Tractorpullingteam Screamin’ Bobcat

In het Overijsselse IJsselmuiden staat een prachtige werkplaats met daarin maar liefst drie trekkers. “Als klein jongetje bezocht ik een wedstrijd in de Flevohof”, begint Bertus Boer het gesprek. Vanaf toen kreeg hij een voorliefde voor de sport. Toch duurde het tientallen jaren voordat er een eigen trekker kwam. Het werk ging voor, en Bertus koos ervoor om op zijn dertigste ondernemer te worden. Maar zijn liefde om een team te beginnen bleef.

Lees verder onder de foto

Dit is de nieuwste versie van het Mini Unlimited-frame dat het team ontwikkelt. De kooi zit iets verder naar voren.

Begin jaren negentig koos de ondernemer – wiens bedrijf Inter-Techno onder andere machines van Bobcat importeert – ervoor om de sport te sponsoren. Onder andere het team van Intertechno Lambada kon op steun rekenen. In 2005 kreeg de droom gestalte. Bertus’ zoon Berrie was inmiddels zestien en het zo lang gewenste eigen team was een feit. Ze startten met de bouw van een Two Wheel Drive, de Screamin’ Bobcat.

Lees verder onder de foto

De aandrijfas kan dankzij de nieuwe tandwielkast hol zijn. Dat levert een gewichtsbesparing op van zo’n 15 kilo.

De droom ging door

De mannen zijn nog steeds enthousiast over hun keus om als eerste trekker met een Two Wheel Drive te gaan rijden. Kies voor een trekker met één motor, je moet het echt leren, klinkt het devies. In 2009 kwam de eerste Vrije Klasse-trekker: de Double Screamin’. Deze trekker maakte zijn debuut in het Franse Bernay. Als krachtbron dienen twee V8-motoren van Brad Anderson. Deze zijn uit één blok aluminium gefreesd. Ook de cilinderkoppen zijn van deze fabrikant, en ze zijn bolvormig, ook wel hemisferisch genoemd. Bij deze hemi-motoren, zoals ze in de sport beter bekendstaan, zit de bougie recht boven de zuiger. Dat zorgt voor een krachtige verbranding.

Vanaf toen ging het hard. Een jaar later kwam er een motor bij. Het team reed toen in twee klassen, Light Modified en Modified. In 2013 bouwden ze de eerste Mini Unlimited: Bobcat Jr. Dit kleine kanon stond voor het eerst op de baan in het Duitse Fuchtorf. Na een grondige test ging de trekker in een zeecontainer voor verscheping naar Amerika. Hier startte een nieuwe droom voor het team. Rijden in de top van tractorpulling. Een afvaardiging van het team reisde drie tot vier keer per jaar naar The States om daar te rijden. De competities zijn daar wat harder en er is meer concurrentie. “We pakten ook de drie grootste wedstrijden”, vertelt Berrie.

Lees verder onder de foto

Deze nieuw ontwikkelde tandwielkast brengt het toerental van de aandrijfas omhoog naar 13.500 tpm.

Grote evenementen

Zoals Nederland de NTTO kent (Nederlandse Truck- en Tractor pulling Organisatie), hebben de Amerikanen onder meer de PPL (Pro Pulling League) en de NTPA (National Tractor Pullers Association). Je mag in meerdere competities meerijden. In tegenstelling tot de Nederlandse competitie kún je je van tevoren inschrijven, maar dat hoeft niet. Naast de competitie kennen de Amerikanen een aantal prestigieuze wedstrijden, waaronder Bowling Green, Tomah en de indoorwedstrijd Louisville.

Sinds de aankomst van de trekker in Amerika staat hij bij de familie Leischner. Het team raakte goed bevriend met deze Amerikanen. Bill Leischner reed veel wedstrijden met de Bobcat Jr. Sinds 2018 rijden zijn dochter Abbey en zoon Jed de trekker.

In 2016 bouwde het team een nieuwe trekker, met een nieuw ontwikkeld frame en de nieuwe achteras van Vreemann. En dat was een schot in de roos, vertellen de mannen. Bij de achteras – inmiddels door meerdere teams toegepast – zit de eindvertraging in de planetairen, en niet meer in het differentieel. Het toerental van de aandrijfas ligt hoger, waardoor er veel minder koppel in het frame zit. Dit zorgt voor stabiele runs.

Vanaf toen won het Nederlandse team de ene na de andere wedstrijd. In 2017 zijn ze kampioen geworden in de NTPA en wonnen ze de Bowling Green-ring. “Hier winnen is nog belangrijker dan het winnen van de competitie”, klinkt het trots.

