automatisch dosering, en zelfs met techniek voor plaatsspecifieke bemesting. En dat alles op twee Trelleborg TM 1060 VF 650/60 R38-banden.

Het Engelse Bunning bouwde een grote, professionele strooitafel achterop een ‘boerenformaat’ strooier. De strooischijven hebben een doorsnede van 110 centimeter en strooien in theorie tot 24 meter breed.

Gaat niet om tonnen

Maatschap Eshuis heeft geen van z’n 170 melkkoeien in een potstal, maar kiest er toch voor om zelf te investeren in een meststrooier. “Het is me niet te doen om een grote hoeveelheid vaste mest weg te rijden”, legt Eshuis uit, “maar om vaker een kleine gift te geven, en dat héél nauwkeurig te doen.” Zo wordt in het voorjaar over de 35 hectare maisland 4 tot 8 ton vaste mest per hectare gestrooid. Verder strooit Eshuis waddenzeeklei (organisch materiaal) in ’n gift van 15 tot 20 ton per hectare. Als er overjarige mest voorhanden is, gaat dat over het grasland heen. En in het najaar krijgen alle 100 hectare een gift kalk van ongeveer 1.000 kilo per hectare. Eshuis: “Nu we zelf een strooier hebben, is het gemakkelijker om ook andere opties te bekijken, zoals compost of natuurgras.”

Nu zelf doen

“Eigenlijk zaten we er al een aantal jaar naar te kijken”, vertelt Eshuis, die tot nog toe een Kuxmann-schotelstrooier huurde bij een loonwerker. Nadeel daarvan is dat de huur-strooier met harde banden ook het land in moest onder natte omstandigheden. “Daarbij is het steeds een half uur rijden om ’m op te halen, en weg te brengen. En in het piekmoment grijp je mis.” Daarom besloot Eshuis vorig jaar te investeren in een eigen strooier, met hulp van fiscaal voordeel omdat de kar voorzien is van plaatsspecifieke bemesting middels RTK-gps en daarmee in de MIA- en Vamil-regeling valt.

Ervaring met gps

Het werd uiteindelijk deze Bunning. “Veel fabrikanten beginnen bij 12 ton laadvermogen”, vertelt Eshuis over de keus. “Ik wilde juist een kleine bak. Deze strooier weegt nu 5 ton. Nog liever had ik gehad dat-ie 4 ton zou wegen”, legt Ard uit. “En ik zocht veel op internet. Per toeval kwam ik een video tegen van een Bunning-strooier die al strooide op basis van taakkaarten. Zodoende stuurde ik een mail naar importeur Sarink-Elfrink, en heb ik een offerte laten maken. Toen bleek het derde argument: de Bunning was niet uitzonderlijk duur.” De strooier staat in de prijslijst voor € 37.000, maar wie alle opties erop wil hebben moet rekenen op een brutoprijs van € 65.000.

Bijzonder, is dat je deze Bunning-computer in de trekker kunt hangen, met een DGPS-ontvanger op het dak. Andere optie: kast thuis laten, en de stekker in de Isobus steken en zo een RTK-GPS-signaal gebruiken.

Alles op taakkaart

Vooral dat strooien op basis van een taakkaart, is voor Eshuis een vereiste. Zo gaat ook de drijfmest op het land, en wordt ook vloeibare kunstmest ermee uit gereden. Hiervoor regelt de strooier automatisch de afgifte op basis van tonnen, niet op volume. Dat werkt via een actieve weeginrichting: in de dissel, en onder de bak plaatst Bunning weegsensoren (drie in totaal) die de bak wegen met een (instelbaar) interval van een paar seconden. Op basis daarvan, en de ingestelde werkbreedte, weet de computer hoeveel ton er wordt verstrooid per hectare. Met het aftakastoerental bepaal je strooibreedte en -beeld, en de bodemkettingsnelheid wordt dan automatisch aangestuurd.

De strooibreedte is één sectie; de schotels strooien altijd evenveel. Bijzonder is dat je kunt kiezen om de Bunning-bedieningskast in de trekker te hangen en een DGPS-ontvanger op het dak te zetten, en zo met een ‘oudere’ trekker toch precies kunt strooien. Maar je kunt ook die bedieningskast thuis laten, een verloopstekker erop zetten, en die kabel aansluiten op de Isobus. Wie TC-GEO heeft vrijgeschakeld kan dan op het RTK-gps-signaal van de trekker strooien. Dus kan bij Eshuis zowel de moderne Case IH Optum 300 ervoor, maar klaart ook de oudere Fendt 309 Vario de klus.

De tijd gunnen

De strooitafel bestaat uit één grote freeswals met eronder twee grote strooischotels. Die strooien 6 tot 24 meter breed. In de praktijk betekent een strooibreedte van 12 meter een mooi strooibeeld. “Bij licht spul dat zich niet ver weg laat slingeren werken we met 8 meter strooibreedte”, licht Eshuis toe. Na de eerste ervaringen is Eshuis goed te spreken over het nette strooibeeld, maar hij laat weten dat strooien met een taakkaart ten koste gaat van de capaciteit. “Je moet ’m even de tijd gunnen om zich aan te passen aan een nieuwe dosering. Ga dus niet te snel rijden bij sterk variërende doseringen”, licht Ard toe.

In de 1,5 meter brede bak gaat zo’n 8 tot 10 ton product. “Dat is zat”, vertelt Ard Eshuis. Compost en kalk wordt op de kopakker gestort of ergens centraal. Echt veel transport is er dus niet bij. Waarom de chique zwarte kleurstelling? Eshuis: “Voor € 700 extra mochten we zelf een kleur kiezen. Ja, dan wil ik een mooie strooier ook!”

Er zit één actieve weegsensor in de dissel (zie buigsensor in het midden), en nog twee onder de bak. Daarop, en op de ingegeven werkbreedte, stuurt de computer de bodemkettingsnelheid aan.

Het bedrijf

Ard Eshuis runt met zijn broer Henk maatschap J.H. & A. Eshuis in Diffelen (Ov.), in de regio van Hardenberg. De broers hebben 170 koeien aan de melk, plus jongvee. Van het 100 hectare grote bouwplan is het overgrote deel grasland, en 35 hectare mais. Eshuis voert het meeste machinewerk op het bedrijf zelf uit, en heeft daarvoor onder andere een Case IH Optum 300, een Steyr 4130 en een Fendt 309 Vario ter beschikking.