Pick-up afstellen: het laatste sprietje telt niet

Het afstellen van een pick-up is een compromis tussen het voorkomen van vervuiling van het gras in de kuil en genoegen nemen met een zekere hoeveelheid gras die op het land achterblijft. In de praktijk worden daar toch nog weleens fouten mee gemaakt. “Het lijkt nog al eens een doorzaaimachine”, stelt Sjon de Leeuw, adviseur bij PPP-Agro Advies. Chauffeurs zouden een keer moeten afstappen om goed te kijken hoe de machine het land achterlaat. Opraapwagen, pers, hakselaar en inmiddels ook de bandhark, voor alles geldt hetzelfde: zie je streepjes in het gras, dan staat de pick-up te diep. Dat betekent dat ook onnodig zand mee de kuil in gaat. Door zand en in veel gevallen ook mestresten neemt het ruwasgehalte in de kuil toe, waardoor ook de inkuilverliezen toenemen. Een vuistregel, gebaseerd op DLG-metingen, is een verlies van 14 VEM aan voederwaarde per kilogram droge stof per procent ruw as extra in de kuil. Op het Boerderij-webinar ‘Zo haal je snel extra rendement uit je eerste snede gras’ van 12 april rekende Freek Tel, productmanager bij Kamps de Wild, het publiek voor dat iedere procent minder ruw as de melkproductie 100 liter per hectare verhoogt. Bij vijf snedes van 50 hectare is dat 25.000 liter melk.

Wieltjes en bodemdruk, stel de pick-up af op beton

Het principe van een pick-up is bij alle machines hetzelfde. Een pers, een hakselaar of een opraapwagen; de afstelling van de loopwielen bepaalt hoe schoon het gras wordt opgeraapt. De afstelling van de wieltjes bepaalt hoe hoog de tanden boven de grond staan. De basisafstelling voer je uit op beton. Een aantal fabrikanten geeft als basisafstelling dat de tanden van de pick-up 5 centimeter boven de grond moeten staan. Een aantal beperkt de instructie tot de mededeling dat bij lange stoppels en oneffen terrein de pick-up hoog moet staan en bij vlak terrein en kort gemaaid gras de pick-up laag moet staan. Eigenlijk onderstreept die opmerking dat het van het perceel en het gewas afhangt hoe je in detail afstelt.

• Basis afstellen van wielen en ophanging doe je op beton

• Stap in het veld vaker af en corrigeer wanneer nodig

• Focus op schoon in de kuil in plaats van schoon in het land

Met de tanden 5 centimeter van de grond heb je een basisinstelling. Kijk in het land of je toch een beetje dieper moet afstellen om goed genoeg op te rapen, of dat je minder diep moet stellen om te voorkomen dat te veel vuil mee naar binnen gaat. Bij oprapers die behalve wielen naast de pick-up ook een wiel of een rol achter de pick-up hebben, wordt het wiel achter de pick-up 2 centimeter boven de grond afgesteld. Dat speelt vooral bij de pick-ups die ook kunnen pendelen, dat zou een goed functioneren van het pendelen bevorderen. Op vlak land, zoals we dat in Nederland meestal hebben, speelt dat niet zo sterk en wil je dat in het werk het hele stelsel van wielen zo gelijkmatig mogelijk draagt. Als op zachte grond de zijwieltjes in een trekkerspoor lopen, is dat ook een argument om de rol achter de pick-up een fractie hoger te zetten. Bij de slepende pick-up van Schuitemaker die alleen recht omhoog en omlaag beweegt, zijn de wieltjes voor en achter de pick-up een geheel. Op de grond staan die dus ook allemaal gelijk op de grond.

Lees verder onder de foto

Een pick-up zonder curvebaan (Krone) met de tanden w-vormig geplaatst. Met een hydraulisch aangedreven pick-up kun je ook het toerental nog aanpassen voor optimaal resultaat. – Foto: Krone

Tasten, niet dragen; een goede afstelling gebeurt eenmalig

De wielen onder een pick-up zijn eigenlijk tastwielen in plaats van loopwielen. Daarom heeft iedere pick-up een ophanging in veren of een hydraulisch geveerde ophanging. Eenmaal goed afgesteld, is dat een vrijwel eenmalige afstelling. De wieltjes moeten goed stabiel aan de grond blijven. Ideaal afgesteld gaan ze net niet zweven of stuiteren. Bovendien moeten de banden voldoende, maar niet te hard, zijn opgepompt om op harde grond stuiteren te voorkomen.

Afstellen van een pick-up is een compromis

Hoe goed het lukt om alle gras op te rapen zonder onnodig veel vuil mee te pakken, hangt niet alleen van de afstelling van de pick-up af. Te kort maaien, is nadelig voor de hergroei, maar maakt oprapen zonder vervuiling ook moeilijk of onmogelijk. Is het gras midden onder het zwad met harken niet losgemaakt, dan ligt het plat aan de grond en is daardoor moeilijk op te rapen. Op oneffen terrein kun je het de opraper soms makkelijker maken door met het harken rekening te houden waar het zwad komt te liggen. Grondregel blijft: stap van de trekker en bekijk het werk dat de opraper maakt. Ga niet voor het laatste sprietje als dat alleen lukt door ook extra zand of ander vuil naar binnen te harken. Afstellen blijft een compromis.