Frames naar Amerika

De successen maakten indruk bij de Amerikanen. Het Nederlandse team had echt wat bijzonders gebouwd. De techneuten in IJsselmuiden kregen meermaals een telefoontje van een potentiële koper. Na even aarzelen besloten ze de trekker te verkopen en een nieuwe versie te maken. Dit scenario heeft zich sindsdien vier keer herhaald, waardoor inmiddels de vijfde versie van de Bobcat Jr. in Amerika staat. Ook naar het frame met de succesvolle achteras kwam veel vraag. Dit heeft het team doen besluiten om deze ook in opdracht te leveren. Inclusief de compleet verkochte trekkers rijden er nu vijftien frames!

Lees verder onder de foto

De Mini Unlimited is voorzien van dit planetair. Het brengt het toerental van de wielen omlaag.

De mannen rekenden het frame helemaal door. “Lichter kan niet”, klinkt het overtuigd. “Je ziet het soms iets doorbuigen.” Door het groeien van het vermogen zijn de huidige frames iets stijver gemaakt. De boven- en onderbuis zijn van een bijzonder soort chroom-molybdeenstaal, ontwikkeld door BMW Motorsport. “In Amerika is zo’n kwaliteit niet te koop”, vertelt Bertus. Hierin loopt Europa duidelijk voorop.

De vorige versie van de Bobcat Jr. stamt uit 2018. Afgelopen winter bouwden de techneuten een nieuwe. Deze kreeg een aangepast frame waarbij de kooi 15 centimeter verder naar voren zit. Daarnaast gaan de bouwers een aantal experimentele technieken toepassen bij de motor. Wat het precies is, houden ze nog even voor zichzelf; dit is de enige klasse die ongelimiteerd is.

Kennis delen

In de loop van de jaren is veel bijgeleerd. “Een goede trekker begint bij het chassis”, klinkt het vastbesloten. De eerste trekker tordeerde bijna een kwart slag. Door gebruik te maken van moderne software is het mogelijk om de doorbuiging en rotatie te simuleren. Tosec, fabrikant van veel frames en specialist in metaalbewerking, maakte hiervoor een simulatie. Hiermee is goed zichtbaar dat de nieuwe frames nog nauwelijks torderen.

Ook voor Nederlandse teams ontwikkelen ze frames, en soms zelfs bijna complete trekkers. Kennis en techniek deelt het team volop. Ook op het moment dat wij op bezoek zijn, wordt hulp ingeroepen. Kennis delen betekent weliswaar meer concurrentie, maar dat maakt een wedstrijd spannender, aldus de mannen.

Ook de motoren hebben een grote ontwikkeling doorgemaakt. Opgedane ervaring en kennis deelt het team ook met de motorfabrikant in Amerika. Zo kwamen de mannen erachter dat als je minder brandstof in de blower geeft en meer in de cilinderpoort voor de inlaatklep, de motor meer vermogen levert. Met die info is de fabrikant in staat de motoren verder te verbeteren.

Lees verder onder de foto

De wand die in de werkplaats is ingeruimd voor de gewonnen prijzen, is indrukwekkend om te zien.

Compacte bouw

De huidige stal in Nederland bestaat uit de nieuwe Screamin’ Bobcat, Bobcat Sr., Bobcat Jr. en Wicked Screamer. Laatstgenoemde ondergaat nu dezelfde aanpassing als zijn grote broer, Bobcat Sr. Bij deze trekker kwamen de motoren dichter bij elkaar om minder koppel in het frame te krijgen. Hiervoor zijn de uitlaten samengebracht. Voor de motoren maakt dit geen verschil, blijkt uit de datalogger.

Ook kreeg de trekker een nieuwe tandwielkast. Deze brengt het toerental van de aandrijfas omhoog naar 13.500 tpm, zo’n 60% hoger dan het motortoerental. Ook hierdoor zit er weer minder koppel in het frame. Een andere combinatie van kroon- en pignonwiel brengt het toerental weer omlaag. Door dit hoge toerental kan de aandrijfas hol zijn, en ging die van 30 naar 15 kilo. Het creëren van dit gat is een ware uitdaging. Doordat het materiaal extreem hard is, moet de metaalbewerker de beitel twintig keer scherp maken! “Zo winnen we nog elke keer een aantal kilo’s.”

Lees verder onder de foto

Toekomst

De analyse van data wordt steeds belangrijker. “Na een wedstrijd zitten we eerst een uur naar het scherm te kijken.” Dan lezen ze de data uit die gedurende de run zijn gemaakt. Daar moet je dus wijs uit kunnen. Door de lijnen goed te interpreteren krijg je ook een beeld van de baaneigenschappen. Ze analyseren ook data uit Amerika. Mogelijke verbeteringen worden dan met het team daar ter plaatse besproken.

De toekomst ligt volgens de mannen bij elektronisch motormanagement. En we gaan mogelijk naar andere materialen, bijvoorbeeld carbonfiber of Kevlar. 3D-printen geeft ons waarschijnlijk ook kansen. Onderdelen die statisch niet zwaar belast worden, kunnen dan lichter zijn.

Tekst: Marcel Klein Braskamp
Foto’s: Jan Willem Schouten